Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2011

Inherit the Wind (1960)

Inherit the Wind (1960)
Η δίκη των πιθήκων
 
Σκηνοθεσία:Stanley Kramer
Παίζουν:Spencer Tracy, Fredric March, Gene Kelly
Ελληνικοί υπότιτλοι ενσωματωμένοι

Το 1925, μία δίκη στο Τένεσι των ΗΠΑ εναντίον ενός καθηγητή βιολογίας, έμελλε να αποτελέσει σταθμό στα δικαστικά χρονικά.
Ο καθηγητής μηνύθηκε και δικάστηκε επειδή δίδασκε την θεωρία της ανθρώπινης εξέλιξης σύμφωνα με την θεωρία του Δαρβίνου, που είναι αντίθετη με αυτά που αναφέρονται στη γένεση της βίβλου.
Η πολύκροτη αυτή δίκη έμεινε στα χρονικά με τον τίτλο:
Η Δίκη των Πιθήκων.
Το χρονικό της δίκης έγινε πρώτα θεατρικό έργο από τους Jerome Lawrence και Robert Edwin Lee.


Το 1960 ο Stanley Kramer μετέφερε το θεατρικό έργο στον κινηματογράφο. Είχε στην διάθεσή του ικανότατους ηθοποιούς. Για την αξία του Spencer Tracy { μία ακόμα πρόταση για όσκαρ}, δεν χρειάζεται να πούμε και πολλά. Όλοι ξέρουμε τι σημαίνει ένας τέτοιος γίγαντας να πρωταγωνιστεί σε δικαστικό δράμα. Παριστάνει τον συνήγορο υπεράσπισης. Η υπερασπιστική του όμως γραμμή δεν αφορά απλά τον νεαρό καθηγητή (Dick York από τη γνωστή σειρά «Μάγισσα»), αλλά υπερασπίζεται το δικαίωμα στην γνώση, την επιστήμη και την έρευνα, κόντρα στην οπισθοδρόμηση, την άγνοια, το σκοταδισμό και τη δεισιδαιμονία του χριστιανικού φονταμενταλισμού.
Η φλογερή του αγόρευση είναι ακριβώς όπως καταγράφηκε στα πρακτικά της δίκης.

Είπε μεταξύ των άλλων::
- Στην δύναμη ενός παιδιού να κυριαρχήσει στην προπαίδεια, υπάρχει περισσότερη αγιότητα από όλα μαζί τα επιφωνήματά σας των «αμήν» και των «άγιος, άγιος» και των «ωσαννά»
- Μια ιδέα είναι μεγαλύτερο μνημείο από έναν καθεδρικό ναό.
- Η πρόοδος της ανθρώπινης γνώσης είναι το μεγαλύτερο θαύμα από όλες τις μεταμορφώσεις των ραβδιών σε φίδια και των χωρισμάτων των θαλασσών στα δύο.
- Τώρα όμως θα παραιτηθούμε απ’ όλη αυτή την πρόοδο γιατί ο Κος Μπραίηντυ μας φοβίζει με ένα παραμύθι;
- Κύριοι ένορκοι, η πρόοδος δεν παζαρεύεται, πρέπει να πληρώσεις γι’ αυτήν.

Αντίπαλός του ως πολιτική αγωγή, φανατικός μέχρι εσχάτων, χριστιανός φονταμενταλιστής, βρίσκεται ένας εξίσου σπουδαίος νομικός της εποχής που τον υποδύεται ένας εξίσου σπουδαίος ηθοποιός τον οποίον πρωτογνωρίσαμε στο ρόλο του Dr. Jekyll / Mr. Hyde στην ταινία του 1931.Είναι ο Fredric March (Βραβείο καλύτερου ηθοποιού στο φεστιβάλ του Βερολίνου).
 

Έχουμε και την συμμετοχή του Gene Kelly, ο οποίος παραδόξως δεν χορεύει, αλλά παριστάνει τον κυνικό ρεπόρτερ εφημερίδος που ηδονίζεται όταν το αμαθές πλήθος της επαρχιακής κωμόπολης εξαγριώνεται, προσφέροντάς του τροφή για τις ανταποκρίσεις του.

Ο πραγματικός όμως αντίπαλος των διωκομένων προοδευτικών είναι ο φανατικός τοπικός ιερέας. Οργανώνοντας λαοσυνάξεις και φανφάρες με παράντες που παίζουν το «Γλόρια-Γλόρια-Αλληλούια» φανατίζει το κοινό και το οδηγεί στο να διαδηλώνει απαιτώντας να οδηγηθούν στην κρεμάλα όλοι οι σατανιστές. Δηλαδή ο καθηγητής και όσοι δεν ασπάζονται την θεωρία της ευφυούς δημιουργίας, αλλά υποστηρίζουν τις άθεες θεωρίες της εξέλιξης του Δαρβίνου.



Μαζί μ’αυτούς παρακολουθούμε ένα δικαστή που είναι έρμαιο των πολιτικών καθοδηγήσεων. Στην αρχή οι οδηγίες του δημάρχου είναι η πλήρης καταδίκη για την ικανοποίηση του λαϊκού αισθήματος. Έτσι ο δικαστής απορρίπτει την εμφάνιση επιφανών επιστημόνων ως μαρτύρων υπεράσπισης με αστείες δικαιολογίες και οδηγεί τους ενόρκους στο να βγάλουν καταδικαστική απόφαση.
Οι πολιτικοί προϊστάμενοι του δημάρχου όμως ανησυχούν από τον θόρυβο που δημιουργήθηκε και φοβούνται την ρετσινιά του οπισθοδρομικού. Έτσι δίνουν εντολές να πέσει η υπόθεση στα μαλακά.
Η απόφαση λοιπόν είναι να υποχρεωθεί ο καθηγητής να μην ξαναδιδάξει τις θεωρίες του και να πληρώσει πρόστιμο 100 δολαρίων, ποσό δυσβάστακτο για έναν καθηγητή της εποχής εκείνης.
Ο συνήγορος της πολιτικής αγωγής όμως δεν ικανοποιείται. Ωρύεται ζητώντας αυστηρότερη ποινή. Φθάνει στα όρια του παροξυσμού και το πληρώνει με τη ζωή του αφήνοντας την τελευταία του πνοή στην αίθουσα του δικαστηρίου.

Για να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, μπορεί το σενάριο να ακολουθεί αρκετά κοντά τα πραγματικά γεγονότα, αλλά είναι βέβαιο ότι ο καθηγητής δεν ήταν κάποιος αφελής που απλά έκανε την δουλειά του και αιφνιδιάστηκε από τους φανατικούς.

Στην πραγματικότητα εσκεμμένα παρενέβη το νομοθέτημα της Πολιτείας του Τενεσσή με κάλυψη από την Αμερικάνικη Ένωση Πολιτικών Δικαιωμάτων ώστε να προκαλέσει την αλλαγή της νομοθεσίας. Στην δίκη του 1925 καταδικάστηκε σε πρόστιμο 100 δολαρίων, που μετά από έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο απορρίφθηκε. Τελικά ο νόμος σχετικά με την διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης, που έμεινε στα χαρτιά για δεκαετίες, αποσύρθηκε το 1968.
Σήμερα τα πράγματα δεν είναι και τα καλλίτερα δυνατά. Η Δημιουργιστές κατάφεραν και πέτυχαν σε μερικές πολιτείες να διδάσκονται ισότιμα και η δύο θεωρίες, ενώ με τις ευλογίες Μπους προβάδισμα έχει η δική τους άποψη.
Προτού βιαστείτε να ειρωνευτείτε και να καταδικάσετε τα αφελή αμερικανάκια και τους φανατικούς προτεστάντες, καλά θα κάνετε να ρίξετε μια ματιά στον περίγυρό σας και να αναζητήσετε παρόμοιες καταστάσεις.
Από καθαρά κινηματογραφική άποψη η ταινία είναι πολύ δυνατή και πείρε υποψηφιότητες για την ασπρόμαυρη φωτογραφία, μοντάζ και διασκευασμένο σενάριο.







 

Come September (1961)



Come September (1961)
ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΚΑΘΕ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ



Σκηνοθεσία: Robert Mulligan

Σενάριο: Stanley Shapiro, Maurice Richlin

Παίζουν: Rock Hudson, Gina Lollobrigida και Sandra Dee

Ελληνικοί υπότιτλοι ενσωματωμένοι

Ένα δισκάκι των 45 στροφών που αγόρασα σα μαθητής είχε από τη μια το soundtrack της ταινίας «Ραντεβού κάθε Σεπτέμβρη» και από την άλλη το rock and roll από την ίδια ταινία "multiplication" με τον αείμνηστο Bobby Darin.
Tο δισκάκι αυτό ήταν απαραίτητο στα πάρτι μας της εποχής και είχαμε ξελιγωθεί χορεύοντας τα κoμάτια αυτά.
Μέχρι σήμερα όταν ακούω «Ραντεβού κάθε Σεπτέμβρη», ο νους μου πάει πρώτα; στα χορευτικά ξεφαντώματά μας και μετά στην ταινία.

Για να πάρουμε μια ιδέα το soundtrack και το "multiplication"είναι εδώ:







Το κομμάτι ήταν του ταλαντούχου και άτυχου Bobby Darin
.
 
Πέθανε στα 37 του κατά την διάρκεια εγχείρησης ανοικτής καρδιάς.
Ο ίδιος τραγουδά και παίζει στο έργο όπως ήταν σύνηθες και με άλλους αστέρες-τραγουδιστές της εποχής. (Έλβις Πρίσλεϊ, κλπ).
Παίζει τον φοιτητή που στις διακοπές φλερτάρει και ερωτεύεται την Σάντη (Sandra Dee).

 
Η πλάκα όμως είναι ότι το σενάριο επαληθεύτηκε στην πράξη! 16 χρονών ήταν τότε η Sandra Dee και ερωτεύτηκαν σφόδρα. Σε ένα μήνα πάρθηκαν και στο χρόνο επάνω γεννήθηκε και ο γιος τους.



Φυσικά στην ταινία κυριαρχεί το γοητευτικό ζευγάρι Rock Hudson - Gina Lollobrigida. Λαμπρά αστέρια πρώτου μεγέθους της εποχής. Εκπέμπουν από μόνοι τους τέτοια ακτινοβολία, που είναι ασορτί με τον λαμπερό καλοκαιρινό Ιταλιάτικο ήλιο.
Για τη υπόθεση να πούμε πως πρόκειται για ανάλαφρη κωμωδιούλα της εποχής που σαν υπόθεση δείχνει την ηλικία της, αλλά αυτό καθόλου δεν μειώνει την ευθυμία και την χαλάρωση που μας προκαλεί.
Το DVD το προμηθεύτηκα από το PlayCom. Είναι widescreen με εξαιρετική ανάλυση που αφήνει να φανούν τα πλεονεκτήματα του Technicolor σε όλη τους τη μεγαλοπρέπεια. Ζωντανά και ζωηρά χρώματα που λες και η ταινία γυρίστηκε πέρσι-πρόπερσι.
Τους ελληνικούς υπότιτλους τους βρήκα στο internet.




A Taste of Honey (1961)

A Taste of Honey (1961)
Γεύση από Μέλι
του Tony Richardson

 


Σκηνοθεσία: Tony Richardson

Σενάριο: Shelagh Delaney, Shelagh Delaney

Παίζουν: Rita Tushingham, Dora Bryan και Robert Stephens

Υπότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Είχε και το Βρετανικό σινεμά την περίοδο της δικής του «Νπουβέλ-Βαγκ».
Αυτή ήταν το λεγόμενο free cinema, και από τους κυριότερους εκφραστές του ήταν ο Tony Richardson.
Στην ταινία του «Γεύση από Μέλι» κάνει και την πρώτη της εμφάνιση το γοητευτικότερο ασχημόπαπο του Βρετανικού σινεμά, η Rita Tushingham.
Το κορίτσι με τα μεγάλα πράσινα εκφραστικά μάτια, που μπήκε κατευθείαν στο ρόλο της, σαν να μην επρόκειτο για πρωτοεμφανιζόμενη νεαρά ηθοποιό, αλλά λες και ήταν πολύπειρη μεγάλη σταρ.
 
Συνέχιζε να μας καταπλήσσει με εξαιρετικές εμφανίσεις σε ταινίες όπως: «Το Νακ και πώς να το αποκτήσετε», καθώς και με την κορυφαία παρουσία της στο «THE TRAP» (1966) που είναι από τα καταπληκτικότερα Βρετανικά έργα. (Αγγλο-Καναδική παραγωγή).
Ακολούθησε μια ανεξήγητη πτωτική πορεία, που ουδόλως μείωσε την αναγνώρισή της ως εξαιρετικό ταλέντο.
Η ταινία Γεύση από Μέλι, είναι εξαιρετικά σκηνοθετημένη και διαπραγματεύεται θέματα τολμηρά για την εποχή, όπως είναι ο ρατσισμός, η ομοφυλοφιλία, η ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη ανήλικης, κα.
Το σενάριο προέρχεται από το ομώνυμο θεατρικό έργο που έγραψε στα 19 της χρόνια η Shelagh Delaney. Γυρισμένη σε φυσικούς χώρους στις φτωχικές εργατογειτονιές του Salford, και με φόντο το λιμάνι και τα εργοστάσιά του, με διάλειμμα τον λαϊκό χώρο αναψυχής της εργατικής τάξης, το Blackpool, η ταινία διαπραγματεύεται την απότομη ενηλικίωση της νεαρής μαθήτριας Τζο, μέσα από πικρές εμπειρίες.


Απηυδισμένη από την καταπίεση της ελαφρόμυαλης και συμφεροντολόγας μητέρας της, που προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τον οποιονδήποτε και ιδίως την ίδια της κόρη για να κάνει τα δικά της, βρίσκει παρηγοριά στην τυχαία γνωριμία με έναν μαύρο ναυτικό. Το σύντομο αυτό ειδύλλιο θα τελειώσει ταυτόχρονα με την εγκατάλειψή της από την μητέρα της, που φεύγει για να παντρευτεί έναν νεότερό της. Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, θα ανακαλύψει με ανάμεικτα αισθήματα ότι είναι έγγειος. Μα αυτό που την τρομοκρατεί περισσότερο είναι η πιθανότητα το παιδί της να είναι μαύρο!
Η γνωριμία της με έναν ομοφυλόφιλο σπουδαστεί, θα είναι ότι καλλίτερο της έχει μέχρι τότε συμβεί στη ζωή της. Στο πρόσωπό του θα γνωρίσει στοργή και τρυφερότητα που κανένας μέχρι τότε δεν της είχε προσφέρει.
Όλα δείχνουν ότι αρχίζουν να πηγαίνουν προς το καλλίτερο, μέχρι που θα κάνει την εμφάνισή της η μητέρα. Διωγμένη από τον άνδρα της, έρχεται δήθεν να συμπαρασταθεί στην κόρη, ενώ το μόνο που γυρεύει είναι αποκούμπι, διαλύοντας αυτή την τρυφερή σχέση του ιδιότυπου ζευγαριού.
Η ταινία θα ευχαρειστήσει τους παλιότερους νοσταλγούς, ενώ θα ικανοποιήσει και τους νεότερους που τους αρέσει να μελετούν τα διάφορα κινηματογραφικά ρεύματα.





Jeux Interdits [1952]

Jeux Interdits [1952]
Απαγορευμένα παιχνίδια

 


Σκηνοθεσία: René Clément

Σενάριο: Jean Aurenche

Παίζουν: Georges Poujouly, Brigitte Fossey καυ Amédée

Υπότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο
Αν αναρωτηθούμε ποτέ ποια είναι η μεγαλύτερη αξία της εφεύρεσης του σινεμά, θα μπορούσαμε άνετα να πούμε ότι είναι η δυνατότητα που μας έδωσε να έχουμε αριστουργήματα σαν την ταινία αυτή.
Σήμερα που οι ανακοινώσεις των βομβαρδισμών στην Παλαιστίνη κατάντησαν ρουτίνα και αρχίζουμε να συνηθίζουμε στην ιδέα ότι πρόκειται για ένα από τα πολλά κακώς κύμαινα και θα πρέπει να συνηθίσουμε να ζούμε και με αυτό, αξίζει να κάτσουμε να δούμε και να ξαναδούμε αν την έχουμε δει παλαιότερα την ταινία αυτή. Κυρίως όμως να πείσουμε και τα παιδιά μας να την δουν. Διότι καλοί είναι οι Σφουγκαράκιδες, οι Τρανσφόρμες και οι Μπάρμπες, αλλά τα παιδιά πρέπει να μάθουνε τι πέρασαν οι παλαιότεροι, τι περνάνε πολλοί άνθρωποι σήμερα και τι κινδυνεύουμε να πάθουμε κάποια στιγμή κι εμείς.
Η ταινία αυτή του René Clément ξεκινάει με ένα καραβάνι προσφύγων που φεύγει με κάθε μέσον από το δοκιμαζόμενο Παρίσι προς την επαρχία. Επάνω σε μια γέφυρα δέχονται ανελέητο βομβαρδισμό από αεροπλάνα και ακολουθεί πολυβολισμός από καταδιωκτικό εναντίων των ανθρώπων που προσπαθούν να προφυλαχτούν όπως-όπως. Εκεί σκοτώνονται οι γονείς της μικρούλας Πολέτ και απομένει μόνη με ένα νεκρό σκυλάκι στην αγκαλιά να περιφέρεται στου αγρούς.
 
Εκεί θα συναντήσει τον Μισέλ, ένα αγόρι αγροτικής οικογένειας λίγο μεγαλύτερό της, ο οποίος θα πείσει τον πατέρα του να κρατήσουνε την μικρή ορφανή.
Τα παιδιά για να ξεφύγουν από την οδυνηρή πραγματικότητα ενός ανισόρροπου κόσμου, που ενώ σφαγιάζεται από έναν φονικό πόλεμο, δεν παραιτείται από τις φιλονικίες και τους τσακωμούς με τους γείτονές του για ασήμαντα πράγματα, δημιουργούν με το παιχνίδι τους έναν δικό τους φανταστικό κόσμο. Στον κόσμο τους αυτό θα παίξουν τους νεκροθάφτες των ζώων. Όλα τα νεκρά ζώα, από σκύλους μέχρι σκαθάρια θα αποκτήσουν το νεκροταφείο τους το οποίο θα πρέπει να διακοσμηθεί με σταυρούς. Τους σταυρούς θα τους κλέψουν από το νεκροταφείο του χωριού. Όταν η ενέργειά τους αυτή αποκαλυφθεί θα σημάνει μεγάλο σκάνδαλο για την τοπική κοινωνία. Λες και η παιδική αφέλεια είναι φοβερότερη από τα τόσα φρικτά που γίνονται την ίδια στιγμή από τους μεγάλους.

 
Έχω δει και έχω θαυμάσει πολλές ταινίες με ήρωες παιδιά. Αυτή όμως η πεντάχρονη μικρούλα και ο δεκάχρονος φίλος της είναι το κάτι άλλο. Δεν χορταίνεις να τους βλέπεις και κάθε τόσο αναρωτιέσαι: «Μα είναι δυνατόν;» Είμαι σίγουρος ότι ακόμα και ο Ηρώδης αν είχε την δυνατότητα να έβλεπε την ταινία αυτή, θα άλλαζε στάση και από φονέας νηπίων θα γινότανε δωρητής στο Χαμόγελο του Παιδιού.



Μέσα σε όλα έχουμε και ένα θαυμάσιο μουσικό θέμα που εκτελεί ο θρύλος της Ισπανικής κιθάρας Ναρθίσο Γιέπες. Μπορείτε να το ακούσετε




Les enfants du paradis (1945)

Les enfants du paradis (1945)

Τα Παιδιά του Παραδείσου
του Marcel Carné


Σκινοθεσία: Marcel Carné

Σενάριο: Jacques Prévert (scenario and dialogue)

Παίζουν; Arletty, Jean-Louis Barrault και Pierre Brasseur 

Υπότιτλοι ενσωματωμένοι

 

Μία από τις λίγες φορές που η μετάφραση του τίτλου είναι κατά λέξη ορθή, αλλά δεν εκφράζεται το νόημα διότι πρόκειται περί ιδιωματισμού. Με την φράση: Τα παιδιά του Παραδείσου, δεν εννοούμε τα παιδιά που είναι στον επουράνιο παράδεισο και όχι στην κόλαση, αλλά τα παιδιά της γαλαρίας, του εξώστη. Τα παιδιά που δεν έχουν αρκετά χρήματα για να παρακολουθήσουν μια θεατρική παράσταση από την πλατεία, έχουν όμως πολύ περισσότερες γνώσεις από τους θεατές της πλατείας και είναι απαιτητικοί. Οι δε ηθοποιοί, όταν κάνουν τις πρόβες τους, στο μυαλό τους έχουν αυτά τα παιδιά, αγωνιούν αν θα αρέσουν σε αυτούς και όχι στους επιδειξίες θεατές της πλατείας, που ελάχιστα καταλαβαίνουν από τέχνη. Τα παιδιά αυτά μπορούμε να τα παρομοιάσουμε με τα με τα δικά μας παιδιά του εξώστη στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (άλλοτε).
Οι Εγγλέζοι έκαναν το ίδιο λάθος, μεταφράζοντας και αυτοί τον τίτλο κατά λέξη. Όχι όμως οι Γερμανοί οι οποίοι σε αυτούς ο εξώστης, η γαλαρία, λέγεται Όλυμπος και οι νέοι που συχνάζουν εκεί λέγονται παιδιά του Ολύμπου.
Ας έρθουμε τώρα στα της ταινίας. Ο Marcel Carné γύρισε την τρίωρη ταινία αυτή το 1945, μεσούσης της Γερμανικής κατοχής. Οι κατακτητές δεν επέτρεπαν όμως τις ταινίες που διαρκούσαν πάνω από δύο ώρες. Έτσι αναγκάστηκε ο σκηνοθέτης να την κόψη στα δύο και να την παρουσιάσει σε δύο δώσεις. Μετά την απελευθέρωση η ταινία επανενώθηκε σε τρίωρη, αλλά τα βάσανα του Marcel Carné δεν τελείωσαν. Αντίζηλοι, κινούμενοι δήθεν από πατριωτικά ελατήρια, τον κατηγόρησαν για συνεργασία με τους κατακτητές. Πέτυχαν δε να απαγορευτούν οι προβολές ταινιών του και να του αφαιρεθεί το δικαίωμα να κάνει ταινίες! Οι απαγορεύσεις αυτές κράτησαν μέχρι το 1947. Το 1995, σε ψηφοφορία που έγινε μεταξύ ανθρώπων του σινεμά, οι ταινία αυτή ανακηρύχθηκε ως η ανώτερη γαλλική ταινία όλων των εποχών!
Ο πολλά βαρύς Ζαν-Λουί-Γκοντάρ, όταν ήλθε κάποτε πρόσωπο με πρόσωπο με τον Marcel Carné και έκανε πως δεν τον είδε. Αργότερα όμως φαίνεται ότι ωρίμασε, διότι όταν τον ξανασυνάντησε, τον χαιρέτισε εγκάρδια.

Η υπόθεση ταινίας θεωρείται ότι είναι μία Γαλλική απάντηση στο «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» των Αμερικανών. Ασπρόμαυρή βέβαια απάντηση.
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στο χώρο του θεάματος στο Παρίσι του 1840. Περιστρέφεται γύρο από την ζωή μιας διάσημης για την εποχή ηθοποιού, της Garance.
Αναφέρεται στους έρωτές της με έναν κλέφτη, έναν σπουδαίο ηθοποιό της παντομίμας που τον υποδύεται ο καταπληκτικός Jean-Louis Barrault
 
και με έναν αριστοκράτη. Όλοι αυτοί οι χαρακτήρες βασίστηκαν σε υπαρκτά πρόσωπα του 19ου αιώνα. Το σενάριο του Πρεβέρ είναι Ντοστογευστικής κλάσης και η μοιραία ηρωίδα Garance ξεπερνά και την ηρωίδα του Ζολά τη Νανά. Την υποδύεται η καταπληκτική Arletty οι οποία παρά τα 47 της χρόνια(!) γοητεύει.


Γενικά η ταινία παρ’ όλη την μεγάλη της διάρκεια και την έλλειψη περιπέτειας, δεν είναι καθόλου κουραστική και παρακολουθείται με ενδιαφέρον.

Να σας πω ότι είχα αρχίσει να μεταφράζω τους υπότιτλους και ήμουν περίπου στη μέση όταν ξαφνικά ανέβηκαν από κάποιον στο ιντερνέτ και είναι αρκετά αξιόλογοι, έτσι θα μπορέσω να ασχοληθώ με κίτι άλλο.

La bête humaine (1938)

La bête humaine (1938)

Το ανθρώπινο κτήνος


 

Σκηνοθέτης: Jean Renoir

Από το μυθιστόρημα του Émile Zola

Παίζουν: Jean Gabin, Julien Carette και Simone Simon

Υπότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο


Από την εποχή που οι αδελφοί Λιμιέρ παρουσιάζουν το τραίνο να εισβάλει στο σταθμό Ciotat και ο κινηματογράφος να εισβάλει αμετάκλητα στη ζωή μας, . από την εποχή του πρώτου γουέστερν (Η Μεγάλη Ληστεία του Τραίνου), από την εποχή του «Στρατηγού» με τον Μπάστερ Κίτον και πολλών ακόμη άλλων επιτυχιών, το τραίνο ασκεί μία ξεχωριστή γοητεία στην νέα αυτή μορφή τέχνης. Η τεράστια δύναμη της ατμομηχανής, το σιδερένιο φίδι που διασχίζει αγέρωχο κοιλάδες, πεδιάδες και ερήμους, γοητεύει τους θεατές της νέας αυτής τέχνης.



 

Από τον κανόνα δεν μπορούσε να εξαιρεθεί και η μεταφορά του έργου του Εμίλ Ζολά «Το Ανθρώπινο Κτήνος» στην οθόνη από τον σκηνοθέτη- μάγο Jean Renoir. Ο σκηνοθέτης αυτός, σαν ένας εικαστικός καλλιτέχνης, χειρίζεται τις αποχρώσεις του φωτισμού ακόμη και στα νυχτερινά πλάνα και μας μεταφέρει σε ένα Χυτσοκικό πεδίο. Δεν είναι υπερβολή να επαναλάβω αυτό που είπα και παλαιότερα ,ότι ο άνθρωπος αυτός δίδει τον εντύπωση ότι κατέβηκε από άλλο προηγμένο πλανήτη, για να διδάξει στους γήινους τον κινηματογράφο.
Κεντρικός ήρωας του έργου είναι ο Jacques Lantier (Jean Gabin), ένας μηχανοδηγός του τραίνου, που ως ήρωας αρχαίας Ελληνικής τραγωδίας από την οικογένεια των Ατρειδών, πιστεύει στην κληρονομικότητα και ότι αυτός θα πληρώσει για τα λάθη των μέθυσων προγόνων του που από το πολύ μεθύσι τους του μόλυναν το αίμα του με αποτέλεσμα να παθαίνει κρίσεις τρέλας που μπορούν να τον οδηγήσουν στο φόνο.




Για πολλούς αυτή είναι η καλλίτερη ερμηνεία στην καριέρα του Jean Gabin.

Το άλλο τραγικό πρόσωπο της ιστορίας είναι ο σταθμάρχης Roubaud (Fernand Ledoux), που η αρρωστημένη του ζήλια του τον κάνει να δολοφονήσει κάποιον που προέρχεται από το ερωτικό παρελθόν της γυναίκας του.



 
Και φθάνουμε στην πέτρα του σκανδάλου, την σύζυγο του Roubaud και ερωμένη του Lantier. Είναι η Séverine Roubaud (Simone Simon), η μοιραία γυναίκα σε αυτό το φιλμ-νουάρ. Δεν είναι όμως ο τύπος της fame fatal που συναντάμε συνήθως σε αυτά τα έργα, δηλαδή η έμπειρη και αισθησιακή γυναίκα που με την γοητεία της ξελογιάζει τους άνδρες και τους κάνει υποχείριό της, αλλά η φαινομενικά; αγνή και ταλαιπωρημένη παιδούλα που είναι θύμα των περιστάσεων και ψάχνει άνδρες που έλκονται από αυτό τον τύπο της γυναίκας για να τους κάνει να εξυπηρετήσουν τους άνομους σκοπούς της που φθάνουν μέχρι και το φόνο του συζύγου.



Μια και δεν έχει κυκλοφορήσει σε DVD η ταινία αυτή, μετέφρασα τους υπότιτλους και θα τους βρείτε εδώ ή εδώ.

Υπόψη ότι αργότερα, το 1954, η ταινία ξαναγυρίστηκε από τους Αμερικανούς με τον τίτλο «Human Desire» και μάλιστα με σκηνοθέτη τον Fritz Lang!



Στο παράνομο ζευγάρι πρωταγωνιστούν ο Glenn Ford και η Gloria Grahame. Στο ρόλο του ζηλιάρη συζύγου ο Broderick Crawford. Το έργο όμως αυτό συγκρινόμενο με αυτό του Ρενουάρ είναι κατώτερο. Ο Glenn Ford είναι αποστασιοποιημένος και ψυχρός σε σχέση με τον Jean Gabin. Είναι δηλαδή εντελώς Αμερικανός, η δε Gloria Grahame αν και πιο σεξουαλική και περισσότερο κοντά στον τύπο της κλασικής fame fatal, δεν ικανοποιεί περισσότερο από την είναι Simone Simon.
Πάντως Fritz Lang είναι αυτός και δεν μπορούμε να πετάξουμε το έργο του στα σκουπίδια. Μπορούμε να το θεωρήσουμε ως μία διαφορετική προσέγγιση του μυθιστορήματος του Εμίλ Ζολά.



The Bad and the Beautiful (1952)


The Bad and the Beautiful (1952)
Η ωραία και το κτήνος

Ταινία αναφοράς για τον Martin Scorsese

Σκηνοθεσία: Vincente Minnelli

Σενάριο: Charles Schnee (screenplay), George Bradshaw (story)

Παίζουν: Lana Turner, Kirk Douglas and Walter Pidgeon

Υπότιλοι: Γιάννης από ΑνάβυσσοΓιάννης απο Ανάβυσσο


;Για την συγκεκριμένη ταινία είχα ακούσει απλά ότι επρόκειτο για μια αξιόλογη ταινία που θίγει τα παρασκήνια και τις ίντριγκες στο Χόλυγουντ και τίποτε παραπάνω. Δεν την είχα δει ποτέ, μια και στην εποχή της με πηγαίναν μόνο σε παιδικά και ελληνικά έργα. Ποτέ δεν κυκλοφόρησε εδώ σε DVD και δεν ξέρω αν ποτέ την παίξανε στην τηλεόραση.
Αυτά, μέχρι που κάποτε είδα το DVD με τον Μάρτιν Σκοτσέζε που παραδίδει μαθήματα κινηματογράφου. Στέκεται σε μερικές ταινίες που τις θεωρεί ταινίες αναφοράς και μία από αυτές είναι και η:The Bad and the Beautiful.
Αυτό ήταν αρκετό να με παρακινήσει να ψάξω να την βρω και δεν το μετάνιωσα καθόλου.
Αν ακούγοντας κανείς την περίληψη, νομίσει ότι έχει να κάνει με ένα τετριμμένο και προβλέψιμο θέμα, κάνει μεγάλο λάθος. Η ταινία παρακολουθείται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε σημείο που και όταν ακόμα πέσουν οι τίτλοι του τέλους, κοιτάζεις με ελπίδα την οθόνη μήπως και το END δεν είναι αληθινό και συνεχίσουν να μας δείξουν κάτι παραπάνω!
Το ότι το σκηνοθέτησε ο άνθρωπος των μιούζικαλ Vincente Minnelli, όχι μόνο δεν αποτελεί μειονέκτημα, αλλά αντιθέτως είναι ο λόγος που μια υπόθεση που περιγράφει ίντριγκες, εγωισμούς, εκμετάλλευση, καμαρίλα, κλπ, να αποδίδεται τρυφερά και ποιητικά.
 

Αναρωτιέμαι όμως τι θα ήτανε αυτή η ταινία χωρίς των γίγαντα Kirk Douglas.
Ποιος άλλος θα μπορούσε να υποδυθεί καλλίτερα τοα αριβίστα παραγωγό Jonathan Shields, ο οποίος έχει το μάτι για να ξεχωρίζει τα ταλέντα, τα βοηθάει να αναδειχθούν, αλλά εκμεταλλεύεται την άνοδό τους για να ανέβει και ο ίδιος προσωπικά. Αυτό μπορεί να ακούγεται λογικό, αλλά προκειμένου να πετύχει τους σκοπούς του, δεν διστάζει να ισοπεδώσει αισθήματα, φιλία, εμπιστοσύνη.
Βασικά ασχολήθηκε κυρίως με τρία πρόσωπα που τα έβγαλε από την αφάνεια και τα έκανε πρώτο όνομα στο χώρο τους.
 

Πρώτα τον Fred Amiel (Barry Sullivan), που από βοηθό και σκηνοθέτη σε ταινίες της αρπαχτής των τεσσάρων ήμερών, τον έκανε πασίγνωστο ποιοτικό σκηνοθέτη.
Μετά η Georgia Larisson (Lana Turner), κόρη ενός αποβιώσαντος διάσημου ηθοποιού, η οποία ζώντας κάτω από τη σκιά του νεκρού πατέρα της, αισθάνεται κόμπλεξ, το ρίχνει στο αλκοόλ και ψάχνει ρόλους κομπάρσου για να επιβιώσει.
 

Ο Jonathan καταφέρνει, αφού πείσει την ίδια να σταθεί στα πόδια της και τον περίγυρό της να την αποδεχθεί, να την κάνει το νούμερο ένα βεντέτα της εποχής.

 

Και τρίτος είναι ο James Lee Bartlow (Dick Powell), συγγραφέας του ενός βιβλίου στα εφτά χρόνια, καθηγητής σε επαρχιακό κολέγιο, που προσπαθεί να δουλέψει κάτω από την πίεση της καταπιεστικής και ελαφρόμυαλης γυναίκας του Rosemary Bartlow (Gloria Grahame).
  
 

Και αυτόν κατάφερε ο Jonathan Shields να τον κάνει έναν από τους ποιο ακριβοπληρωμένους συγγραφείς στο Χόλυγουντ.
Όλοι τους όμως, αν και αναγνωρίζουν σε ποιον οφείλουν την καριέρα τους, τον μισούν αφάνταστα διότι δεν δίστασε κάποια στιγμή προκειμένου να πετύχει το σκοπό του να τους προδώσει και να τους εκμεταλλευτεί.
Η κορύφωση έρχεται όταν αυτός, έχοντας χρεοκοπήσει, τους γυρεύει να τον βοηθήσουν να επανέλθει δεχόμενοι να συνεργαστούν μία φορά μαζί του σε μία ταινία.
Αυτοί όχι μόνο αρνούνται, αλλά δείχνουν να το απολαμβάνουν κιόλας που του γυρίζουν σαρκαστικά την πλάτη.
Να λοιπόν που υπάρχουν άνθρωποι που θα προτιμούσαν να είχαν μείνει στην αφάνεια, παρά να είχαν προδοθεί σε κάποια κρίσιμη στιγμή της ζωής τους.
Η ταινία βασίζεται βέβαια σε καταστάσεις που συμβαίνουν γενικά στο Χόλυγουντ. Είναι όμως τόσο παραστατικό το σενάριο του Charles Schnee – πείρε και το αντίστοιχο όσκαρ -ώστε χύθηκε πολύ μελάνι και συζητήθηκαν πολλά για το ποιος κρύβεται πράγματι πίσω από κάθε χαρακτήρα.
 

Αν και η ταινία πείρε 5 όσκαρ, ο Kirk Douglas έμεινε μόνο με την υποψηφιότητα. Βέβαια ποτέ όσο ήταν ενεργός ηθοποιός δεν του απενεμήθη το αγαλματίδιο, έχει κερδίσει όμως αμέτρητα στις καρδιές αυτών που ξέρουν από κινηματογράφο.
Ούτε η Lana Turner κέρδισε τίποτα εδώ, μα ούτε και ποτέ της, αν και είχε αξιόλογη παρουσία σε σημαντικές ταινίες. Γνώμη μου είναι ότι αν και καλή ηθοποιός, ήτανε ένα κλικ κάτω από να χαρακτηριστεί κορυφαία.
Αντίθετα, η Gloria Grahame κέρδισε όσκαρ για τον ρόλο της ως Rosemary Bartlow.



Γοητευτικότατο και το σάουντρακ του David Raskin.
Δεν ξέρω πως γίνεται, αλλά όποτέ νομίσω ότι βελτιώθηκα στη μετάφραση υποτίτλων και έχω μεγαλύτερη ευχέρεια, θα βρεθεί κάποια ταινία σαν αυτή εδώ να μου βγάλει το λάδι.
Χαλάλι όμως.