Dr. Mabuse, der Spieler (1922)

Dr. Mabuse, der Spieler (1922)

Δρ. Μαμπούζε, Ο Παίκτης Νο 1

Δρ. Μαμπούζε, Ο Παίκτης Νο 2

Σκηνοθεσία: Fritz Lang

Σενάριο: Norbert Jacques , Fritz Lang

Είδος: Crime, Mystery, Thriller

Μεσότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Παίζουν:

Rudolf Klein-Rogge          = Dr. Mabuse

Aud Egede-Nissen = Cara Carozza, η χορεύτρια

Gertrude Welcker = Κόμησα Dusy Told

Alfred Abel = Κόμης Told

Bernhard Goetzke = Καθηγητής von Wenk

Paul Richter = Edgar Hull

Διάρκεια: Τα πρωτότυπο έργο ήταν πάνω από 4 ώρες!

Για πρακτικούς λόγους κόπηκε σε δύο μέρη:

Ο Παίκτης Νο 1: διάρκειας 2:35:16

Ο Παίκτης Νο 2: διάρκειας 1:55:13

  

Ο εγκληματικός και ευφυής εγκέφαλος του Δόκτορα Μαμπούζε κατεργάζεται τρόπους να κατακτήσει το Βερολίνο και να κάνει μια τεράστια περιουσία. Ο ντετέκτιβ φον Γουένκ είναι ίσως ο μόνος που μπορεί να τον σταματήσει.

Επικρατεί μια τεράστια αναστάτωση περί του πόσες ταινίες είναι, εντέλει, το έργο του Fritz Lang, ενός λάτρη των σίκουελ. Η αλήθεια είναι το έργο γυρίστηκε ως ένα και αδιαίρετο. Έπειτα οι Αμερικανοί το έκοψαν στα δύο (Dr. Mabuse, the Gambler και Dr. Mabuse, King of Crime) και αυτή η κόπια προωθήθηκε έκτοτε και από την γερμανική εταιρία. Οι Σοβιετικοί το ξαναμόνταραν και το έκαναν πάλι ενιαίο, αλλά πολύ μικρότερο. Ένας από τους μοντέρ ήταν και ο Sergei Eisenstein. Η αμερικανική Image Entertainment, στις αρχές του αιώνα μας, το αναστήλωσε για το DVD, αλλά «ξέχασε» να συμπεριλάβει κάποιες σκηνές και άλλαξε ολόκληρη την υπόσταση του βασικού ήρωα. Το 2004 κυκλοφόρησε σε DVD η καλύτερη αποκατάσταση της ταινίας, αυτήν τη φορά στην Μεγάλη Βρετανία.

Μια σκηνή, όπου μια ηθοποιός κάνει την Αφροδίτη, ο Lang επέβαλε να γίνει γυμνή. Όμως, δεν του άρεσε το τρίχωμα στο ευαίσθητο της σημείο και της είπε να το ξυρίσει. Η ηθοποιός αρνήθηκε και ο σκηνοθέτης ξέσπασε σε φωνές. Ο τελικός συμβιβασμός ήρθε με το να καλυφτεί το σημείο με ένα μικρό κομματάκι υφάσματος. Όλη αυτή η σκηνή κόπηκε από κάθε προβολή που έγινε ανάμεσα στα 1940 και τα 1960, αλλά διασώθηκε από τα αρχεία του ίδιου του σκηνοθέτη.

Η ταινία θεωρείται από πολλούς ως προάγγελος των φιλμ-νουάρ, κάτι που ενισχύθηκε με την κατασκευή του αριστουργηματικού Μ – Ο Δράκος του Ντίσελντορφ από τον ίδιο σκηνοθέτη.

Αν ρωτήσεις κάποιον που απλά αγαπάει το σινεμά για τον Fritz Lang, θα σου απαντήσει ότι πρόκειται για έναν από τους «παλιούς», «κλασσικούς» σκηνοθέτες. Μάλιστα το γεγονός ότι είναι ο κύριος εκφραστής του κινήματος του εξπρεσιονισμού, κίνημα που είναι γενικά παρεξηγημένο στον κινηματογραφο, κάνει τους περισσότερους να πιστεύουν ότι είναι «ιδιαίτερα» καλλιτεχνικός. Αυτό στην απλή καθομιλουμένη σημαίνει αργή, δύσκολη ταινία που πρέπει να καταβάλεις προσπάθεια να κατανοήσεις και θέλει ιδιαίτερο χρόνο και διάθεση για να την παρακολουθήσεις. Όλα αυτά μας κάνουν να σκεπτόμαστε πόσο μεγάλο σφάλμα είναι να βάζουμε καλούπια γενικά, άλλα και ειδικά στον κινηματόγραφο, μια τέχνη τόσο πολυδιάστατη και ανοικτή σε διάφορες επιρροές.

Παρακολουθώντας λυπών τα sequel ουσιαστικά του Δρ. Μαμπούζε διαπιστώνουμε πως όταν ένας σκηνοθέτης γνωρίζει την τέχνη του, μπορεί να κάνει το καλλιτεχνικό εμπορικό! Γυρισμένα στα πρώτα χρόνια (στην γερμανική περίοδο όπως αποκαλείται) που σκηνοθετεί, θα περίμενε να είναι γεμάτα συνειρμούς, αλληγορίες και δύσκολη γραφή. Αντίθετα όμως και οι 4 ταινίες είναι γεμάτες ένταση, δράση και θέτουν την βάση για το noir και τις ταινίες δράσης που θα παράγει μαζικά το Hollywood μέχρι και τις μέρες μας.

Έχοντας ως ήρωα τον Δρ. Μαμπούζε, έναν σατανικό κακοποιό που με τις πνευματικές του ικανότητες καταφέρνει να κάνει τα μεγαλύτερα εγκλήματα και να ξεφεύγει, δίνει πολύτιμα μαθήματα σε όλους τους μεταγενέστερους σκηνοθέτες. Χρησιμοποιώντας ελάχιστα ειδικά εφέ (όσο μπορούσε μέσα από την γνώση και το ταλέντο του), καταφέρνει να κάνει ταινίες δράσης που θα ζήλευαν ο Spielberg, ο Cameron, ο Scott και πολλοί άλλοι! Η αφήγηση είναι αστραπιαία, η εξέλιξη ταχύτατη και οι χαρακτήρες έχουν όλα τα στοιχεία του ήρωα που θα αναπτύξει κατά κόρον ο μεταγενέστερος αμερικανικός κινηματόγραφος και η χρήση του φωτός (οπως βέβαια και στις υπόλοιπες ταινίες) θα λειτουργήσει υπέρ του, δίνοντάς μας μια αίσθηση μυστήριου και αγωνίας.

Το «καλλιτεχνικό» στοιχείο δεν χρησιμοποιείται εδώ τόσο έντονα όπως πχ. στο Metropolis, άλλα οι σκηνές στο σπίτι και οι εικόνες των δρόμων καταφωνάζουν την έντονη αγάπη του σκηνοθέτη για το κίνημα (το ντεκόρ και τα σκηνικά είναι πραγματικά εντυπωσιακά σε σημείο που το σπίτι να θυμίζει μουσείο του εξπρεσιονισμού!). Οι ηθοποιοί επίσης προσπαθούν να μετριάσουν το «υπερβολικό» παίξιμο και αφήνονται στην πλοκή και στις οδηγίες του σκηνοθέτη.

Είναι αξιοθαύμαστο πως καταφέρνει ο Fritz Lang να ενώσει με τόσο άρτιο τρόπο τόσα διαφορετικά είδη, εισάγοντάς τα μάλιστα ο ίδιος σαν είδη σε ένα σινεμά που ήταν ακόμα σε νηπιακή ηλικία! Και οι 4 ταινίες είναι συναρπαστικές, βλέπονται με ιδιαίτερη ευχαρίστηση, οποιαδήποτε ώρα και σε κάνουν να καταλαβαίνεις πως το κάλο σινεμά είναι πάντα ευπρόσδεκτο από όλους!