The Thief of
Bagdad 1924
Ο κλέφτης
της Βαγδάτης
Σκηνοθεσία: Raoul Walsh
Σενάριο: Achmed Abdullah, Douglas Fairbanks
Είδος: Adventure,
Family, FANTASY
Διάρκεια: mins
Μεσότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο
Παίζουν:
Douglas Fairbanks = Ο κλέφτης της Βαγδάτης
Snitz Edwards = Ο κακός σύντροφος του κλέφτη
Charles Belcher = Ο καλός άνδρας
Julanne Johnston = Η πριγκίπισσα
Sôjin Kamiyama = Ο μογγόλος πρίγκιπας
Anna May Wong = Η
μογγόλα σκλάβα
Ο Κλέφτης
της Βαγδάτης ήταν, για την εποχή που γυρίστηκε, ένας κινηματογραφικός άθλος.
Καμία παραγωγή δεν είχε στοιχίσει τόσο μέχρι εκείνη την εποχή όπως και καμία
δεν είχε προκαλέσει τέτοια κοσμοσυρροή στα ταμεία. Ένα κανονικό blockbuster.
Η ταινία με
το επικό προφίλ ήταν ένα προσωπικό στοίχημα του Douglas Fairbanks Sr. ο οποίος
έφερε και την ευθύνη του σεναρίου και της παραγωγής. Φυσικά κράτησε για τον
εαυτό του τον πρωταγωνιστικό ρόλο και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η
παρουσία του λάμπρυνε αυτό το φιλμικό επίτευγμα. Το 1924 ο Fairbanks ήταν μία
εξαιρετικά δημοφιλής κινηματογραφική προσωπικότητα και η καριέρα του βρισκόταν
στο απόγειό της. Η φυσική του παρουσία απέπνεε έναν υγιή ανδρισμό και του είχε
επιτρέψει να ερμηνεύσει κλασσικούς ήρωες όπως ο D’Artagnan, ο Robin Hood, ο
Zorro κ.λ.π., πριν γυρίσει τον Κλεφτη.
Η καταξίωση
που είχε γνωρίσει μέχρι τότε του επέτρεπε σαφώς να πάρει το ρίσκο του, αφενός
μεν, να ερμηνεύσει έναν κλέφτη με ελαστικές ηθικές αρχές, αφετέρου δεν, να
αναλάβει να φέρει σε πέρας ένα ρόλο με πολύ σκληρές απαιτήσεις σ’ ότι αφορούσε
την κινητική προσέγγιση. Ο ρόλος είναι σχεδόν ακροβατικός.
Ο Κλέφτης
της Βαγδάτης είναι, όπως έλεγε και η πρώτη κάρτα των τίτλων “an Arabian Nights
Fantasy”, ένα εξαιρετικά καλά γυρισμένο παραμύθι που κατόρθωσε να συνδυάσει την
μαγεία των παραμυθένιων ρομάντζων της Σεχραζάντ με την δράση και την
γενναιότητα ενός διαφορετικού Οδυσσέα που ψάχνει τον δρόμο για την καρδιά της
καλής του σε ονειρικά μέρη που φέρουν ονόματα όπως η Κοιλάδα της Φωτιάς, η
Κοιλάδα των Τεράτων, η σπηλιά των μαγεμένων δένδρων.
Ο Douglas
Fairbanks ερμηνεύει τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Κλέφτη της Βαγδάτης και του
καρδιοκατακτητή της πριγκίπισσάς της, που ζει με βάση την αμοραλιστική αρχή του
«οτιδήποτε θέλω, το παίρνω». Στα 44 του χρόνια αντιμετωπίζει έναν ρόλο με
τρομακτικές κινητικές απαιτήσεις μοναδικά και ολοκληρωμένα. Ο Fairbanks ούτως ή
αλλιώς είχε την φήμη του ηθοποιού που ποτέ δεν χρησιμοποιούσε αντικαταστάτες
στις σκηνές δράσης. Έτσι λοιπόν ο ηθοποιός με την αθλητική κορμοστασιά αποδίδει
με σχεδόν χορευτικές φιγούρες τον κλέφτη και το αποτέλεσμα είναι πραγματικά
αξιοπρόσεκτο. Φυσικά πέραν της κινητικής προσέγγισης του ηθοποιούς άξια λόγου
θα πρέπει να είναι η συνολική προσπάθεια του, καθώς χτίζει την προσωπικότητα
αυτού του μικρού απατεωνίσκου που θα τρυπώσει στο παλάτι και θα βρει τον τρόπο
να μείνει μόνιμα εκεί, με επιμέλεια και με όπλο μία ερμηνευτική παλέτα που
περιλαμβάνει όλα τα συναισθήματα που απαιτούνται και που εκτείνονται μέχρι και
τον αυτοσαρκασμό. Ο Fairbanks είναι πολύ μεγάλος ηθοποιός και δεν τον τρομάζει
η έκθεση και ο αυτοσαρκασμός. Προσέξτε την καταπληκτική σκηνή που προκύπτει από
μία ρομαντική προφητεία που είχε δοθεί στην πριγκίπισσα και που έλεγε ότι ο
μέλλων σύζυγός της θα ήταν αυτός από τους ακολούθους που θα άγγιζε πρώτος την
τριανταφυλλιά που ήταν έξω. Όσοι από μας είμαστε οικείοι με τις συμβάσεις των
παραμυθιών, και πιστεύω είμαστε όλοι, ευθύς μπαίνουμε στην διαδικασία να
περιμένουμε τον κλέφτη – πρωταγωνιστή να αγγίξει αυτήν την τριανταφυλλιά. Αυτό
που σε καμία περίπτωση δεν περιμένουμε ως θεατές είναι το άγγιγμα αυτό να
προέλθει από ένα δυνατό χτύπημα του κεφαλιού του εν λόγω στα κλαδιά της
τριανταφυλλιάς μετά από μία μεγαλοπρεπή κλωτσιά του αλόγου του. Ισοπέδωση? Δεν
νομίζω, μάλλον εξόχως λεπτό και αυτοσαρκαστικό χιούμορ. Ο Fairbanks είναι
μπροστά από την εποχή τους σαφώς.
Θα πρέπει να
σας θυμίσω- ίσως θα πρέπει να το κάνω και λίγο παρακάτω- ότι η ταινία ήταν
βουβή, πράγμα που προσθέτει στο βαθμό δυσκολίας του ρόλου καθώς ο ηθοποιός
καλούνταν να είναι κυρίως μίμος. Ο Fairbanks τα καταφέρνει έτσι ώστε
κινητοποιώντας όλα τα εκφραστικά μέσα που διέθετε, εκτός από το βασικό της
φωνής, να δημιουργήσει έναν ρόλο ο οποίος είναι ολοκληρωμένος και κυρίως δεν φαντάζει
τόσο ξύλινος και αστείος όπως συχνά συνέβαινε με ερμηνείες τους βωβού. Μετά από
λίγο καιρό με δυσκολία θα ανακαλείτε στην μνήμη σας το γεγονός ότι o Fairbanks
δεν μιλούσε. Τόσο –καλώς εννοούμενα- «φλύαρη» ήταν η ερμηνεία του.
Ο Fairbanks
με το πάθος που διοχέτευσε σε αυτήν την ταινία παρέσυρε και όλους τους
υπόλοιπους συντελεστές με αποτέλεσμα και τα υπόλοιπα μέλη της διανομής να
παραδώσουν αληθινά καλές ερμηνείες, όπως η γλυκιά Julia Johnston στον ρόλο της
πριγκίπισσας και o Sojin στον ρόλο του δαιμονικού Μογγόλου πρίγκιπα, και βέβαια
δεν θα πρέπει να αφήσουμε άνευ σχολιασμού τα art nouveau σκηνικά του William
Cameron Menzies που δημιούργησαν αυτό το μνημειώδες και φαντασμαγορικό
περιβάλλον και τα ειδικά εφέ του Hampton Del Ruth που ακόμη και σήμερα καλά
κρατούν. Σίγουρα σημαντική ήταν και η σκηνοθετική συμβολή του Raoul Walsh. Όμως
η ταινία παραμένει στενά συνδεδεμένη με τον πρωταγωνιστή της!
Η διάρκεια
της είναι πρωτοφανής για τα κινηματογραφικά δεδομένα της εποχής – η ταινία
διαρκεί 155 λεπτά -.Πιστέψτε με η ταινία μπορεί να κρατήσει το ενδιαφέρον σας
αμείωτο για το μεγαλύτερο μέρος από αυτά και αν είστε και λάτρεις αυτών των
διαμαντιών της βουβής έβδομης Τέχνης μπορεί να μην σας φτάσουν κιόλας.
Παρ’ όλο που
η ταινία πήγε εντυπωσιακά καλά στα ταμεία ο εμπνευστής της δεν ήταν
ικανοποιημένος. Ο κάθε άνθρωπος που βλέπει το όραμά του να γίνεται
πραγματικότητα θεωρεί ότι αυτό αφορά το σύμπαν. Όπως αποδεικνύεται οι
Αμερικανοί εκείνη την εποχή βουτηγμένοι στην ευφορία, στην οποία τους οδήγησε
το χρηματιστήριο λίγο πριν καταρρεύσει, δεν συγκλονίστηκαν στο βαθμό που ο
Fairbanks θα ήθελε από ένα παραμύθι που διέπονταν από όλες τις ηθικές αρχές και
ήταν ποτισμένο με την πεποίθηση ότι η «ευτυχία πρέπει να κερδίζεται». Συχνά the
hard way!. Παρ’ όλα αυτά το τίμησαν με την παρουσία τους. Το 1940 ακολούθησε
μία δεύτερη εκδοχή του Κλεφτη της Βαγδατης και μολονότι εκείνη είχε πια στην
διάθεσή της όλα τα τεχνολογικά μέσα προκειμένου να υπερβεί την πρώτη του 1924,
ωστόσο δεν τα κατάφερε.
Ο Κλεφτης
της Βαγδατης του 1924 είναι πέραν πάσης αμφιβολίας η ταινία που απέδωσε το
κλίμα και την ονειρική ατμόσφαιρα της αρχαίας Βαγδάτης τότε που αυτή ήταν πηγή
έμπνευσης ευφάνταστων παραμυθάδων και τόπος συνάντησης πανέμορφων πριγκιπισσών
και ανείπωτα γενναίων πριγκίπων και όχι μία πληγωμένη και αιματοκυλισμένη
πρωτεύουσα που θα αναρωτιέται εσαεί – και εμείς μαζί της- γιατί…;
