Los Olvidados 1950

 

Los Olvidados 1950

Ξεχασμένοι από την Κοινωνία

Σκηνοθεσία: Luis Buñuel

Σενάριο: Luis Alcoriza, Luis Buñuel

Είδος: Crime, Drama, Luis Bunuel

Διάρκεια: 01:25

Γλώσσα: Ισπανικά

Παίζουν:

Estela Inda: La madre de Pedro

Miguel Inclán: Don Carmelo, el ciego

Alfonso Mejía: Pedro

Roberto Cobo: El Jaibo

Alma Delia Fuentes: Meche

Francisco Jambrina: El director de la escuela granja

 

Όταν ο αγαπημένος σκηνοθέτης των απανταχού λεγόμενων cιneφίλ κρατά για την ανδαλουσιανή αρχή ένα ξυράφι, φοβού τη χαiδεμένη όραση των χαiδεμένων θεατών. Διότι αν οι σουρεαλιστικές διαθέσεις του Luis Bunuel έχουν αφήσει πίσω για καιρό τη Χρυσή τους Εποχή, η τότε σύγχρονη Los Olvidados ματιά προσθέτει στις ονειρικές σεκάνς τον πιο ωμό ρεαλιστικό εφιάλτη.

Και επειδή η λέξη κλειδί –κλισέ κάθε ανάλυσης που σέβεται τον εαυτό της και την σήμερον εποχή της, είναι απλώς η χιλιοειπομένη παγκοσμιοποίηση, επιστροφή στο «σοφό» ασπρόμαυρο κινηματογραφικό παρελθόν για περαιτέρω εξηγήσεις. Η μεταπολεμική Ιταλία του Vittorio De Sica λίγο πριν γεμίσει Κλέφτες Ποδηλάτων (Ladri di biciclette, 1948) ή αξιολύπητους συνταξιούχους (Umberto D., 1952), μας φέρνει σε επαφή με τους νεαρούς Giuseppe και Pasquale, δύο παιδιά, που εργάζονται ως λούστροι παπουτσιών (ο τίτλος του φιλμ προέρχεται από την ιταλική παραλλαγή του αγγλικού όρου «shoe shine») και ονειρεύονται να αγοράσουν ένα άσπρο άλογο. Όνειρο που γίνεται μεν πραγματικότητα με τη βοήθεια μιας συμμετοχής σε μαύρης αγοράς κομπίνα, έχει δε το τραγικό τίμημα της εμπειρίας ονόματι: φυλακές ανηλίκων.

Λίγα χρόνια μετά ο ήδη εν Μεξικό Bunuel ακολουθεί ανάλογη Sciuscia πορεία και εμπνέεται (;) από το νεορεαλιστικό De Sica μοντέλο για να προτείνει τη δική του εκδοχή του πραγματικού. Και αν μετά τη μίζερη όψη της Ρώμης, αλλάζουμε πλευρά του Ατλαντικού, τα εξαθλιωμένα προάστια της Mexico City από τον καιρό εκείνο δεν αποτελούσαν τον πλέον ασφαλή τουριστικό προορισμό. Στην 1951 προκειμένη περίπτωση, ο αρχηγός συμμορίας ανηλίκων Jaibo μόλις έχει δραπετεύσει από το αναμορφωτήριο και ξαναβρίσκει μεταξύ άλλων τον Pedro και τον υποτιθέμενο καταδότη Julian. Αν προσθέσουμε τον Ojitos, τη Meche, τον τυφλό Don Carmelo, ένα φόνο και τα λοιπά προερχόμενα από πραγματκά γεγονότα σημεία της ταινίας, δικαιολογούμε απολύτως τον olvidado τίτλο των Ξεχασμένων.

Μεξικάνικος νεορεαλισμός, λοιπόν, και μία μεταμόρφωση του πρώην Dali συνοδοιπόρου; Περισσότερο ένα φιλμ – πρόκληση με την πανταχού παρούσα υπογραφή του ποιητή Bunuel. Αν και η ρεαλιστική ετικέτα «αληθινή ιστορία» θέτει για άλλη μια φορά τα οντολογικά περί κινηματογράφου ερωτήματα, ο Ισπανός σκηνοθέτης παραδέχεται πως Οι Ξεχασμένοι αποτελούν κοινωνικής κατεύθυνσης ταινία, σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για διδακτικού χαρακτήρα φιλμ. Καμία λύση ή πρόγραμμα προς υιοθέτηση δεν προτείνεται ως διέξοδος στο αδιέξοδο.Οι παγανιστικές πρακτικές, η απέραντη σκληρότητα, το χάος του οργανωμένου σύγχρονου τρόπου ζωής, το α λα Bunuel όνειρο, οι ελάχιστες παράλληλες στιγμές γλυκύτητας και η ανεξήγητη, σύμφωνα με το σκηνοθέτη, έλξη που ασκούν πάνω του οι άγνωστες και αλλόλοτες πλευρές της ύπαρξης, συνθέτουν ένα μοναδικό, απαισιόδοξο αλλά α-ξέχαστο Bunuel.

Και για να επανέλθουμε στην εικονική αναμέτρηση του τίτλου, οι ξεχασμένοι λούστροι παπουτσιών περνούν τα τοπικά σύνορα της Ρώμης η της Πόλης του Μεξικού. Το εισαγωγικό σχόλιο του Los Olvidados καθώς και η εναρκτήρια σεκάνς είναι σαφή: οι μεγάλες μοντέρνες πόλεις κρύβουν πίσω από τα επιβλητικά οικοδομήματα εστίες μιζέριας, όπου βρίσκουν καταφύγιο ελλιπώς τρεφόμενα παιδιά, χωρίς πρόσβαση σε σχολείο, ζώντας σε ελεεινές συνθήκες υγιεινής και με μελλοντική προοπτική την εγκληματικότητα. Διαδοχικά πλάνα του Μανχάταν, του Πύργου Άιφελ, του Μπιγκ Μπεν, του Τάμεση και της Πόλης του Μεξικό συνοδεύουν τα εισαγωγικά λεγόμενα. ΄Όσο για τη συνέχεια του εύγλωττου Bunuel σχολίου, επί της μεγάλης ή μικρής οθόνης αλλά και της σύγχρονης 2006 πραγματικότητας.

Κρατώντας για το τέλος το αρχικό κομμένο στα δύο μάτι του Ανδαλουσιανού Σκύλου, ας θυμηθούμε μία κινηματογραφική σύμπτωση. Κοινό και σινε κριτική της ιταλικής De Sica εποχής ποσώς εκτιμούν τη μίζερη Sciuscia εικόνα της Ρώμης και, όπως άλλωστε και για το μελλοντικό Umberto D., η εγχώρια αποτυχία είναι μονόδρομος . Η συνέχεια επί της Μεξικό μεριάς: οι Olvidados όχι απλά δεν ενθουσιάζουν για τις κινηματογραφικές τους αρετές, αλλά θεωρούνται επίθεση στη φήμη και την έξω εικόνα της χώρας. Όσο για τους εκτός συνόρων – συμβαίνει μακριά από εμάς -θεατές μετρούμε τις εξής διακρίσεις : ένα Sciuscia τιμητικό Academy Award (1948) και ένα Bunuel Cannes βραβείο σκηνοθεσίας (1951). Και μιας περί συμπτώσεων ο λόγος, εύλογα αναρωτιόμαστε: μήπως τελικά ο σινέ Κανόνας του Παιχνιδιού συνεχίζει να κάνει Shanghai Dreams; Η μήπως συνεχίζουμε να προτιμούμε τα ποκ κορν Safe Sex όνειρα και τις ανώδυνες Σειρήνες μακριά από τους Ομήρους στις Άκρες της πόλης