The New Babylon (1929)

The New Babylon (1929)

Νέα Βαβυλώνα

Σκηνοθέτερς Grigori Kozintsev, Leonid Trauberg

Συγγραφείς: Grigori Kozintsev, Leonid Trauberg

Είδος: Drama, History, Silent – Διάρκεια: 120 λεπτά

Ελληνικοί μεσότιτλοι από τον Τymet

Πρωταγωνιστούν:

David Gutman,Yelena Kuzmina,Andrei Kostrichkin |

Την ταινία παρουσιάζει ο Χάρης Καλογερόπουλος

Παρίσι, 1871, οι Πρώσοι νικούν και εισβάλλουν στην πόλη, οι αστοί συνθηκολογούν ενώ οι εργάτες αντί να παραδώσουν τα όπλα, ιδρύουν σε ένα σημείο της πόλης, και για πρώτη φορά στην Ιστορία, μια κομμούνα, καταργώντας όλες τις σχέσεις παραγωγής του καπιταλιστικού συστήματος. Το φαινόμενο κράτησε μεν 72 μέρες, αλλά η ιδεολογική επίδραση που είχε ήταν μεγάλη, έχοντας απασχολήσει την διανόηση από τον Μαρξ και πέρα. Στο φιλμ παρακολουθούμε την κατάσταση μέσα από κάποιες κεντρικές φιγούρες όπως μια πωλήτρια μέσα σε ένα πολυκατάστημα, έναν στρατιώτη που η πωλήτρια ερωτεύεται, έναν αστό επιχειρηματία διασκέδασης κ.α.

Τα πρώτα χρόνια της ρωσικής επανάστασης υπό τον Λένιν ήταν και χρόνια επανάστασης στην τέχνη. Η «Φάμπρικα του Εκκεντρικού Ηθοποιού» ήταν ένα πειραματικό εργαστήρι που ίδρυσαν οι Γκριγκόρι Κόζιντσεφ, Λεονίντ Τράουμπεργκ και Σεργκέι Γιούτκεβιτς και αποτέλεσε εφαλτήριο για την ρωσική avant-garde. H «Νέα Βαβυλώνα» (των δυο πρώτων), παρόλο που χοντρικά «αφηγείται μέσα από χαρακτήρες» χρησιμοποιώντας πολύ τον σαρκασμό, απέχει πολύ και ηθελημένα από την κλασική μορφή δραματουργίας. Οι χαρακτήρες δεν είναι χαρακτήρες αλλά τύποι που εκφράζουν, με αδρό τρόπο, κοινωνικά στερεότυπα, ενώ η πλοκή δεν είναι ακριβώς πλοκή αλλά παράθεση σκέψεων πάνω στην κοινωνική κατάσταση. Μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί ένα από τα πρώτα κινηματογραφικά δοκίμια ή «δραματοποιημένα» ντοκιμαντέρ.

Υπάρχει χρήση του μοντάζ-ατραξιόν του Αϊζενστάιν, περισσότερη του παράλληλου μοντάζ του Γκρίφιθ ενώ, κυρίως, τα πλάνα χρησιμοποιούνται ως προτάσεις με συγκεκριμένους πολιτικοκοινωνικούς όρους. Αυτές, τουλάχιστον, ήταν οι προθέσεις των δημιουργών τότε. Για τον σημερινό θεατή, πλέον, οι διαφορές με το σινεμά του Αϊζενστάιν ή του Γκρίφιθ δεν είναι και τόσο ορατές ή σημαντικές. Ούτως ή άλλως, πέρα από τα νοήματα, εισπράττει την δύναμη της κινηματογραφικής εικόνας όταν αυτή διαμορφώνονταν ως νέα γλώσσα. Μαζί δε με την εξαίρετη, ειρωνικά σχολιαστική μουσική επένδυση του Ντιμίτρι Σοστακόβιτς το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Σε τελευταία ανάλυση, οι δυο σκηνοθέτες, ενώ αρνούνται τους όρους του δράματος, το αναπαράγουν με άλλον τρόπο. Ποιος λέει ότι ένα δοκίμιο δεν είναι λογοτεχνία;

Tagebuch einer Verlorenen (1929)

Tagebuch einer Verlorenen (1929)

Το Ημερολόγιο μιας Παραστρατημένης

Σκηνοθεσία: Georg Wilhelm Pabst

Συγγραφείς: Margarete Böhme,, Rudolf Leonhardt

Είδος! Drama, Βωβός – Διάρκεια: 104 λεπτά

Ελληνικοί μεσότιτλοι από άγνωστο

Πρωταγωνιστούν:

Louise Brooks = Thymian

André Roanne = Κόμης Nicolas Osdorff

Josef Rovenský = Robert Henning

Fritz Rasp = Meinert

Vera Pawlowa = Aunt Frieda

Franziska Kinz = Meta

Edith Meinhard = Erika

Είναι μια Γερμανική δραματική ταινία του Georg Wilhelm Pabst, του 1929. Το σενάριο αυτού του βωβού φιλμ βασίζεται στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Margarete Böhme από το έτος 1905.

Την ημέρα της θρησκευτικής τελετής για την ένταξή της στην Χριστιανική εκκλησία, ( Η τελετή κονφιρμασιόν, για κάποια Χριστιανικά δόγματα), η Thymian, η  κόρη του φαρμακοποιού Robert Henning, αντιλαμβάνεται πως  η οικονόμος του σπιτιού διώχνεται για άγνωστους λόγους από το σπίτι και τελικά αυτοκτονεί. Την ίδια νύχτα, η Thymian αποπλανείται από τον Meinert, ο οποίος εργάζεται στο φαρμακείο του πατέρα της, και μένει έγκυος. Μετά τη γέννηση του παιδιού της, το εξοργισμένο οικογενειακό συμβούλιο αποφασίζει να αποστέλλει την Thymian σε ένα αναμορφωτήριο. Εκεί πρέπει να μάθει να ζει κάτω από αυστηρές και σκληρές συνθήκες που μοιάζουν με αυτές της φυλακής. Την διοίκηση αυτού του υποτιθέμενου "ευαγούς" ιδρύματος την ασκούν ένας σαδιστής διοικητής με την γυναίκα του. Προηγουμένως το παιδί της έχει δοθεί με μια πονηρή μαία. Εν τω μεταξύ, ο πατέρας της Thymian παντρεύεται τη Meta, την πρώην οικονόμο του, η οποία είναι συμφεροντολόγα και ασκεί επιρροή επάνω του, για να τον απομακρύνει από την κόρη του. Η Thymianμε την συντρόφιμό της, την Erika και υποστηριζόμενη από τον βαρόνο Nikolaus Osdorff, έναν νέο Playboy που μόνο η διασκέδαση τον ενδιαφέρει, καταφέρουν να αποδράσουν από το αναμορφωτήριο.

Αμέσως τρέχει να δει το παιδί της, αλλά πληροφορείται πως αυτό πέθανε! Τότε ακολουθεί την φίλη της Erika σε έναν πολυτελείας οίκο ανοχής, όπου την υποδέχονται φιλικά και την πείθουν να εργαστεί ως πόρνη, αλλά ψάχνει κάθε ευκαιρία να ξεφύγει από αυτή την δουλειά. Μετά το θάνατο του φαρμακοποιού Henning, αποδεικνύεται ότι αυτός άφησε στην θυγατέρα του Thyme όλα του τα υπάρχοντά, αλλά το η Meta που στο μεταξύ γέννησε τα δύο παιδιά του δεν κληρονομεί τίποτα.

Ο Osdorff, τον οποίο ο θείος του τον έχει αποκηρύξει, λόγω του ότι τον θεωρεί ανίκανο και σπάταλο, παντρεύεται την Thyme, με σκοπό να καρπωθεί την μικρή περιουσία που κληρονόμησε. Αλλά το φαρμακείο ήταν υποθηκευμένο. Ο Henning είχε δανειστεί μεγάλα χρηματικά ποσά από τον Provisor Meinert και του άφησε τις μετοχές του φαρμακείου του ως ενέχυρο. Ο Meinert που είναι πια ο νέος ιδιοκτήτης, πληρώνει στην Thyme το μερίδιό της και πετά άκαρδα στο δρόμο την χήρα του φαρμακοποιού με τα δύο παιδιά της.

Η Thymian τους λυπάται και δίνει όλα τα χρήματα στα μικρά αδέλφια της. Όταν ο Osdorff μάθει για αυτό, αυτοκτονεί. Ο θείος του, ο Μαρκήσιος, για να εξιλεωθεί από τις τύψει που έχει για την συμπεριφορά του προς τον ανιψιό του, αναλαμβάνει την υποστήριξη της χήρας του ανιψιού του και την εισάγει στους ευγενείς κύκλους. Ως χήρα κόμισσα Osdorff, γίνεται νέο μέλος μιας φιλανθρωπικής λέσχης που ασχολείται με την αναμόρφωση παραστρατημένων κοριτσιών! Πρόκειται για το ίδρυμα του οποίου υπήρξε και αυτή μέλος, και που κατανοεί περισσότερο από τους άλλους ότι η βοήθεια που οφείλουν να προσφέρουν τα ιδρύματα αυτά είναι η κατανόηση και η αγάπη .Κάνει μια θερμή έκκληση να παύσει η ψευδολογίας και η υποκρισία και να προσφερθεί ανθρωπιά.

Η ταινία περιέχει μόνο μερικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του μυθιστορήματος του Margarete Böhme και αποκλίνει από αυτό συχνά.

Asphalt (1929)

Asphalt (1929)

ΑΣΦΑΛΤΟΣ

Σκηνοθεσία: Joe May, Albert Holk (Gustav Frohlich), Betty Amann Else Kramer

Μετάφραση μεσότιτλων στα ελληνικά

από εμένα

Να διευκρινίσω ότι ο τίτλος «ΑΣΦΑΛΤΟΣ» δεν έχει σχέση με την υπόθεση του έργου. Θέλει μάλλον να δηλώσει ότι η υπόθεση λαμβάνει χώρα στο ασφυκτιών από κίνηση Βερολίνο, ο δε πρωταγωνιστής είναι ‘ένας αστυφύλακας που το κύριο καθήκον του είναι να ρυθμίζει την κυκλοφορία στους ασφυκτικά μποτιλιαρισμένους ασφαλτόδρομους του Βερολίνου.

Αν τώρα πούμε ότι αυτό είναι ένα «Film-Noir» θα απορήσετε διότι για τέτοια φιλμ το μυαλό του καθενός πάει σε ταινίες του 40 και του 50. Πράγματι, είναι γεγονός ότι τότε κυκλοφορήσαν οι σπουδαιότερες ταινίες αυτής της κατηγορίας. Την δεκαετία του 20 ο όρος «Film-Noir» δεν είχε ακόμα καθιερωθεί. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν τέτοιες ταινίες όπως το παρών αριστούργημα του Γερμανικού εξπρεσιονισμού του σκηνοθέτη Joe May, που μας το παρουσίασε λίγο πριν την έλευση του ήχου στον χώρο.

Ο Αυστριακός σκηνοθέτης Joe May (1880-1954), του οποίου το πραγματικό όνομα ήταν Julius Otto Mand, μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία μετανάστευσε στην Αμερική, όπου και έκανε σημαντική καριέρα στο Hollywood. Εδώ μας παρουσιάζει αριστοτεχνικά ένα, ας το πούμε πρώιμο «Film-Noir», με φόντο το σφύζον από κίνηση Βερολίνο του τέλους της δεκαετίας του 20.

Η καταπληκτική Betty Amann, στον ρόλο της μοιραίας γυναίκας, της Else, μας εντυπωσιάζει σε έναν από τους σημαντικότερους ρόλους της καριέρας της, ενώ αξίζει ακόμα να σημειωθεί πως η φωτογραφία του Günther Rittau είναι κάτι περισσότερο από μαγευτική στην κυριολεξία αφήνει έκπληκτο τον θεατή!

Το φιλμ θεωρείτο χαμένο μέχρι που ανακαλύφθηκε το 1993 μία κόπια σε κάποια αρχεία στην Μόσχα. Διαρκεί περίπου μία ώρα και τριάντα λεπτά.

Υπόθεση:

Μία καλοντυμένη αλλά κλέφτρα νεαρή κυρία προσποιείται ότι ενδιαφέρεται για πολύτιμους λίθους σε ένα κοσμηματοπωλείο. Προσπαθεί να γοητεύσει τον ηλικιωμένο πωλητή και να του αποσπάσει την προσοχή αφήνοντας να πέσει στο πάτωμα ένας πολύτιμος λίθος. Με το ειδικά διαμορφωμένο μπαστούνι της ομπρέλας της το «αρπάζει» και αποχωρεί. Τότε οι πωλητές αντιλαμβάνονται την απόλυα και τρέχουν έξω και ζητούν από την νεαρή να επιστρέψει στο κατάστημα. Εκείνη αρνείται και διαμαρτύρεται. Τότε ένας νεαρός αστυφύλακας που μόλις τέλειωσε την βάρδια του στην ρύθμιση της κυκλοφορίας, ο Albert Holk (Gustav Fröhlich ),

αντιλαμβάνεται την αναταραχή και ζητά από την κοπέλα να τον επακολουθήσει στο κατάστημα προκειμένου να την ελέγξουν. Πράγματι, αυτή γεμάτη αυτοπεποίθηση πως δεν πρόκειται να την ανακαλύψουν αφήνεται να ψαχθεί από μια πωλήτρια την ίδια ώρα που ο αστυφύλακας και οι πωλητές ψάχνουν τα πράγματά της. Δεν βρίσκουν τίποτε και η κοπέλα ετοιμάζεται να φύγει. Η παρατηρητικότητα όμως του αστυφύλακα έχει ως αποτέλεσμα να βρει τον πολύτιμο λίθο μες το μπαστούνι της ομπρέλας και να αποκαλυφθεί η απάτη της. Τότε αυτή ξεσπάει σε κλάματα.

Ο πωλητής την λυπάται και ζητά από τον αστυφύλακα να την αφήσει ελεύθερη μια και τελικά δεν ζημιώθηκε κανένας. Ο αστυφύλακας όμως είναι πολύ του καθήκοντος και επιβιβάζεται με την κοπέλα σε ένα ταξί για να πάνε στο τμήμα. Στο δρόμο η κοπέλα κλαίει ασταμάτητα και ισχυρίζεται ότι πρώτη της φορά έκανε κάτι τέτοιο διότι βρισκόταν σε μεγάλη ανάγκη. Ζητά δε από τον νεαρό αστυφύλακα να δείξει κατανόηση και να την αφήσει ελεύθερη. Αυτός όμως δεν τουμπάρεται με κάτι τέτοια. Τότε αυτή βάζει μπρός άλλο σχέδιο. Προσποιείται πως δεν έχει τα προσωπικά της έγγραφα μαζί της και παρακαλεί τον αστυφύλακα να περάσουν από το σπίτι της για να τα πάρουν. Στην πραγματικότητα έχει στο μυαλό της να κερδίσει χρόνο μήπως και μπορέσει να τουμπάρει τον αστυφύλακα. Πράγματι, αυτός της κάνει την χάρη και περνάνε από το σπίτι της, αποκρούει όμως όλες τις προσπάθειές της να τον μεταπείσει. Τότε φθάνοντας σε απόγνωση του την πέφτει κανονικά! Όταν λέμε του την πέφτει δεν είναι σχήμα λόγου, αλλά γαντζώνεται κυριολεκτικά επάνω του

 Τότε ο νεαρός υποκύπτει στην ομολογουμένως ελκυστική κλέφτρα.

Με τύψεις επιστρέφει σπίτι του. Αυτή τελικά φάνηκε να της καλάρεσε ο νεαρός αστυφύλακας και του στέλνει ένα δώρο. Έξαλλος αυτός νομίζει ότι αυτή προσπαθεί να του ξεπληρώσει την χάρη που της έκανε. Την επισκέπτεται στο σπίτι της και της επιστρέφει το δώρο. Επάνω στην συζητήσει παραδέχονται ότι αρέσουν ο ένας στον άλλο και πως η κοπέλα είναι πρόθυμη να αλλάξει ζωή για χάρη του.

Εκείνη την ώρα επιστρέφει ο φίλος της κοπέλας από το Παρίσι, ένας κακοποιός, και τους πιάνει αγκαλιασμένους! Χτυπά την κοπέλα και αρπάζεται στα χέρια με τον αστυφύλακα. Επάνω στον καβγά ο κακοποιός πέφτει νεκρός από χτύπημα του αστυφύλακα!

Συντετριμμένος ο νεαρός επιστέφει σπίτι του και ανακοινώνει τα δυσάρεστα νέα στους γονείς του. Η μητέρα του σπαράζει ενώ ο πατέρας που είναι αρχιφύλακας έχεις το θλιβερό καθήκον να παραδώσει τον γιο του στην αστυνομία, διότι όπως λέει: ο νόμος είναι νόμος! Εκεί στο τμήμα, την ώρα που ο νεαρός αστυφύλακας ομολογεί την πράξη του, εμφανίζεται η Else η οποία ως αυτόπτης μάρτυρας καταθέτει ότι ο Albert σκότωσε διότι βρισκόταν εν αμύνη. Ομολογεί δε τα πάντα σχετικά με τον βίο και πολιτεία της. Τότε ο ανακριτής αφήνει ελεύθερο με περιοριστικούς όρους τον Albert, διατάσει την προφυλάκιση της Else. Τελικά το ζευγάρι αγγελιάζεται και ο νεαρός υπόσχεται στην Else πως θα την περιμένει όσο καιρό χρειαστεί να εκτελέσει την ποινή της.

Mutter Krausens Fahrt ins Glück (1929)

Mutter Krausens Fahrt ins Glück (1929)

Η ΜΗΤΕΡΑ ΚΡΑΟΥΖΕΝΣ ΤΑΞΙΔΕΎΕΙ

ΣΤΗΝ ΕΥΤΥΧΙΑ

Σκηνοθεσία: Phil Jutzi

Με τους: Alexandra Schmitt, Holmes Zimmermann, Ilse Trautschold | και λοιπούς.

Η βωβή αυτή ταινία του Γερμανικού κινηματογράφου εντάσσεται στην λεγόμενη κατηγορία «Προλεταριακές Ταινίες.» Είναι επηρεασμένη από τον τότε Σοβιετικό κινηματογράφο και δείχνει με ρεαλισμό την εξαθλίωση του λαού την εποχή εκείνη. Ξεκινά σαν ντοκιμαντέρ, περιγράφοντάς μας μια υποβαθμισμένη συνοικία του Βερολίνου και τις άθλιες καταστάσεις που βιώνει ο κόσμος, άνεργος στη πλειοψηφία του. Εκατομμύρια οι άνεργοι! Παράλληλα μας δίνεται μια εικόνα από λαϊκές γιορτές και πανηγύρια όπου η νεολαία ιδίως αισιοδοξεί για ένα καλλίτερο μέλλον.

Αφού κατατοπιζόμαστε επαρκώς για το περιβάλλον που εκτυλίσσεται η ταινία, αρχίζει και η υπόθεσή της. Κεντρικός ήρωας είναι η ηλικιωμένη Χήρα «μητέρα Κράουζες» που ζει με τα δύο ενήλικα παιδιά της, τον Πωλ και την Έρνα σε ένα υποτυπώδες διαμέρισμα στην πιο υποβαθμισμένη γειτονιά του Βερολίνου.

Για να τα φέρει βόλτα η μαμά έχει υπενοικιάσει ένα δωμάτιο σε κάποιον που κάνει μπαμ πως είναι απατεώνας, ο οποίος ζει με την αγαπητικιά του, κάποια εκδιδόμενη, και το μικρό τους κοριτσάκι. Η μαμά, η κόρη της Έρνα και το κοριτσάκι κοιμούνται στην κουζίνα!

Ο Πωλ είναι ένας από τα εξίμισι εκατομμύρια ανέργων και κάνει τον ρακοσυλλέκτη για να βγάλει καμιά δεκάρα. Η μητέρα Κράουζες έχει ένα πενιχρό εισόδημα μοιράζοντας εφημερίδες. Κάποια μέρα ο Πωλ βοηθάει την μητέρα του στην είσπραξη των χρημάτων για τις εφημερίδες, αλλά παρασύρεται από γνωστούς του και τα ξοδεύει πίνοντας και κερνώντας στην μπυραρία. Τελικά από την μητέρα Κράουζες λείπουν 20 μάρκα για να αποπληρώσει το χρέος της προς τους εργοδότες της! Κινδυνεύει να πάει φυλακή αν δεν βρει τα χρήματα αυτά, αλλά το ποσό είναι τεράστιο για την εποχή και τις συνθήκες που επικρατούσαν και δεν μπορούσε κανένας να βοηθήσει. Τότε ο απατεώνας νοικάρης, εκμεταλλευόμενος τον φόβο του Πωλ να μη πάει η μητέρα του φυλακή, τον πείθει να συμμετάσχει σε μία ληστεία. Η ληστεία όμως αποτυγχάνει και ο Πωλ συλλαμβάνεται μπροστά στη μητέρα του! Τότε αυτή απελπισμένη καταφεύγει στην έσχατη λύση. Ανοίγει το φωταέριο και αποφασίζει «να ταξιδεύσει στην ευτυχία!» Ίσως μου πει κανείς ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάποιου που αποφασίζει να θέσει τέρμα στη ζωή του, να το κάνει. Αυτό όμως που μου προκαλεί αλγεινή εντύπωση είναι το ότι η μητέρα Κράουζες αποφασίζει ότι το κοριτσάκι δεν αξίζει τον κόπο να ζει σε τέτοιον κόσμο και το αφήνει να πεθάνει μαζί της! Δηλαδή το δολοφονεί!

Σε κάποιο σημείο της ταινίας, η Έρνα ψάχνοντας να βρει τον φίλο της τον Μαξ, τον βρίσκει να συμμετέχει σε παρέλαση των κομουνιστών και εντάσσεται κι αυτή στους παρελαύνοντες υπό τους ήχους της μελωδίας της «Διεθνούς».

Το γεγονός αυτό δεν εμπόδισε τον αστικό τύπο της εποχής να αναφέρει με διθυραμβικά σχόλια για την ταινία! Οι Ναζί όμως όταν ήλθαν στην εξουσία, ένα από τα πρώτα έργα που απαγόρευσαν ήταν το συγκεκριμένο.

Η ταινία αυτή ήταν η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του σκηνοθέτη Phil Jutzi. Είχε και παλαιότερα σκηνοθετήσει ταινίες μικρού μήκους με κοινωνικά θέματα για λογαριασμό του Κομουνιστικού Κόμματος του οποίου υπήρξε μέλος. Το 1929 όμως διαφώνησε μαζί τους και παραιτήθηκε. Το 1933 μάλιστα εντάχτηκε  στο Ναζιστικό κόμμα. Τώρα μη μου ζητάτε να σχολιάσω το γεγονός εδώ πέρα, διότι αυτό είναι... άλλου παππά ευαγγέλιο.

Επιβλητική είναι η παρουσία της Alexandra Schmitt στο ρόλο της μητέρας Κράουζες. Αυτή όμως που μου έκανε εντύπωση είναι η Ilse Trautschold στο ρόλο της κόρης Έρνα. Όμορφο, δροσερό και καλλίγραμμο κορίτσι, γεμίζει το κάδρο με την γεμάτο αυτοπεποίθηση παρουσία της!

Αναρωτιέμαι πως παρέμεινε μια απλή ηθοποιός και δεν εξελίχτηκε σε βεντέτα της εποχής.

Η ταινία παίχτηκε από το δεύτερο πρόγραμμα της Γερμανικής τηλεόρασης, (ZDF), και κυκλοφόρησαν αμέσως μαγνητικές έγγραφες  αυτής. Μια τέτοια εγγραφή βρήκα κι εγώ καθώς και Ισπανικούς υπότιτλους που ήσαν γάντι με την κόπια αυτή. Κράτησα τους χρόνους και μετάφρασα τους Γερμανικούς μεσότιτλους. Να σημειωθεί ότι οι μεσότιτλοι αυτοί ήταν γραμμένοι στην τοπική Βερολινέζικη διάλεκτο για να παρουσιάζει το φιλμ περισσότερη αυθεντικότητα.

Τα κατάφερα όμως.