Frankenstein 1931

Frankenstein 1931

Φρανκενστάιν

Σκηνοθεσία: James Whale

Σενάριο: John L. Balderston, Mary Shelley, Peggy Webling,

Garrett Fort, Francis Edward Faragoh

Είδος: Boris Karlof - Bela Lougosi, Drama, Horror, Sci-Fi, Thriller

Διάρκεια: 01:11

Γλώσσα: Αγγλικά

Παίζουν:

Colin Clive: Henry Frankenstein

Mae Clarke: Elizabeth

John Boles: Victor Moritz

Boris Karloff: The Monster

Edward Van Sloan: Doctor Waldman

Φρανκενστάιν (Frankenstein) είναι μια ταινία τρόμου Αμερικάνικης παραγωγής, του 1931 από τις Universal Pictures, σκηνοθετημένη από τον Τζέιμς Γουέιλ με σενάριο από τους Τζον Μπάλντερστον, Φράνσις Έντουαρντ Φάραγκο, Γκάρετ Φορτ, Ρόμπερτ Φλόρεϋ και Τζον Ρουζέλ. Η ταινία βασίζεται ασαφώς στην νουβέλα Φρανκενστάιν από την Κυρία Πέρσι Μπ. Σέλεϊ, ενώ ταυτόχρονα ακολουθεί το σενάριο μιας θεατρικής παράστασης από την Πέγκυ Βέμπλινγκ. Η ταινία αυτή σατιρίστηκε στην ταινία Φρανκενστάιν Τζούνιορ, στην οποία χρησιμοποιήθηκαν τα ίδια σκηνικά του εργαστηρίου με αυτή την ταινία.

Αρχική Διανομή: Περιέργως, αρχικά, η διανομή για την πρώτη ομιλούσα version δόθηκε με τη σειρά στους: Bella Lugosi, Leslie Howard και Bette Davis. Τότε σκηνοθέτης ήταν ο Robert Forey, Που είχε διαλέξει την νουβέλα αυτή από αρκετά θέματα που πρότεινε ο (αρχι)σεναριογράφος της Universal, Richard Schayer, σαν πιθανή συνέχεια στο στυλ του τρόμου, μετά τον Dracula (1931.]

Η ιδέα ήταν να υποδυθεί ο Lugosi τον επιστήμονα, αλλά η Universal είχε αντιρρήσεις, γι αυτό και ο Howard έγινε Dr. Frankenstein (με την B. Davis, μνηστή του).

Τα δοκιμαστικά γυρίστηκαν από τον Paul Ivano στο set του Dracula με τον Lugosi σαν τέρας. Το studio δεν ικανοποιήθηκε από το μακιγιάζ που επινόησε ο Lugosi για τον εαυτό του, αλλά κι ο Lugosi δεν ευχαριστήθηκε, επειδή το τέρας δεν είχε πολύ ομιλούντα ρόλο.

Όλο το σχέδιο, μαζί με την σεναριακή πρόταση του Florey (δική του συνεισφορά ήταν να μπει στο τέρας εγκέφαλος ενός τρελού και να τελειώνει το έργο στο μύλο) «κληρονομήθηκε» στον ανερχόμενο σκηνοθέτη της Universal, James Whale.

Αυτός αντικατέστησε αμέσως τον Howard με τον Colin Clive, έφερε τον σχεδόν άγνωστο Boris Karloff (που είχε δει σε μια μικρή γκαγκστερική ταινία) κι ανέθεσε το μακιγιάζ του τέρατος στον «μάγο» Jack Pierce.

Η νουβέλα της Mary Schelley είχε ήδη γυριστεί ταινία 3 φορές, κατά την «βουβή» εποχή του σινεμά. Το 1910 απ΄ την εταιρία Edison (χαμένο φιλμ, υπάρχουν μόνο μερικές φωτογραφίες του τέρατος), το 1915 με τίτλο Life Without Soul και στην Ιταλία, το 1920, σαν Il Monstro di Frankenstein.

Το σενάριο ήταν περίπου το ίδιο (εκτός από την πρόταση του Florey που είδαμε πριν). Ο Dr. Frankenstein δικαιώνεται για τις θεωρίες του «κατασκευάζοντας» ένα πλάσμα από μικρά κομμάτια πτωμάτων και του δίνει ζωή. Αλλά απρόσεκτα του βάζει έναν εγκληματικό εγκέφαλο. Προκαλώντας αποστροφή στον δημιουργό του, το τέρας ξεκινά μια ταραγμένη πορεία μέσα σε φονική μανία. Κυνηγημένο τέλος από τους ανθρώπους, το «δημιούργημα», καταφεύγει σ' έναν μύλο, όπου οι χωρικοί του βάζουν φωτιά.

Το κλασσικό, πιο γνωστό κι ίσως το φιλμ με την μεγαλύτερη επιρροή (στο είδος του) που έγινε ποτέ, άνοιξε τον δρόμο για την παραγωγή ταινιών τρόμου της Universal του '30 και '40. Χρησιμοποιήθηκε, προσφέροντας έμπνευση σ' έναν μεγάλο αριθμό μιμητών, επιτυχημένων ή μη.

Η ταινία έκανε τον Boris Karloff σταρ και η ερμηνεία του - μοναδική προσωπογραφία του τέρατος στην οθόνη - είναι η πιο αξιοσημείωτη κι ανθεκτική στο χρόνο. Το τέρας δεν είναι μόνο μια «κατασκευή» του μάγου του make up Jack Pierce και της σκηνοθεσίας του James Whale. Είναι και του Karloff. Η εντυπωσιακή παρουσία της υπέροχης μάσκας, μαζί με μια ισχυρή αίσθηση προσωπικότητας, που τον κατάστησε ικανό όχι απλώς να απεικονίσει την ζωώδη κτηνωδία του τέρατος (όπως και άλλοι μετά απ' αυτόν), αλλά να ενσαρκώσει το έμφυτο πάθος του.

Έδειξε την φιγούρα του τέρατος εγκληματική παρά την βούλησή της και διαχασμένη ανάμεσα στη βία και την αφέλεια. Κράτησε αυτόν τον χαρακτήρα πραγματικά λαϊκό. Δεν είναι τυχαίο που στη μνήμη του κοινού το τέρας (που δεν έχει όνομα) ταυτίζεται με το («τερατώδες» ηχητικά) όνομα του δημιουργού του (FRANKESTEIN).

Αντίθετα ο γιατρός κληρονόμησε ακέραια την ηθικολογία του βιβλίου της Schelley: έντρομος μπροστά στο «λάθος» του, ο δημιουργός, αποκηρύσσει το δημιούργημά του και βρίσκει παρηγοριά στην αγκαλιά της μνηστής του.

Η καλλιτεχνική διεύθυνση κι η κινηματογράφηση είναι θαυμάσιες και δείχνουν (όπως κάθε σκηνοθεσία του Whale) την επίδραση απ' τον γερμανικό εξπρεσσιονισμό του «ΓΚΟΛΕΜ» και του «ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΤΟΥ ΔΡ. ΚΑΛΙΓΚΑΡΙ».

Το make up του Jack Pierce για το τέρας κατατάσσεται σαν μια απ' τις καλύτερες δημιουργίες για το σινεμά του τρόμου.

Η σκηνοθεσία του Whale είναι η καλύτερη της καριέρας του και δεν ενοχλήθηκε από το (ξένο) στοιχείο του χιούμορ, που έφθειρε μετέπειτα σχετικά φιλμς, ειδικά της «Νύφης του Φρανγκενστάιν».

Η δημιουργία μιας αποτελεσματικής καταθλιπτικής Γοτθικής ατμόσφαιρας, η διεύθυνση των μη εντατικών σκηνών, η εμφανής έλλειψη ενδιαφέροντος σε ρομαντικούς υπαινιγμούς καθώς και η τάση του να επιτρέπει στον Colin Clive (Dr. Frankenstein) να υπερβάλλει στις στιγμές - κλειδιά, διασκόρπιζε τις υπερβολές σε φρίκη και τρόμο, κρατώντας μια ισορροπία ενδιαφέροντος ανάμεσα στο σασπένς και την επιστημονική φαντασία.