WITHIN OUR GATES 1920

WITHIN OUR GATES 1920

Η απάντηση του Αφροαμερικανού σκηνοθέτη Oscar Micheaux στον DW Griffen για την ταινία του: Η Γέννηση ενός Έθνους

Το 19819 φυλετικές ταραχές ξέσπασαν στο Σικάγο με αφορμή την ταινία του DW Griffen: Η Γέννηση ενός Έθνους, όπου οι μαύροι παρουσιάζονται ως επί το πλείστον ως ταραχοποιά στοιχεία, οι δε Κου-Κουξ-Κλαν ως «αγανακτισμένοι» λευκοί νοικοκυραίοι που καλύφτηκαν με σεντόνια και ξεχύθηκαν να αντιμετωπίσουν τους ταραχοποιούς νέγρους και να βοηθήσουν τους ανήμπορους λευκούς!

Ο Oscar Micheaux θεωρείται ο πατέρας του Αφοαμερικανικού κινηματογράφου μια και ο ίδιος – συγγραφέας, σεναριογράφος, σκηνοθέτης και παραγωγός – είναι ο πρώτος Αφροαμερικανός σκηνοθέτης που γύρισε πάνω από 40 ταινίες. Αυτή είναι μόλις η δεύτερή του.

Για χρόνια η ταινία αυτή θεωρείτο χαμένη μέχρι που σε μια ταινιοθήκη της Ισπανίας το 1993 βρέθηκε η μοναδική σωζόμενη κόπια που είχε μετονομάστηκε ως «Η ΝΕΓΡΑ» σε φιλμ «Νιτρικής Κυτταρίνης» (εύφλεκτη). Αμέσως η εταιρία Filmoteca Espanola, στη Μαδρίτη, ανέλαβε την αποκατάστασή της και παρήγαγε ένα ασφαλές αντίγραφο!

Στη συνέχεα η ταινία αγοράστηκε από την «Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου» τμήμα: «Κινούμενη Εικόνα», «Ραδιοφωνία» και «Ηχογράφηση».

Το επόμενο βήμα ήταν η αποκατάσταση των Μεσότιτλων. Αυτοί, αρχές δεκαετίας του 20, είχαν «σβηστεί» για να μπουν στη θέση τους οι μεταφρασμένοι Ισπανικοί, οι δε πρωτότυποι χάθηκαν για πάντα. Τότε έγινε η αντίστροφη μετάφραση, από Ισπανικά στα Αγγλικά. Τα μεταφρασμένα αυτά όμως κείμενα δεν ανταποκρινόντουσαν με τα αυθεντικά όπως εγράφησαν την εποχή εκείνη όπου επικρατούσε η νότια Αφροαμερικανική διάλεκτος και διαφορετικοί ιδιωματισμοί. Για να προσεγγίσουν οι μεσότιτλοι αυτοί το πνεύμα του Oscar Micheaux και της εποχής του, ελήφθησαν υπόψη τρεις νουβέλες του σκηνοθέτη καθώς και οι μεσότιτλοι από ένα μετέπειτα φιλμ του, το μόνο που διεσώθη ολοκληρωτικά. Δυστυχώς! Και λέω δυστυχώς διότι για εμάς που ας ασχολούμαστε με μετάφραση μεσότιτλων και υποτίτλων αυτό ήταν ένας Γολγοθάς! Δέστε ένα παράδειγμα για να καταλάβετε τι εννοώ:

And now, my beloved brethren and sistren,

that school 'n' unload 'em on all them dumb niggahs

Και τώρα ως προς την υπόθεση. Παρόλο που υπάρχει σαφείς διαχωρισμός της ρατσιστικής νοοτροπίας μεταξύ Βορά και Νότου, ο σκηνοθέτης θέλει να μας δείξει πως η ηπιότερη συμπεριφορά των Βορίων έχει πολιτικά κίνητρα, για να δείξουν ότι διαφέρουν από τους Νότιους. Στην πραγματικότητα υποβόσκει ο ίδιος ρατσισμός αλλά εκφράζεται με διαφορετικό τρόπο. Ακόμα και οι (ας πούμε) υποστηρικτές των δικαιωμάτων των νέγρων, τους θεωρούν κατώτερα πνευματικώς όντα και τους υποστηρίζουν ως φιλάνθρωποι, όπως ακριβώς και σήμερα διάφοροι φιλόζωοι ενισχύουν φιλοζωικές οργανώσεις χωρίς να πιστεύουν ότι ζώα και άνθρωποι είναι του ίδιου πνευματικού επιπέδου. Σε απάντηση στον Griffen που εμφανίζει νέγρους κακοποιούς να κατατρέχουν λευκούς, μας παρουσιάζει όχλο λευκών που αποτελείτε από άνδρες και γυναικόπαιδα να λυντσάρουν και να καίνε μια οικογένεια νέγρων διότι πιστεύουν εσφαλμένα πως είναι υπεύθυνοι για την δολοφονία ενός κτηματία.

Και σε αντίθεση με την ταινία Η Γέννηση ενός Έθνους, όπου ο Griffen μας παρουσιάζει ένα νέγρο να κυνηγά με σκοπό να βιάσει μια νεαρή ηρωίδα, εδώ μας παρουσιάζεται ο αδελφός του δολοφονηθέντος, να μην είναι ικανοποιημένος από τα τόσα λιντσαρισμένα θύματα αλλά να επιτίθεται και να προσπαθεί να βιάσει την Σύλβια (EVELYN PREER), μια διανοούμενη δασκάλα την οποία είχε υιοθετήσει η οικογένεια που λιντσαρίστηκε. Στο τέλος αυτή διεσώθη διότι ο υποψήφιος βιαστής της ξεσκίζει την μπλούζα και με φρίκη διαπιστώνει από ένα σημάδι στο στήθος της ότι η Σίλβια στην πραγματικότητα είναι κόρη του από νόμιμο γάμο που είχε συνάψει με μία νέγρα και που αργότερα παρεδόθη προς υιοθεσία στην οικογένεια που λιντσαρίστηκε. Αυτός δε ήταν που πλήρωσε την εκπαίδευση της νεαράς!

Εδώ διαπιστώνουμε κάποια αφέλεια στο σενάριο που τείνει να κάνει το έργο «Μελό»! Αλήθεια πως θα ήταν δυνατόν ένας τέτοιος ρατσιστής να έχει συνάψει νόμιμο γάμο με νέγρα γυναίκα!

Πάντως ο σκηνοθέτης δεν μας παρουσιάζει όλους τους νέγρους ως αγίους. Όπως και μεταξύ των λευκών υπάρχουν καλοί και κακοί. Υπάρχει π.χ. Ο Λάρι, ο ετεροθαλής αδελφός της ξαδέλφης της Σίλβια ο οποίος είναι ένας κοινός γκάνγκστερ.

Ο δε Εφραίμ, ο υπηρέτης του δολοφονηθέντος κτηματία που είναι ένας σιχαμερός γλείφτης και που για να τα έχει καλά με τους λευκούς δεν διστάζει να υποδεικνύει άδικα ανθρώπους της φυλής του ως δολοφόνους. Στο τέλος, αφού με τις ενέργειές του αυτές έχει κεντρίσει το φυλετικό μίσος των

Τελικά την ταινία εκτός από πολιτική, μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε γκανγκστερική και ταινία μελό.
Τους μεσότιτλους της ταινίας μετέφρασα εγώ.

Our Hospitality 1923

Our Hospitality 1923

Η Φιλοξενία μας

Σκηνοθεσία: John G, Buster Keaton

Συγγραφείς: Jean C. Havez, Clyde Bruckman

Είδος: Comedy, Romance, Thriller

Διάρκεια: 1h 5min

Παίζουν:

Buster Keaton = Willie McKay, 21 ετών, Natalie Talmadge = Virginia Canfield

Joe Roberts = Joseph Canfield, Francis X. Bushman Jr. = Canfield's (1ος γιος)

Monte Collins = The Parson, Craig Ward = Canfield's 2nd Son

Μεσότιτλοι: savas23

Αμερικανικός Νότος, 1830. Οι οικογένειες των Μακ Κέι και Κάνφιλντ διατηρούν μια βεντέτα από το 1810 όταν ο Τζον Μακ Κέι σκοτώθηκε σε μονομαχία έξω από το σπίτι του. Η γυναίκα του, για να προφυλάξει το νεογνό γιό τους, τον φυγαδεύει στη Νέα Υόρκη για να μεγαλώσει με τη θεία του. Εκεί ο νεαρός Γουίλι Μακ Κέι μεγαλώνει χωρίς να γνωρίζει τίποτα για τη βεντέτα. Ενήλικος πια αποφασίζει να εγκαταλείψει τη Νέα Υόρκη για το βγενέθλιο τόπο του ονειρευόμενος μια ήσυχη αγροτική ζωή στις φυτείες της οικογένειάς του. Στο τρένο γνωρίζει τη Βιρτζίνια, με την οποία δημιουργεί μια δυνατή σχέση φιλίας κατά τη διάρκεια ενός επεισοδιακού ταξιδιού.

Με το που φτάνουν στον προορισμό τους, η Βιρτζίνια τον καλεί σε δείπνο στο πατρικό της για να ανακαλύψει ότι είναι κόρη των Κάνφιλντ και ότι υπάρχει φονική βεντέτα εναντίον του. Στηριζόμενος στη νότια «φιλοξενία» του τίτλου, που αποτρέπει οποιαδήποτε βίαια πράξη στο εσωτερικό του σπιτιού, ο Μακ Κέι προσπαθεί πάση θυσία να μην βγει από το σπίτι…

THREE AGES 1923

THREE AGES 1923

ΤΡΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΠΟΧΕΣ

Σκηνοθεσία: Edward F. Cline, Buster Keaton

Συγγραφείς: : Clyde Bruckman, Joseph A. Mitchell

Παίζουν:

Buster Keaton = The Boy, Margaret Leahy = Το κορίτσι

Wallace Beery = Ο κακός, Joe Roberts          Joe = Ο πατέρας του κοριτσιού

Lillian Lawrence = Η μητέρα του κοριτσιού

Είδος: Comedy

Διάρκεια: 1h 3min

Μεσότιτλοι: Paris-ps

Το ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΠΟΧΕΣ είναι μια ασπρόμαυρη αμερικανική βωβή κωμική ταινία του 1923, με πρωταγωνιστή τον κωμικό Buster Keaton και τον Wallace Beery. Είναι η πρώτη ταινία του Buster Keaton που έγραψε, σκηνοθέτησε, παρήγαγε και πρωταγωνίστησε (σε αντίθεση με το The Saphead 1920, στο οποίο μόνο συμμετείχε. Η ταινία αυτή δομήθηκε σαν τρεις ταινίες μικρού μήκους. Η δομή της λειτούργησε επίσης ως σάτιρα της ταινίας Intolerance 1916 του D. W. Griffith. Η ταινία γυρίστηκε με αυτόν τον τρόπο ως ένα είδος ασφάλισης για το στούντιο. Ενώ ο Keaton ήταν αποδεδειγμένα επιτυχημένος στις ταινίες μικρού μήκους, δεν είχε ακόμη αναδειχθεί ως αστέρι ταινιών μεγάλου μήκους. Αν το εγχείρημα αποτύχανε, η ταινία θα είχε χωριστεί σε τρεις ταινίες μικρού μήκους, καθεμία από τις οποίες καλύπτει μία από τις «Εποχές».

Τρία επεισόδια σε τρεις διαφορετικές ιστορικές περιόδου: Προϊστορικοί χρόνοι, Αρχαία Ρώμη και Σύγχρονοι χρόνοι, θέλουν να αποδείξουν το θέμα ότι η αγάπη του άνδρα για τη γυναίκα δεν έχει αλλάξει σημαντικά στην ιστορία. Και στις τρεις εποχές, οι χαρακτήρες που έπαιξαν ο μικρός και ελαφρύς Buster Keaton και ο όμορφος Wallace Beery, είναι ο ανταγωνισμός για να κερδίσουν την προσοχή της ίδιας γυναίκας, που έπαιξε η Margaret Leahy. Σε κάθε ιστορική εποχή ο Keaton με τον χαρακτήρα του αποσπά την προσοχή της αγαπημένης του και τελικά την κερδίζει.

La Souriante Madame Beudet 1923

La Souriante Madame Beudet 1923

Η χαμογελαστή κυρία Μπεντέ

Σκηνοθεσία: Germaine Dulac

Με τους: Germaine Dermoz, Alexandre Arquillière, Jean d'Yd κλπ.
Μετάφραση μεσοτίτλων: Γιάννης από Ανάβυσσο

Η Γαλλίδα σκηνοθέτης Germaine Dermoz (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Germaine Saisset-Schneider), σκηνοθέτιδας και όχι μόνο. Κριτικός, θεωρητικός του κινηματογράφου με συνεγράφη πολλών δοκιμίων τάχτηκε κατά του μυθιστορηματικού κινηματογράφου και υποστήριξε πως η νέα αυτή μορφή τέχνης δίδει ευκαιρίες σε άντρες και γυναίκες να εκφράσουν με νέο τρόπον τις διαφορετικές τους απόψεις. Ένθερμη υποστηρίκτρια της κινηματογραφικής πρωτοπορίας (avant-garde), με παραγωγή υπέρ ρεαλιστικών ταινιών.. Επίσης θεωρείται μεγάλη φεμινίστρια. Ως αντιπροσωπευτική ταινία της σ’ αυτό τον τομέα θεωρείται η: La Souriante Madame Beudet. Στην μικρού μήκους αυτή ταινία μας περιγράφει την ζωή στην επαρχία της κας Μπεντέ η οποία νοιώθει καταπιεσμένη λόγο του αποτυχημένου γάμου της. Πράγματι, δεν υπάρχουν κοινά ενδιαφέροντα με τον έμπορο μικροαστό σύζυγο. Αυτός θέλει να διασκεδάζει με θέατρο και άλλα θεάματα, την κοροϊδεύει δε για τα δικά της ενδιαφέροντα που είναι το πιάνο, ο Σοπέν, κτλ. Χρησιμοποιεί δε μια αστεία κατ αυτόν σκηνή όταν θέλει να δείξει το πόσο απελπισμένος είναι με τη γυναίκα του όταν δεν του κάνει τα χατίρια. Έχει ένα άδειο πιστόλι στο συρτάρι του γραφείου του, το βάζει στον κρόταφό του και δήθεν αυτοκτονεί! Απελπισμένη με την ζωή της η κα Μπεντέ και αποκτώντας εμμονές, αποφασίζει ότι ο μόνος τρόπος για να αλλάξει η ζωή της είναι να πεθάνει  ο ανυπόφορος σύζυγος. Θέλει λοιπόν να εκμεταλλευτή τη συνηθείας που έχει να κάνει αστεία με το πιστόλι του και του το γεμίζει με σφαίρα ελπίζοντας πως αυτός θα αυτοπυροβοληθεί! Η τύχη όμως τα φέρνει αλλιώς τα πράγματα. Αυτή τη φορά ο σύζυγος αλλάζει το σενάριο και πυροβολεί  την γυναίκα του! Αυτή γνωρίζοντας την αλήθεια προλαβαίνει να προφυλαχτεί και να γλυτώσει. Απέτυχε όμως να μεταδώσει στο σύζυγο την πράξη την οποία επεδίωκε λόγο της απελπισίας της. Εκείνος πάλι παρεξήγησε την όλη κατάσταση. Νόμισε πως η γυναίκα του ήθελε να αυτοκτονήσει, γι αυτό είχε οπλίσει το πιστόλι. Έντρομος και γεμάτος τρυφερότητα της ζητά να αναλογιστεί τι πήγε να κάνει και πως αν πετύχαινε η πράξη της θα πέθαινε κι αυτός διότι δεν θα μπορούσε να ζήσει μόνος.

 Και η ρουτινιάρικη ζωή στην επαρχία συνεχίζεται...

Στο σημείο εδώ να κάνω κι εγώ την κριτική μου και ας φανώ αιρετικός. Δεν έχω τίποτα εναντίων των χειραφετημένων γυναικών αλλά η κα  Μπεντέ όπως μας την παρουσιάζουν, δεν είναι και κανένα παράδειγμα προς μίμηση χειραφετημένης γυναίκας. Η πλήξη της για την μονότονη μικροαστική ζωή της προέρχεται από το ότι δεν είναι τόσο έντονα μικροαστική. Φαντασιώνεται ακριβά αμάξια και διάσημους αστέρες να την περιτριγυρίζουν. Ο δε σύζυγος, μπορεί να μην είναι το τέλειο είδος του προοδευτικού ανδρός και να μην εκτιμά τον Σοπέν, αλλά της προτείνει όπερα και όχι χαμηλής ποιότητας θεάματα. Το πρόβλημα της κας Ντετιέ είναι μάλλον ψυχολογικό ή σωστότερα ψυχιατρικό! Αυτά σύμφωνα με τον χαρακτήρα που της προσδίδουν σεναριογράφος και σκηνοθέτης.

La roué (1923)

La roué (1923)

Ο τροχός

Σκηνοθεσία, Σενάριο: Abel Gance

Παίζουν: Séverin-Mars, Ivy Close and Gabriel de Gravone  και άλλοι.

Είδος: Drama

Διάρκεια: 6h 58min

Μεσότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Μετά την εντυπωσιακή σκηνή του Lumière  το 1895, που παρουσιάζει την έλευση ενός τρένου στον σταθμό, η αμέσως μετά εντυπωσιακή σκηνή σχετική με τρένα είναι αυτή του Abel Gance το 1923, όπου ο πρωτοποριακός αυτός σκηνοθέτης μας παρουσιάζει την συντριβή ενός τρένου! Άκρως πετυχημένη η σκηνή αυτή, αν σκεφτούμε και τα πενιχρά μέσα που διαθέτονταν την εποχή εκείνη. Πέραν όμως αυτής της πράγματα εντυπωσιακά σκηνοθετημένης σκηνής πολλοί κριτικοί υποστηρίζουν ότι ακολουθεί ένα απλό μελό. Εγώ είμαι κάθετα αντίθετος με την άποψη αυτή και υποστηρίζω ότι ο Abel Gance πέραν της αριστουργηματικής σκηνοθετικά σκηνής του ατυχήματος τόλμησε κάτι πολύ τολμηρό για την εποχή εκείνη. Έθιξε το ζήτημα της αιμομιξίας, κάτι που ήταν ταμπού εκείνα τα χρόνια. Έστω κι αν πρόκειται για αιμομιξία από μη βιολογικό γονέα. Γονέας δεν είναι μόνο ο βιολογικός, αλλά και αυτός που αναλαμβάνει να αναθρέψει ένα παιδί σαν να είναι δικό του.

Στην περίπτωσή μας ο SISIF εργάζεται στα τρένα. Είναι χήρος και μεγαλώνει μόνος του ένα μικρό παιδί, τον γιο του ELIE. Στο σιδηροδρομικό ατύχημα διασώζεται ένα κοριτσάκι, η ΝΟΡΜΑ, της οποίας η μητέρα σκοτώθηκε στο ατύχημα και από κάτι γράμματα που περιμαζεύτηκαν, φαίνεται η μικρή να μην έχει κανέναν στον κόσμο. Ο SISIF αποφασίζει να κρατήσει το κοριτσάκι. Την βάζει στο ίδιο κρεβάτι με τον γιο του ELIE και το μεγαλώνει σαν να είναι δικό του παιδί. Τα χρόνια όμως περνούν και η μικρή είναι πλέων έφηβη.

Ο SISIF, γνωρίζοντας ότι αυτή δεν είναι πραγματική του κόρη, την ερωτεύεται. Ο SISIF λοιπόν που σημαίνει - όχι τυχαία –Σίσυφος, μας εμφανίζεται ως άλλος ήρωας αρχαίας Ελληνικής τραγωδίας. Το ότι τελικά τυφλώνεται, μας παραπέμπει στην ιστορία του Οιδίποδα.

Άλλο τραγικό πρόσωπο αυτής της ιστορίας είναι ο νεαρός ELIE, ο οποίος ενώ μέχρι τότε έχει μια παθολογική αγάπη προς την υποτιθέμενη αδελφή του, όταν μαθαίνει την αλήθεια, η αδελφική και τρυφερή αγάπη μετατρέπεται σε έρωτα και τον πατέρα του τον βλέπει ως αντίζηλο. Αυτό το αίσθημα δεν είναι πρωτόγνωρο. Πολλοί πατέρες και αδελφοί, τον λανθάνοντα έρωτα προς τη κόρη τον εκφράζουν με πατρική-αδελφική αγάπη και υπερπροστατευτικότατα. Τα εγκλήματα για «λόγους τιμής» πολλές φορές είναι αποτέλεσμα μιας υπολανθάνουσας ζήλιας. Το ίδιο και με της μητέρες οι οποίες για να καθυστερήσουν όσο πιο πολύ μπορούν την αποχώρηση τον γιων τους, βρίσκουν πάντα ελαττώματα στης υποψήφιες νύφες.

Η ΝΟΡΜΑ που διαισθάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά, αποδέχεται την πρόταση γάμου από έναν πλούσιο προκειμένου να μη περιπλανούν περισσότερο τα πράγματα. Τον πλούσιο αυτόν άνδρα όμως δεν τον αγαπά και με πρωτοβουλία του ELIE αρχίζουν να αλληλογραφούν γνωρίζοντας πλέων και η δύο την αλήθεια. Ο σύζυγος της ΝΟΡΜΑ ανακαλύπτει τα γράμματα και τυφλωμένος από τη ζήλια πάει να λογαριαστεί με τον ELIE. Στον  μεταξύ τους καβγά σκοτώνονται και οι δύο. Η ΝΟΡΜΑ εξαφανίζεται και απομένει ο τυφλός γέρο SISIF μόνος να βολοδέρνεται.

Στο χρόνο απάνω επιστρέφει η ΝΟΡΜΑ στον SISIF, όχι σαν ερωμένη αλλά ως στοργική κόρη που θα συνδράμει τον άτυχο πατέρα της.

Η αρχική ταινία είχε διάρκεια 9,5 ωρών! Κατόπιν άρχισαν οι συντομέψεις για να γίνει η ταινία εμπορεύσιμη. Οι συντομεύσεις δεν είναι ενιαίες, έτσι μπορεί να βρει κανείς διάφορες βερσιόν.

Παραδόξως, ενώ ταινίες του βωβού κινηματογράφου που της θεωρώ αρκετά εμπορικές ανεβαίνουν χωρίς πρόβλημα στο You Tube, την συγκεκριμένη ταινία μου την διέγραψαν διότι υπάρχουν "πνευματικά δικαιώματα"!

The Covered Wagon (1923)

The Covered Wagon 1923

Το Καραβάνι για την δύση

Σκηνοθεσία: James Cruze

Συγγραφείς: Emerson Hough, Jack Cunningham

Παίζου: J. Warren Kerrigan, Lois Wilson, Alan Hale

Είδος: Adventure, Romance, Western – Διάρκεια: 98 λεπτά

Μεσότιτλοι: Ελληνικοί, μεταφρασμένοι από portokalaki,

(Μπάμπης), τον οποίο και ευχαριστούμε.

Πρόκειται για μία μια αμερικανική βωβή western ταινία του 1923 που κυκλοφόρησε η Paramount Pictures . Η ταινία σκηνοθετήθηκε από τον James Cruze με βάση ένα μυθιστόρημα του Emerson Hough, για μια ομάδα πρωτοπόρων που ταξιδεύουν προς την Δύση, από το Κάνσας μέχρι το Όρεγκον. Ο  Warren Kerrigan πρωταγωνίστησε ως Will Banion και ο  Lois Wilson ως Molly Wingate. Οι ηθοποιοί για να γίνουν πειστικοί έζησαν τον καύσωνα στην έρημο, τα χιονισμένα βουνά, την πείνα και την δήθεν είθεση Ινδιάνων.

Η ταινία ήταν μια μεγάλη παραγωγή για την εποχή της, με εκτιμώμενο προϋπολογισμό 782.000 δολαρίων. Από ιστορικούς αναφέρεται ότι αυτή η ταινία ήταν η πρώτη που ασχολείτο με το αμερικανικό έπος, και που δεν εκπορευόταν από από τον Griffith. Τα καλυμμένα αμάξια που συγκέντρωσε η Paramount από τα Νοτιοδυτικά,  δεν ήταν αντίγραφα, αλλά πραγματικές άμαξες που είχαν φέρει τους πρωτοπόρους στη δύση. Ήταν αγαπημένα κειμήλια των οικογενειών που τους ανήκαν. Οι παραγωγοί προσέφεραν στους ιδιοκτήτες  2 δολάρια ημερησίως και τις απαιτούμενες ζωοτροφές για να έφερναν τα αμάξια για την ταινία. Η ταινία έκανε πρεμιέρα στην Νέα Υόρκη στις 16 Μαρτίου 1923 και διαρκούσε 98 λεπτά. Η ταινία ήταν η πιο δημοφιλής ταινία του 1923 στις ΗΠΑ και τον Καναδά.
                                

Μπορεί άλλες παλαιότερες ταινίας διάρκειας μερικών λεπτών να διεκδικούν τον τίτλο του πρώτου Αμερικανικού western, αλλά ομολογουμένως αυτή ήταν η πρώτη ταινία που άνοιξε τον δρόμο για ταινίες με Ινδιάνους και καουμπόηδες, κάτι που μας ξεσήκωνε σαν πιτσιρικάδες. Βέβαια από τότε έχουμε μάθει περισσότερα και γνωρίζουμε ότι τα πράγματα δεν ήταν πάντα όπως οι ταινίες αυτές μας τα παρουσιάζουν. Δεν παύει όμως η συγκεκριμένη ταινία να είναι ιστορικό πρότυπο για ταινίες αυτού του είδους που θα ακολουθήσουν, παρουσιάζοντάς μας τους φουκαράδες πολιτισμένους έποικους να προσπαθούσαν να βρουν στον ήλιο μοίρα, διώχνοντας τους απολίτιστους ντόπιους κατοίκους, που είχαν το θράσος να αμύνονται κατά των εισβολέων που ήθελαν να τους εκτοπίσουν και να καταλάβουν την γη τους!

            Ότι και να πούμε όμως, δεν παύει η ταινία αυτή να έχει συλλεκτική και ιστορική αξία, από άποψη κινηματογραφικής τέχνης και όχι ως ιστορικό ντοκουμέντο.

The Phantom Carriage 1921

Korkarlen (1921)

The Phantom Carriage

Η Άμαξα Φάντασμα

Δεν υπάρχει περίπτωση να μελετήσετε την ιστορία των ταινιών horror, την ιστορία του κινηματογράφου γενικότερα, και να μην συναντήσετε το αριστούργημα, όχι μόνο του Σουηδικού, όχι μόνο του Ευρωπαϊκού, αλλά του παγκόσμιου κινηματογράφου, το Korkarlen.1921, (The Phantom Carriage), του σκηνοθέτη Βίκτορ Σγιόστρομ, ο οποίος με την ταινία αυτή όχι μόνο ανέδειξε τον Σκανδιναβικό κινηματογράφο κυρίαρχο της τότε εποχής, αλλά και ο ίδιος έφυγε για το Χόλυγουντ όπου σταδιοδρόμησε μέχρι τις αρχές του 1930. Είναι γνωστό πως αν δεν υπήρχε η αιμορραγία Ευρωπαίων δημιουργών και καλλιτεχνών προς ΗΠΑ, ο Αμερικανικός κινηματογράφος δεν θα ήτο αυτός που είναι σήμερα.

Ο Ingmar Bergman την αποκαλεί την ταινία αυτή «η ταινία των ταινιών»! Την παρακολουθούσε κάθε καλοκαίρι, μόνος του ή με νεαρούς μαθητευόμενους και πάντα παραδέχονταν ότι είναι η κύρια πυγή έμπνευσής του.

Η ταινία, που είναι βασισμένη στο μυθιστόρημα της βραβευμένης με Νόμπελ Selma Lagerlöf, βασίζεται σε αρχαίο σκανδιναβικό μύθο που υποστηρίζει πως ο τελευταίος αμαρτωλός όπου θα πεθάνει την παραμονή πρωτοχρονιάς, καταδικάζεται να γίνει ο αμαξάς που για έναν ολόκληρο χρόνο θα μεταφέρει τους νεκρούς στον άλλο κόσμο, μέχρι να τον αντικαταστήσει την επόμενη παραμονή πρωτοχρονιάς ο επόμενος αμαρτωλός. Ο David Holm που τον υποδύεται ο ίδιος ο Βίκτορ Σγιόστρομ, είναι ένας αυτοκαταστροφικός μέθυσος και χυδαίος αμαρτωλός ο οποίος καθισμένος με άλλους δυο συντρόφους του στο νεκροταφείο χλευάζει τον μύθο τον σχετικό με την άμαξα των ψυχών. Τότε ξαφνικά εμφανίζεται η άμαξα που την οδηγεί ένας φίλος του ο οποίος είχε πεθάνει την προηγούμενη παραμονή πρωτοχρονιάς και ο οποίος του ανακοινώνει ότι ήρθε η ώρα να αντικατασταθεί και αυτός που θα τον αντικαταστήσει δεν είναι άλλος από τον ίδιο τον David Holm! Πράγματι, ο David κοιτάζοντας γύρω του βλέπει το ίδιο του το πτώμα και τότε συνειδητοποιεί ότι έχει πεθάνει.

Και τότε αρχίζουν τα Φλας-Μπαγκ. Φλας-Μπαγκ μέσα σε Φλας-Μπαγκ.

 Διπλοτυπία εικόνας, κάτι που για πρώτη φορά εμφανίζεται στον κινηματογράφο και ανεβάζει την φήμη του σκηνοθέτη στα ύψη! Μερικοί δήθεν προοδευτικοί θα ειρωνευτούν την ταινία, ότι και καλά παρουσιάζει πολύ θρησκοληψία.

Αλλά πρέπει να λάβουμε υπόψη μας την εποχή που γυρίστηκε. Και στο κάτω-κάτω, όταν παρακολουθούμε με ενδιαφέρον κάποια ταινία τύπου Δράκουλα, που ξέρουμε από την αρχή ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει, για ποιο λόγο να απορρίψουμε μια ταινία που κατά την άποψή κάποιου είναι θρησκόληπτη, είτε πιστεύουμε στην θρησκεία είτε όχι;

Τελικά το φινάλε θυμίζει Κάρολο Ντίκενς και την Χριστουγεννιάτικοι Ιστορία του.

Η παρούσα ταινία έχει προβληθεί αρκετές φορές στα διάφορα φεστιβάλ βωβού κινηματογράφου της Αθήνας, με συνοδεία ζωντανής μουσικής, αλλά με... Αγγλικούς υπότιτλους. Όσοι από σας ενδιαφέρεστε για την εν λόγο ταινία είστε τυχεροί διότι σας ετοίμασα τους Ελληνικούς μεσότιτλους 

Το DVD της ταινίας το παρήγγειλα στην Γερμανία, οπότε το έλαβα με Γερμανικούς μεσότιτλους τους οποίους και μετέφρασα.