Il Conformista, (1970)

Il Conformista (1970)
Ο κομφορμιστής

 

 

Μία από τις ποιο αδικημένες ταινίες στην Ελλάδα ως αναφορά την αξιολόγησή της, είναι το αριστούργημα του Bernardo Bertolucci «Ο Kομφορμιστής».
Όταν λέω αδικημένη, εννοώ ότι δεν την συναντάμε συχνά σε λίστες καλλιτέρων ταινιών σε σχετικά υψηλές θέσεις. Αυτό θα οφείλεται στο ότι η ταινία δεν έχει κυκλοφορήσει σε DVD όχι μόνο στην χώρα μας, αλλά ούτε καν και στην ζώνη 2. Ας είναι καλά οι νέες τεχνολογίες που κάνουν προσιτή την αποκατάσταση τέτοιων ελλείψεων.

Λοιπόν. Κατά την γνώμη μου, η ταινία αυτή όχι μόνο είναι αριστούργημα, αλλά μπορεί να σταθεί δίπλα σε ταινίες ορόσημο του παγκόσμιου κινηματογράφου, όπως Ο Πολίτης Κέιν, Ο Νονός, κλπ.
Ούτε 30 χρονών δεν ήταν ο Bertolucci και μας έδειξε ότι η Ιταλική σχολή αξιόλογων δημιουργών δεν σταματά στους Ντε Σίκα, Αντονιόνι, Φελίνι, αλλά εχει συνέχια.

 

Το έργο δεν είναι αξιόλογο μόνο λόγο σεναρίου που βασίζεται σε νουβέλα του Αλμπέρτο Μοραβία, αλλά και λόγο της πρωτοποριακής για την εποχή – αλλά και για σήμερα – σκηνοθεσίας, η οποία σε καμία περίπτωση δεν είναι γραμμική, χωρίς όμως να αφήνει ασάφειες και κενά που να δέχονται πολλαπλή εξήγηση.
Η ιστορία εξελίσσεται στην προπολεμική φασιστική Ιταλία και τελειώνει με την πτώση του καθεστώτος.

Ο Jean-Louis Trintignant στον καλλίτερο ρόλο της καριέρας του, πείθει ότι ανήκει στους μεγάλους και χαρισματικούς ερμηνευτές. Υποδύεται τον Marcelo, έναν νέο ο οποίος κουβαλά τραύματα από την παιδική του ηλικία λόγο σεξουαλικής αποπλανήσεις από έναν ενήλικα. Αυτό που επιδιώκει για να ξεφύγει από το παρελθόν είναι να γίνει "κανονικός". Και όταν λέει κανονικός, εννοεί ένας συνηθισμένος αστός που χαίρει εκτίμησης από το περιβάλλον του και τις αρχές. « Πατρίς - Θρησκεία – Οικογένεια » βλέπει σαν λύση και την εφαρμόζει αποκαθιστώντας την σχέση του με την εκκλησία. Παντρεύεται μια όμορφη άλλα ρηχή και περιορισμένης ευφυΐας κοπέλα, την Τζούλια (Stefania Sandrelli), η οποία όμως είναι από «καλή οικογένεια»...

Εντάσσεται αυτοβούλως στις μυστικές υπηρεσίες του καθεστώτος και γίνεται δεκτή η πρότασή του να πάει να βρει αυτοεξόριστο πρώην καθηγητή του στο Παρίσι ο οποίος είναι ενοχλητικός για το καθεστώς, με σκοπό να τον κατασκοπεύει και να πληροφορεί για τις συνδέσεις του στην Ιταλία. Καθοδόν όμως οι εντολές αλλάζουν. Το καθεστώς δεν αρκείται με την κατασκόπευση του καθηγητή, αλλά ζητά την εξόντωση του. Τα πράγματα δυσκολεύουν για τον Marcelo γιατί τον καθηγητή αυτό τον εκτιμούσε ως φοιτητής. Όταν μάλιστα γνώρισε και ερωτεύτηκε την γυναίκα του την Άννα (Dominique Sanda), μια γυναίκα τελείως διαφορετική από την δικιά του, με ισχυρή προσωπικότητα, επαναστατικές ιδέες, σεξουαλικά απελευθερωμένη, δυναμική εσωτερικά, αλλά με ένα εύθραυστο και γλυκό εξωτερικό παρουσιαστικό, τα πράγματα περιπλέκονται.

 

 

Σκηνές για σεμινάριο αποτελούν η καταδίωξη του καθηγητή και της γυναίκας του από τους φασίστες σε ομιχλώδες δάσος τα Γαλλίας, καθώς και οι σκηνές μετά την πτώση του καθεστώτος όπου ο Marcelo προσπαθεί να επιστρέψει στην τωρινή κανονικότητα, που είναι ο αντιφασισμός. Δηλαδή κανονικό γι αυτόν είναι να υπηρετείς την εκάστοτε εξουσία.

 

Η Stefania Sandrelli στην αρχή φαίνεται να αδικείται από τον ρόλο που την θέλει ωραία μεν, αλλά κάπως αντιπαθητική και χαζούλα. Όταν όμως η ιστορία εξελίσσεται και παίζει πιο απελευθερωμένα, ξαναγίνεται το κορίτσι των εφηβικών μας φαντασιώσεων.

 

 

Αυτή που είναι όμως έκπληξη στην ταινία είναι η Dominique Sanda! Μας εμφανίζεται στην αρχή με μορφή σαν κι αυτή που είχαν τα αγγελάκια στα παιδικά λευκώματα, και μετατρέπεται από την μια στιγμή στη άλλη πότε σε ένα ποθητό θηλυκό και πότε σε μία σκληρή επαναστάτρια. Λέγετε ότι ο ρόλος της προοριζόταν για την Μπριζίτ Μπαρντό, αλλά όταν ο Bertolucci την είδε σε μια ταινία της, άλλαξε γνώμη.