La maman et la putain (1973)
Η ΜΑΜΑ ΚΑΙ Η ΠΟΥΤΑΝΑ
Σκηνοθεσία: Jean Eustache
Σενάριο: Jean Eustache
Παίζουν: Bernadette Lafont, Jean-Pierre, Léaud Françoise Lebrun
Μια από τις πιο θρυλικές Γαλλικές ταινίες όλων των εποχών θεωρείται η ταινία αυτή. Μερικοί την θεωρούν την τελευταία ταινία Nouvelle Vague, ενώ άλλοι ως την πρώτη μετά Nouvelle Vague ταινία. Διαλέγετε και παίρνετε. Υπάρχουν και ορισμένοι που την χαρακτηρίζουν ως… μνημείο του σύγχρονου Ευρωπαϊκού μας πολιτισμού…
Τέλος πάντων.
Την ταινία αυτή την έπαιζε το 1974 σινεμά στη γειτονιά μου στο Μόναχο. Βραδινές προβολές. Όλος ο περίγυρός μου την είχε δει και την σχολίαζε. Εγώ, όποτε προγραμμάτιζα να την δω, κάτι συνέβαινε και δεν μπορούσα να πάω. Την είδα λοιπόν τώρα, κάνοντάς της τους υποτίτλους. Βρε τι έπαθα! Όχι μόνο πρόκειται για έργο διάρκειας 3,5 ωρών αλλά περιείχε αργκό την οποία ούτε και οι «καθώς πρέπει Γάλλοι» μπορούν να καταλάβουν! Άσε δε την πολυλογία. Έγραφα, έγραφα, και στο τέλος διαπίστωνα ότι είχα προχωρήσει ένα μόνο λεπτό!
Για τον σκηνοθέτη Jean Eustache να πούμε ότι πράγματι πρέπει να υπήρξε ιδιόρρυθμος, αφού έφθασε σε σημείο ν αυτοκτονήσει λίγες εβδομάδες πριν τα 43α γενέθλιά του, προσδίδοντας και στην ταινία του δραματικό φινάλε.
`Η ταινία πάντως τιμήθηκε με το Μεγάλο Ειδικό Βραβείο του Φεστιβάλ Καννών το 1973.
Ως προς το θέμα της ταινίας, να πούμε ότι αναφέρεται στην μετά Μάιο του 68 εποχή. Η ατμόσφαιρα της ήττας πλανάται στον αέρα. Τα «αγανακτισμένα» παιδιά της εποχής που ξεκίνησαν έναν αγώνα χωρίς πλάνο, είτε επέστρεψαν στο καβούκι τους, είτε συνεχίζουν την δήθεν αντικομφορμιστική τους τακτική, δικαιολογώντας με αυτό τον τρόπο την τεμπελιά τους. Όπως ο συγκεκριμένος μας ήρωας "Αλεξάντρ", ο οποίος δεν δουλεύει, διότι δήθεν είναι εναντίον του συστήματος, καπνίζει όμως αρειμανίως και μπεκροπίνει από καφέ σε καφέ, με τα χρήματα άλλων, γυναικών ιδίως, όπου εργάζονται στο «σύστημα» και χαρτζιλικώνουν τύπους που το παίζουν αμφισβητίες.
Δεν θέλουν να ¨λιπάνουν» τη μηχανή του συστήματος, αναγκαζόμενοι να δουλέψουν, μα όμως, καταδέχονται τα λεφτά από γυναίκες που τα κερδίζουν εργαζόμενες για το σύστημα.
Ο Αλεξάντρ λοιπόν που βίωσε μια ερωτική απαξίωση...
Συζεί, (μάλλον τον ζει) με μια μεγαλύτερή του γυναίκα, τη Μαρή, που είναι ιδιοκτήτρια μπουτίκ. Αυτή προκειμένου να τον κρατήσει, τον κανακεύει και του κάνει όλα τα χατίρια.
Είναι δηλαδή «η Μαμά».
Η Βερόνικα αν και δεν ζει παρασιτικά, εργάζεται και μάλιστα ευσυνείδητα ως νοσοκόμα, δεν έχει κανέναν ενδοιασμό για το σεξ και εισβάλει μάλιστα στο κρεβάτι του ζευγαριού! Η Μαρή για να μην χάσει τον Αλεξάντρ, ανέχεται την εισβολή αυτή και έτσι δημιουργείται ένα ιδιότυπο τρίγωνο!
Στο τέλος απρόβλεπτο γεγονός θα αναγκάσει να δοθεί κάποια συμβατική λύση, μα για όσους γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα αυτής της κατηγορίας καταλαβαίνουν ότι μόνιμη λύση αποκλείεται να επέλθει οριστικά και το μόνο σίγουρο είναι ότι θα έλθει στον κόσμο ένα παιδί με ανεύθυνους γονείς.
Να διευκρινίσουμε ότι ενώ τον Μάι του 68 αμφισβητούντο αξίες που καθόριζαν το σύστημα, οι άνθρωποι που επέζησαν αυτού του ξεσηκωμού αμφισβητούν στοιχεία που τους ενέπνευσαν τον ξεσηκωμό. Βλέπουμε λοιπόν να χλευάζονται άνθρωποι όπως ο Ζαν Πολ Σαρτ, καθώς και ο «Μαοϊσμός» που είχε τον πρώτο λόγο στον ξεσηκωμό εκείνο.
Γενικά η ταινία σόκαρε την «καλή κοινωνία» της εποχής. Όχι λόγο διεγερτικών σκηνών που αυτές απουσιάζουν παντελώς. Ίσως λόγω της αθυροστομίας της πρωταγωνίστριας όπου για πρώτη φορά ακούγονται σε Γαλλική ταινία λέξεις για πηδήματα και πέη! Ο πραγματικός όμως λόγος που σόκαρε η ταινία είναι ο τρόπος που αναφέρονται οι λέξεις αυτές. Η Βερόνικα, τελείως απελευθερωμένη, μιλά πολύ φυσιολογικά και αθώα για πηδήματα και πέη σα να μιλά για χορούς και τραγούδια. Δηλώνει δε πως οι γυναίκες που επιθυμούν να συνευρεθούν με έναν άνδρα αλλά δεν τολμούν να του το προτείνουν είναι τουλάχιστον ανόητες.
Οι ιδέες αυτές πιστεύω είναι που σόκαραν και όχι ατές οι ίδιες οι λέξεις.
Για τους υπότιτλους σας τα είπα. Αυτό που θέλω μα τονίσω είναι ότι τόσο στο εμπόριο όσο και στο διαδίκτυο τα DVD που διατίθενται προέρχονται από μεταφορά του έργου σε DVD από βιντεοκασέτα. Δεν προσφέρεται μεγάλη ποιότητα ως εκ τούτου. ¨Πριν από λίγο καιρό μάλιστα μπορούσε κανείς να βρει μόνο ταινίες με τους Αγγλικούς υπότιτλους καμένους απάνω τους. Πρόσφατα όμως ανέβηκε και ταινία χωρίς καμένους υπότιτλους. Στην ταινία αυτή συγχρόνισα τους υπότιτλούς που μετέφρασα.
