The War of the Worlds 1953

The War of the Worlds 1953

O Πόλεμος των Κόσμων

  

Σκηνοθεσία: Byron Haskin

Σενάριο: H.G. Wells, Barré Lyndon

Είδος: Action, Sci-Fi, Thriller

Διάρκεια: 01:25

Γλώσσα: Αγγλικά

Παίζουν:

Gene Barry: Dr. Clayton Forrester

Ann Robinson: Sylvia Van Buren

Les Tremayne: Maj. Gen. Mann

Robert Cornthwaite: Dr. Pryor

Sandro Giglio: Dr. Bilderbeck

 

Στην κινηματογραφική βερσιόν του Byron Haskin, ο "Πόλεμος των κόσμων" ανοίγει χωρίς περιστροφές, με αυθεντικό footage από τον πρώτο και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, αφελή ψευτό-επιστημονικά στοιχεία και εξόφθαλμα κακοσχεδιασμένα πλάνα του Κόκκινου Πλανήτη, για να μεταφέρει τον θεατή σε μία υποτιθέμενη, συνταρακτική ιστορική στιγμή, στην οποία η ανθρωπότητα -έπειτα από δεκαετίες αλληλοσπαραγμού- βρίσκει Θεϊκή τιμωρία στο πρόσωπο πολεμόχαρων Αρειανών. Κι αν η εισαγωγή του κλασικού αυτού sci-fi B-movie προμηνύει άφθονο διδακτισμό, το φινάλε μετατρέπει την όποια ενόχληση ενός νοήμονα θεατή σε σάστισμα. Μπροστά στα μάτια μίας παραδομένης παγκόσμιας κοινότητας, εν μέσω γκρεμισμένων μνημείων και απανθρακωμένων ηπείρων, τα εξωγήινα σκάφη καταρρίπτονται το ένα μετά το άλλο, διαβρωμένα από τους μικροοργανισμούς της γήινης ατμόσφαιρας. Λίγο πριν τους τίτλους τέλους και υπό τους ήχους εκκλησιαστικών μελωδιών, ο εκφωνητής διαδίδει το μήνυμα της ελπίδας: "Η ανθρωπότητα σώθηκε από τα βακτήρια, τα μικροσκοπικά αυτά στοιχεία που ο Θεός με σοφία έκρυψε στην Γη". THE END. Ή, πάλι, όχι.

Εν πρώτοις, ένα φιλμ που ακολουθεί την πεπατημένη αφηγηματική πρακτική. Εστιάζοντας σε μεγάλο βαθμό στην ζωή μίας επαρχιακής κοινότητας, ο Haskin καταγράφει τις αντιδράσεις μίας σειράς καθημερινών χαρακτήρων απέναντι στην τρομακτική εξωγήινη εισβολή: ο σερίφης και τα συμβατικά, αναποτελεσματικά όπλα του, οι παραμελημένοι επιστήμονες, ένας ιερέας που προτάσσει την επικοινωνία με τους ουράνιους επισκέπτες (και γίνεται στάχτη σε μία αμφιλεγόμενη σκηνή μαρτυρικού θανάτου), μερικοί λατινοαμερικάνοι μετανάστες που προσδίδουν πολυχρωμία στο καταδικασμένο ποίμνιο, και βέβαια δύο εραστές που πλέκουν το love story τους στην σκιά των διαστημόπλοιων. Εν συντομία, χαρακτήρες στους οποίους ο εκάστοτε θεατής του ποπ κόρν, μπορούσε το 1953 να αναγνωρίσει τις προσωπικές του πεποιθήσεις. Ο Haskin φροντίζει έτσι να κάνει την ταινία του προσβάσιμη και εμπορική, δεν περιορίζεται ωστόσο σε αυτό.

 

Πίσω από τα ζωγραφισμένα τοπία, τα κορδόνια που στερεώνουν τα εξωγήινα σκάφη και την ανοησία της αμερικάνικης κινηματογραφικής μυθολογίας που θέλει τους ερωτευμένους να επιβιώνουν ακόμα κι όταν ολόκληρη η υφήλιος έχει γίνει στάχτη, ίσως προλάβει κάποιος να συγκρατήσει μερικά λιγότερο γραφικά και περισσότερο αιχμηρά στιγμιότυπα: στην σεκάνς της μεγάλης επίθεσης, ο Haskin δεν αρκείται στην χρήση ειδικών εφέ, αλλά εισχωρεί εμβόλιμα στιγμιότυπα από πραγματικές μάχες. Όταν η ήπια στρατιωτική τεχνολογία αποδεικνύεται άχρηστη, ο Λευκός Οίκος δίνει το σήμα για την ρήψη πειραματικών ατομικών βομβών πολλαπλάσιας δύναμης από όσες είχαν χρησιμοποιηθεί κατά το παρελθόν. Και ενώ οι αιμοσταγείς Αρειανοί διαπερνούν ανέγγιχτοι τα ατομικά μανιτάρια, οι κάτοικοι της μικρής κοινότητας παραμένουν εξίσου ανέπαφοι, μερικά χιλιόμετρα μακριά, για να δείξουν στο φακό άλλο ένα έντρομο προφίλ.

Το αν πρέπει να πάρει κανείς στα σοβαρά την κακόγουστη αυτή κινηματογραφική μεταφορά του Αποκαλυπτικού μυθιστορήματος του H.G.Wells δεν αποτελεί μοναχά αισθητικό ζήτημα. Ο "Πόλεμος των κόσμων" προσέλκυσε για πρώτη το ενδιαφέρον της βιομηχανίας του Hollywood το 1938, όταν η ραδιοφωνική διασκευή του Orson Welles οδήγησε χιλιάδες έντρομων Αμερικανών να κατευθυνθούν μαζικά προς τον νότο. Μαζί με τον H.G. Wells, το Αμερικάνικο σινεμά ανακάλυψε ένα νέο, υποσχόμενο genre, το οποίο έκτοτε δεν απουσίασε ποτέ από τη μεγάλη οθόνη. Το αντίθετο, έφτασε σήμερα να εξασφαλίζει μερικούς από τους πιο αξιοζήλευτους προϋπολογισμούς του Hollywood. Με αφηγηματικές γραμμές το ίδιο προσχηματικές και αφελείς όσο το Α40, με οπτικά τρυκ που κυνηγούν ακόμη την ουτοπία του αληθοφανούς και διάθεση το ίδιο καταστροφολογική, οι mainstream ταινίες επιστημονικής φαντασίας επιστρατεύουν ακόμη ανίκητους ουράνιους τιμωρούς. Το πώς είναι εμφανές. Το γιατί, λιγότερο.

"Το μεγαλύτερο σφάλμα που έχουμε διαπράξει είναι πως θεωρούμε τον κινηματογράφο πρωτίστως μία μορφή ψυχαγωγίας. Οι ταινίες προορίζονται μονάχα εκ παραδρομής για ψυχαγωγία. Το φιλμ είναι το καλύτερο μέσο για να διαδώσει κανείς ιδέες", υποστήριζε το 1954 ο Orson Welles. Ποιες ιδέες, λοιπόν, μπορεί να διακρίνει άραγε κανείς σε ένα φιλμ όπως αυτό του Haskin; Ποια ιδέα επιβάλει την κινηματογραφική επινόηση πανίσχυρων, εξωτερικών εχθρών που απειλούν την παραδοσιακή καθημερινότητα μίας ακίνδυνης, γραφικής Αμερικής; Ποια ιδέα κρύβεται πίσω από την σωτήρια απόφαση του Λευκού Οίκου να πρωτοστατήσει και πατήσει το κουμπί; Και πόσο τυχαίο είναι πως εν έτη 2005 προσμένουμε την παγκόσμια πρεμιέρα ενός ακόμη "Πολέμου των Κόσμων";