Notorious
1946
Ο
ΠΕΡΙΒΟΗΤΟΣ
Σκηνοθεσία: Alfred Hitchcock
Σενάριο:
Ben Hecht, Alfred Hitchcock,
John Taintor
Foote, Clifford Odets
Είδος:
Film Noir, HITCHCCOCK, Romance, Thriller
Διάρκεια: 01:41
Γλώσσα: Αγγλικά
Παίζουν:
Cary Grant: Devlin
Ingrid Bergman: Alicia Huberman
Claude Rains: Alexander Sebastian
Louis Calhern: Paul Prescott
Leopoldine Konstantin: ebast
Η ταινία σύμφωνα με τους κριτικούς σηματοδοτεί καλλιτεχνική
ωρίμανση, όσον αφορά τη θεματολογία του σκηνοθέτη. Ο βιογράφος του Ντόναλντ Σπότο,
γράφει ότι η ταινία αποτελεί την πρώτη απόπειρα του Χίτσκοκ να δημιουργήσει μια
σοβαρή ερωτική ιστορία.
Η ταινία φημίζεται για δυο συγκεκριμένες σκηνές: Μια από
αυτές είναι η σκηνή στην οποία η Ίνγκριντ Μπέργκμαν κρατάει κρυμμένο στο χέρι
της το κλειδί από το κελάρι, όπου ο εραστής της, Κάρι Γκραντ, πρόκειται να
ψάξει για στοιχεία που πρόκειται να ενοχοποιήσουν το σύζυγό της που υποδύεται ο
Κλοντ Ρέινς. Ο Χίτσκοκ μετακινεί την κάμερα από το μπαλκόνι της εσωτερικής
σκάλας της έπαυλης καταγράφοντας τον κόσμο που παρίσταται στη δεξίωση κι ύστερα
εστιάζει το φακό στο χέρι της Μπέργκμαν, όπου βρίσκεται κρυμμένο το κλειδί του
κελαριού. Η άλλη διάσημη σκηνή της ταινίας αφορά ένα από τα φιλιά που η
Μπέργκμαν ανταλλάσσει με τον Κάρι Γκραντ, το οποίο διαρκεί δυόμιση λεπτά. Ο
κώδικας Χέιζ απαγόρευε την απεικόνιση φιλιών που ξεπερνούσαν τη διάρκεια των 3
δευτερολέπτων. Έτσι ο σκηνοθέτης προκειμένου να μην περάσει από λογοκρισία,
έβαλε τους δυο ηθοποιούς να φιλιούνται για 3 δευτερόλεπτα και έπειτα να
ανταλλάσσουν γλυκόλογα ο ένας στο αυτί του άλλου, εναλλάσσοντας έτσι το
παθιασμένο φιλί με τους ψιθύρους.
Η ταινία ξεκίνησε ως παραγωγή της εταιρίας του Ντέιβιντ Ο.
Σέλζνικ, αλλά όταν έκανε πρεμιέρα στις αμερικανικές αίθουσες έφερε το σήμα της
εταιρίας παραγωγής RKO. Ο Σέλζνικ είχε στο μεταξύ πουλήσει τα δικαιώματα του
σεναρίου του Μπεν Χεχτ, στην RKO κι ο Χίτσκοκ είχε αντικαταστήσει τον Σέλζνικ
στο τιμόνι της παραγωγής.
Ο Χίτσκοκ συνέλαβε την ιδέα της δημιουργίας του Υπόθεση
Νοτόριους δυο χρόνια πριν, όταν βρέθηκε σε γεύμα παρέα με την Μάργκαρετ
Ο'Ντόνελ υπεύθυνη σεναρίων της εταιρίας του Σέλζνικ. Η Ο'Ντόνελ μετά το γεύμα
της με το σκηνοθέτη έγραψε στον Σέλζνικ ότι ο Χίτσκοκ ήθελε να δημιουργήσει μια
ταινία με θέμα μια γυναίκα, την οποία επρόκειτο να υποδυθεί η Ίνγκριντ Μπέργκμαν,
που αναγκάζεται να υποστεί σεξουαλική σκλαβιά για πατριωτικούς και πολιτικούς
λόγους. Επρόκειτο να είναι μια εκκολαπτόμενη Μάτα Χάρι. Ο Χίτσκοκ συζήτησε και
με τον Γουίλιαμ Ντόζιε, υπεύθυνο παραγωγής της εταιρίας RKO, για τα σχέδια του
κι ο Ντόζιε έδειξε άμεσο ενδιαφέρον. Ο Ντόζιε επικοινώνησε με τον Σέλζνικ
έχοντας σκοπό να προσφέρει χρήματα στον παραγωγό για να αναλάβει εκείνος την
παραγωγή του μελλοντικού σχεδίου του Χίτσκοκ.
Το ενδιαφέρον του Ντόζιε, κίνησε την περιέργεια του Σέλζνικ,
ο οποίος μέχρι εκείνη τη στιγμή είχε δείξει αδιαφορία. Πίστεψε ότι αυτό που
ώθησε το σκηνοθέτη, ώστε να θελήσει να δημιουργήσει ταινία με αυτό το θέμα ήταν
η ιστορία που είχε δημοσιευτεί στη Saturday Evening Post με τίτλο The Song of
the Dragon, της οποίας τα δικαιώματα είχε αποκτήσει ο Σέλζνικ. Η ιστορία
διαδραματιζόταν στη Νέα Υόρκη κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, όπου
ομοσπονδιακοί πράκτορες προσεγγίζουν έναν θεατρικό παραγωγό, ζητώντας του να
πείσει μια ηθοποιό, με την οποία είχε σχέση στο παρελθόν, να ξελογιάσει τον
αρχηγό μιας ομάδας κατασκόπων προκειμένου να του αποσπάσει πληροφορίες. Αυτό το
διήγημα αποτελούσε απλά τη βάση μιας ιδέας, υπέστη αλλαγές κι απέκτησε όλα τα
χαρακτηριστικά των κλασικών ταινιών του σκηνοθέτη.
Τα Χριστούγεννα του 1944, ο Χίτσκοκ ταξίδεψε στην Αγγλία κι
όταν επέστρεψε, συνάντησε το Σέλζνικ που του έδωσε πράσινο φως για την ανάπτυξη
ενός σεναρίου με θέμα την κατασκοπία. Έπειτα ο σκηνοθέτης βρέθηκε στη Νέα
Υόρκη, όπου για τρεις βδομάδες συνεργάστηκε με τον Μπεν Χεχτ για τη δημιουργία
του σεναρίου. Ο Χεχτ κι ο Χίτσκοκ είχαν άριστη συνεργασία, κυρίως επειδή ο Χεχτ
δεν νοιαζόταν για τις αλλαγές που ο σκηνοθέτης έκανε στη δουλειά του.
Όταν ο Χίτσκοκ επέστρεψε στο Χόλυγουντ, το σενάριο ήταν
ολοκληρωμένο, αλλά ο Σέλζνικ αντιμετώπιζε προβλήματα με την παραγωγή της
ταινίας Μονομαχία στον Ήλιο (Duel in the Sun, 1946). Στην αρχή ο Σέλζνικ
δεχόταν το σεναριογράφο και το σκηνοθέτη στο σπίτι του για να συζητήσουν πάνω
στην ταινία, αλλά στη συνέχεια ο παραγωγός απορροφήθηκε τόσο από την παραγωγή
του Μονομαχία στον Ήλιο, έτσι ώστε το Υπόθεση Νοτόριους να περάσει σε δεύτερη
μοίρα.
Ο Χεχτ κι ο Χίτσκοκ έκαναν αλλαγές στο αρχικό σενάριο, όσον
αφορά το ουράνιο που βρισκόταν κρυμμένο στο κελάρι του Άλεξ Σεμπάστιαν. Μέχρι
εκείνη την περίοδο δεν ήταν γνωστό ότι το στοιχείο ουράνιο χρησιμοποιούταν για
τη δημιουργία της ατομικής βόμβας κι ο Σέλζνικ αδυνατούσε να καταλάβει τους
σκοπούς που εξυπηρετούσε η χρήση του στην υπόθεση. Ο Χίτσκοκ δήλωσε αργότερα
ότι για μήνες τον παρακολουθούσαν πράκτορες του FBI, αφότου εκείνος κι ο Χεχτ
έψαξαν να βρουν πληροφορίες πάνω στο ραδιενεργό στοιχείο στα μέσα του 1945.
Μετά την έκρηξη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα στις 6 Αυγούστου του 1945,
έγινε ξεκάθαρος ο λόγος για τον οποίο ο Χίτσκοκ και ο Χεχτ χρησιμοποιούσαν το
ουράνιο ως αναπόσπαστο μέρος του σεναρίου.
Τον Ιούνιο του 1945, ο Σέλζνικ έχασε κάθε πίστη σε μια ταινία
για την οποία δεν ενδιαφερόταν από την αρχή. Δεν του άρεσαν οι χαρακτήρες του
σεναρίου και φοβόταν ότι το κοινό δε θα συμπαθούσε την Αλίσια. Το κόστος του
Μονομαχία στον Ήλιο είχε ξεπεράσει κατά πολύ τον προϋπολογισμό και προσπαθούσε
με κάθε τρόπο να βρει χρήματα για να ολοκληρώσει την προβληματική αυτή ταινία.
Η λύση ήταν να πουλήσει το σενάριο στην RKO και να δανείσει το Χίτσκοκ και την
Μπέργκμαν στην εταιρία, προκειμένου να βγάλει χρήματα.
Η συμφωνία ήταν κερδοφόρα για τον Σέλζνικ, ο οποίος έλαβε
800.000 δολάρια μετρητά και 50% των κερδών της ταινίας. Ο Χίτσκοκ ήταν
ικανοποιημένος καθώς είχε ξεφύγει από την τυραννία του Σέλζνικ. Ανέλαβε για
πρώτη φορά την παραγωγή της ταινίας κι είχε τον απόλυτο έλεγχο για την
πραγματοποίησή της. Από τότε ο σκηνοθέτης ήταν υπεύθυνος για την παραγωγή όλων
των ταινιών που σκηνοθέτησε.
Δεν ήταν εύκολο όμως να ξεφορτωθεί τόσο εύκολα τον Σέλζνικ, ο
οποίος επέμενε ότι το 50% των κερδών που του αναλογούσε τον καθιστούσε υπεύθυνο
για μέρος της παραγωγής της ταινίας. Προσπάθησε να αναμειχθεί στο εγχείρημα
κάνοντας αλλαγές στο σενάριο και προσπαθώντας να αντικαταστήσει τον Κάρι Γκραντ
με τον Τζόζεφ Κότεν. Μετά τον βομβαρδισμό της Ιαπωνίας από τις Η.Π.Α., οι
αντιρρήσεις του Σέλζνικ πάνω στο σενάριο αυξήθηκαν κι ο Γουίλιαμ Ντόζιε κάλεσε
το δραματουργό Κλίφορντ Όντετς, που είχε συνεργαστεί παλιότερα με την RKO και
τον Γκραντ όταν έγραψε το σενάριο της ταινίας Στο Διάβα της Ζωής (None But the
Lonely Heart), για να κάνει κάποιες αλλαγές στο σενάριο.
Ο Όντετς προσπάθησε να προσθέσει ατμόσφαιρα και μυστήριο στο
σενάριο, αναπτύσσοντας εις βάθος τους χαρακτήρες της ταινίας. Αύξησε το πάθος
και τον ερωτισμό μεταξύ του Ντέβλιν και της Αλίσια, καθώς και το αριστοκρατικό
υπόβαθρο του Άλεξ Σεμπάστιαν. Ο Σέλζνικ θεώρησε ότι το καινούργιο σενάριο ήταν
ακόμη μονοδιάστατο, ενώ ο Μπεν Χεχτ το θεώρησε βλακώδες. Στο τέλος ο Χίτσκοκ δε
χρησιμοποίησε το σενάριο του Όντετς. Είχε ήδη στα χέρια του το κατάλληλο
σενάριο γεμάτο πάθος, εντάσεις και κρυφά νοήματα.
Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στις 22 Οκτωβρίου του 1945 και
ολοκληρώθηκαν το Φεβρουάριο του 1946.
