Mamma Roma 1962

Mamma Roma 1962

Μάμα Ρόμα

Σκηνοθεσία: Pier Paolo Pasolini

Σενάριο: Pier Paolo Pasolini

Είδος: Drama, Ιταλικά

Διάρκεια: 01:46

Γλώσσα: Ιταλικά

Παίζουν:

Anna Magnani: Mamma Roma

Ettore Garofolo: Ettore

Franco Citti: Carmine

Silvana Corsini: Bruna

Luisa Loiano: Biancofiore

 

Το "Mamma Roma" θεωρείται ασφαλώς η επιτομή του ιταλικού κινηματογράφου του 60. Γιατί κουβαλά τα λάθη και τις δυνατότητες του ιταλικού νεορεαλισμού. Και γιατί αποτελεί φόρο τιμής σε μία ηθοποιό-φετίχ του κλασικού ιταλικού σινεμά, την Anna Magnani. Πάνω από όλα όμως, είναι και μία αστείρευτη σπουδή στην σκηνοθετική βιρτουοζιτέ του Pier Paolo Pasolini, στην αφοπλιστική δημιουργική του ικανότητα που συμπυκνώνεται στο επαναλαμβανόμενο traveling στην αρχή και στο τελευταίο μέρος της ταινίας. Η Magnani περιπλανιέται στα πεζοδρόμια της νυχτερινής Ρώμης. Η κάμερα προηγείται και την έλκει κοντά της σε όλη τη διαδρομή. Κάτω από τον μεθυστικό γαλαξία των ντελιριακών, αναμμένων φαναριών, η Mamma Roma αφηγείται και στοχάζεται. Χειμαρρώδης, κυνική, ασυγκράτητη ξεσπά και αναπολεί. Πού και πού αφήνει το σκουριασμένο γέλιο της να τραντάξει το λευκό πανί. Οι ακροατές της, άντρες όλων των κατηγοριών, εναλλάσσονται σε αυτή την αδιάκοπη εξιστόρηση. Χάνονται στο σκοτάδι, για να δώσουν τη θέση τους στον επόμενο. Ο ρόλος τους είναι προσχηματικός και απρόσωπος, όπως όλοι οι πελάτες της ξακουστής αυτής πουτάνας. Στο μεθυστικό της νυχτερινό ταξίδι, η "Mamma", η ματρόνα της Ρώμης, αναζητά τον μοναδικό άντρα της ζωής της. Τον γιο της.

Εξάλλου, αυτή είναι η ιστορία μίας μάνας και ενός γιου. Ο καθένας διασχίζει την απόσταση που του αναλογεί για να έρθει πιο κοντά στον άλλον. Αλλά και πιο κοντά στον εαυτό του. Η Mamma Roma επωφελείται από τον γάμο του προστάτη της και αποφασίζει να αφήσει πίσω της τις δεκαετίες στα πεζοδρόμια. Πιάνει δουλειά στην λαϊκή αγορά της πόλης και φέρνει από την επαρχία τον παρατημένο, δεκαεξάχρονο γιο της. Χορτασμένη από άνδρες και ελεύθερη καθηκόντων, αφοσιώνεται στην ανατροφή του "δικού της" άνδρα. Μία ανατροφή που ξεκινά ανορθόδοξα και κορυφώνεται δραματικά. Το παρελθόν της μπορεί να είναι άγνωστο στον νεαρό Ettore, η ηθική της όμως καθορίζει τη σχέση τους. Απελευθερωμένη και κυριαρχική, η Mamma βρίσκεται παντού στον νέο τόπο που ο μικρός καλείται να συνηθίσει. Οι αλήτες που του κρατούν συντροφιά, οι πλανόδιοι και οι γυναίκες που προσφέρονται να τον ανδρώσουν με το αζημίωτο, όλοι γνωρίζουν πως είναι ο γιος της Mamma. Η ενηλικίωσή του κάτω από τον καυτό ήλιο των εργατικών κατοικιών και το αποπνιχτικό μητρικό γέλιο δεν ολοκληρώνεται ποτέ.

Μία τέτοια σχέση δεν θα μπορούσε να κινηματογραφηθεί πουθενά αλλού παρά μόνο στην Ιταλική γη. Εκεί που ο ήλιος καυτηριάζει και διαλύει κάθε εικόνα και κάθε συναίσθημα. Τα κατάμαυρα μαλλιά της Magnani περιφέρονται σαν προάγγελος του θρήνου, η μορφή η δική της και του Ettore εξαϋλώνεται μπροστά στο σαρωτικό φως που γκρεμίζει κάθε πρωί το παράθυρό τους. Το λευκό πουκάμισο του μικρού, τον αφήνει απροστάτευτο και εκτεθειμένο, έναν συνεχή στόχο σε αυτή την αφιλόξενη γη. Δεν είναι όμως μονάχα τοπολογικό το πλεονέκτημα του φιλμικού αυτού κόσμου. Μονάχα σε μία τέτοια πραγματικότητα θα μπορούσαν να ανατραφούν πνεύματα σαν εκείνο του Pasolini. Ο φυσικός φωτισμός προσφέρει στον καμβά του το δραματικότερο δυνατό chiaroscuro. Τα κάδρα του κουβαλούν μία ανάσα αναγεννησιακή και η κάμερα πλησιάζει σαν ένας αχόρταγος παρατηρητής, όλο και πιο κοντά, όλο και πιο υπνωτισμένα.

Η εμφάνιση του Lamberto Maggiorani στην σκηνή του νοσοκομείου, σε μία σκηνή ανθολογίας, προφανή αναφορά στο Ladri di Biciclette του De Sica, υπενθυμίζει την αχίλλειο πτέρνα του ιταλικού σινεμά: τον μελοδραματισμό που επαληθεύεται στο φινάλε του "Mamma Roma", αφήνοντας το διαβρωτικό σημάδι του σε άλλο ένα αριστούργημα του ιταλικού κινηματογράφου.