SALT OF THE EARTH 1954

SALT OF THE EARTH 1954

Το Αλάτι της Γης

Σκηνοθεσία: Herbert J. Biberman

Σενάριο: Michael Wilson

Είδος: Documentary, Drama

Διάρκεια: 1h 34min

Γλώσσα: Αγγλικά

Παίζουν:

Will Geer: Sheriff

David Bauer: Barton

David Sarvis: Alexander

Mervin Williams: Hartwell

Rosaura Revueltas: Esperanza Quintero

 

Βασισμένη στην πραγματική απεργία ενάντια στην αυτοκρατορία της εκμετάλλευσης ορυχείων στο Νέο Μεξικό, η ταινία καταδεικνύει την εκμετάλλευση των αμερικανο-μεξικανών εργατών και της γυναίκας εργάτριας που διεκδικεί ίσα δικαιώματα.

Η ταινία είναι η μοναδική επίσημα που έχει ποτέ απαγορευτεί στις ΗΠΑ λόγω μαύρης λίστας. Η απαγόρευση διατηρήθηκε καθ’ όλα τα 1950 κι ως το 1965. Σήμερα θεωρείται κρατικός θησαυρός!

Οι βασικοί που συμμετείχαν στην παραγωγή ήταν μέλη της διαβόητης Μαύρης Λίστας. Τα μέλη της παραγωγής είχαν μαζευτεί για γυρίσματα στην πόλη Σέντραλ του Νέο Μεξικό και μια επιτροπή πολιτών τους επισκέφτηκε. Πολύ απλά τους πέταξαν έξω από την πόλη. Έπειτα μεταφέρθηκαν στο Σίλβερ Σίτι και εκεί τους είπαν «φύγετε από την πόλη… ή θα φύγετε σε μαύρα κουτιά»!

Η ηθοποιός Rosaura Revueltas ήταν πολύ γνωστή στην χώρα της το Μεξικό. Αφού έπαιξε σε αυτή την ταινία, κατηγορήθηκε ως κομουνίστρια και απελάθηκε από τις ΗΠΑ. Ενώ συνέχισε να παίζει στην χώρα της, ποτέ δεν έκανε ξανά ταινία στις ΗΠΑ.

Τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του έργου έληξαν το 1982, αλλά κανείς από τους δημιουργούς ή τους απογόνους του δεν τα ανανέωσαν. Έκτοτε η ταινία είναι έκθετη σε κάθε εκμετάλλευση και μάλιστα δωρεάν.

Αν ο Herbert J. Biberman είχε επιπλέον δυνατότητες πέρα της αγωνιστικότητας του και του πάθους του, θα είχαμε ένα ασύλληπτο αριστούργημα. Όπως και να ‘χει είναι φάρος του αριστερού σινεμά των ΗΠΑ και πρωτοπόρος μιας άλλης σκέψης, όχι απαραίτητα κομουνιστικής. Γιατί αυτό που στην ΕΣΣΔ ήταν κατεστημένο, στις ΗΠΑ αφορούσε την απαγόρευση της ελευθερίας τού λόγου και συγκεκριμένα την γενική «απόκρυψη» ενός εργαζόμενου που δεν έχει ακόμα ούτε τα βασικά δικαιώματα, εν μέσο της ευτυχισμένης εποχής τού Άικ. Αν αυτά τα δύο είναι κατοχυρωμένα ως αυστηρώς κομουνιστικά, θα ήμουν κομουνιστής. Όμως, δεν είμαι…

 

Εύκολα θα μπορούσαμε να έχουμε μια ηθικοπλαστική ή προπαγανδιστική ταινία. Του εναντίον. Ο Biberman, πέρα από την σοσιαλιστική του τεχνική στην κάμερα, είναι επηρεασμένος άμεσα από τον ιταλικό νεορεαλισμό και το μεξικανικό δράμα. Υπάρχει και βαρύ δράμα, αλλά η ουσία βγαίνει από την αλήθεια κι όχι την επιτήδευση. Οι πολιτικοποιημένες του προθέσεις δεν αποκλίνουν για χάρη της τραγικότητας. Οι εργάτες της ταινίας δεν εκλιπαρούν, διεκδικούν με αστείρευτο πάθος και το δίκιο με το μέρος τους. Μάλιστα, είναι πολύ εύστοχη και ιστορικά ακριβής η αμφισβήτηση του μέσου εργάτη της εποχής προς την γυναίκα του. Αν ο Biberman ήθελε να μας πείσει με προπαγανδιστικά μέσα, θα έπλαθε «λευκούς αγγέλους» κι όχι άτομα με προκαταλήψεις.

Κάτι που δεν θα συναντήσουμε άλλη φορά στον αμερικανικό κινηματογράφο είναι η τόσο σαφή παραπομπή στο σινεμά της ΕΣΣΔ των πρώιμων χρόνων. Πλάνα του Sergei Eisenstein και του Aleksandr Dovzhenko αναπαρίστανται ατόφια στην ταινία, ακόμα και που κάποια άλλα είναι σαφώς ερασιτεχνικά. Κι ενώ είναι φανερή η δυσκολία της παραγωγής, οι δημιουργοί και οι ερασιτέχνες ηθοποιοί έχουν «κέφια». Αλλά πώς να μην έχουν; Αυτό παραπέμπει στα διάσημα λόγια του Orson Welles στον Τρίτο Άνθρωπο. Μιλάμε για ανθρώπους κυνηγημένους που, ως φυσικόν, έχουν αναγάγει τον πόλεμο τους σε αυθεντικό πάθος. Πάθος στον αγώνα τους, πάθος στην ταινία τους.

Μην μείνετε στο στείρο «αυτή η ταινία είναι για τους άλλους», το έργο δεν απευθύνεται μονοδιάστατα σε μία ιδεολογία. Είναι ένας «πρωτόγονος» Ken Loach που συνάντησε τον Roberto Rossellini στα γυρίσματα της Γης.