Juarez (1939)

Juarez (1939)

Χουαρέζ

Σκηνοθεσία: William Dieterle

Σενάριο:Franz Werfel, Bertita Harding.

Παίζουν: Paul Muni, Bette Davis, Brian Aherne και άλλοι.

Το 1967, ‘όταν πέθανε ο Paul Muni, τιμής ένεκεν κάποιοι κινηματογράφοι προβάλλανε δύο παλιές του ταινίες τις οποίες και είδα. Η μία ήταν το «Η ζωή του Εμίλ Ζολά»  και η δεύτερη το «Juarez» το οποίο και πολύ με εντυπωσίασε. Λόγω της τότε πολιτικής κατάστασης στην Ελλάδα, οι ταινίες πολιτικού περιεχομένου ‘ήταν μια κάποια εκτόνωση.

Βρήκα και Ισπανικούς υπότιτλους κι έτσι συνδυάζοντας αυτούς, με τους Γαλλικούς της ταινίας και ακουστικώς από τα Αγγλικά, έφτιαξα τους Ελληνικούς.

Και λίγη ιστορία.

Μια και η ταινία είναι  ιστορική, ας ξεκινήσουμε με Ιστορία για να γίνει πιο κατανοητή.

Το 1863 το Μεξικό σπαρασσόταν από εμφύλια διαμάχη διότι τις εκλογές τις είχε κερδίσει το ρεπουμπλικανικό κόμμα με ηγέτη τον Ινδιάνο  Μπενίτο Χουαρέζ. Την εποχή εκείνη η εκκλησία και οι μεγαλογαιοκτήμονες, δηλ. 83 οικογένειες, κατείχαν το 80% της καλλιεργήσιμης γης του Μεξικού. Ο ντόπιος πληθυσμός, που ήταν κυρίως απόγονοι των Ατζέκων, ήσαν κάτι σαν σκλάβοι και οι μικροϊδιοκτήτες ευρωπαίοι φυτοζωούσαν.

Ο Μπενίτο Χουαρέζ προέβη σε μεταρρυθμίσεις. Απαλλοτρίωσε την γη από την εκκλησία και τους τσιφλικάδες και την μοίρασε στους ακτήμονες. Το κατεστημένο δεν σήκωσε ψηλά τα χέρια αλλά με πρωτοβουλία του συντηρητικού κόμματος εκδηλώθηκε πραξικόπημα προς ανατροπή της ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης με την βοήθεια μάλιστα του Γάλλου αυτοκράτορα Ναπολέοντα του 3^ου ο οποίος έστειλε Γαλλικά στρατεύματα για να καταπνίξει τις δυνάμεις που παρέμεναν πιστές στους ρεπουμπλικάνους. Τα πράγματα δεν ήταν για κανέναν εύκολα και η χώρα παρέμενε διαιρεμένη με δύο κυβερνήσεις

 Ο Ναπολέων ο 3^ος ο Βοναπάρτης  ήταν ανεψιός του Μεγάλου Ναπολέοντα και είχε εκλεγεί ως πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας.

Αυτός έκανε πραξικόπημα, ανακηρύχτηκε δικτάτωρ και κατόπιν αυτοαναγορεύτηκε Αυτοκράτωρ της Γαλλίας! Κατά γενική ομολογία υπήρξε ένα από τα φαιδρότερα πρόσωπα της ιστορίας. Αυτοί που τον βοήθησαν να φθάσει ως εκεί προσβλέπανε πως έχοντας έναν ανίκανο ηγέτη θα πέρναγαν τα δικά τους.

Ο Ναπολέων εξόδευσε πολλά χρήματα και ανθρώπινες ζωές στην εκστρατεία αυτή από την οποία υπολόγιζε να του αποφέρει σημαντικό κέρδος.

Τα χρόνια όμως περνούσανε και λύση δεν έρχονταν. Τότε στις Η.Π.Α. ο εμφύλιος τελείωνε με φανερή επικράτηση των Βορίων που ήταν φιλικά προσκείμενοι στον Χουαρέζ. Στην Γαλλία φοβηθήκαν πως με την ειρήνη που θα επικρατήσει στο εσωτερικό των ΗΠΑ, οι Αμερικανοί θα θυμηθούν και θα ζητήσουν πλήρη εφαρμογή του Δόγματος Μονρόε. Το δόγμα αυτό ήταν μια διακήρυξη του προέδρου Μονρόε που δεν επέτρεπε καμία επέμβαση Ευρωπαϊκών δυνάμεων σε χώρες τις Αμερικανικής ηπείρου. Τότε συμβούλευσαν τον Ναπολέοντα να προχωρήσει σε διορισμό αυτοκράτορα για το Μεξικό, ο οποίος θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Γαλλίας και θα φαινόταν σαν εσωτερική υπόθεση του Μεξικού. Σκεφτήκαν το  αρχιδούκα Μαξιμιλιανό, αδελφό του αυτοκράτορα τις Αυστρίας. Ο Μάξι, όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι του,  είχε πρόσφατα προσκληθεί στην αυλή του βασιλιά του Βελγίου για εθιμοτυπικούς δήθεν λόγους. Η πραγματικότητα ήταν ότι ο βασιλιάς είχε μια κόρη που είχε φθάσει σε ηλικία γάμου, είχε γίνει 16 ετών, και προσκαλούσε διάφορους γαλαζοαίματους μήπως και μπορέσει να την φορτώσει σε κανέναν.

Ο Μαξιμιλιανός δεν σκεπτόταν καθόλου τον γάμο την εποχή εκείνη αλλά η μικρή που εντυπωσιάστηκε από το παράστημα και την γοητεία του, του την έπεσε και όντας ωραιότατη κατάφερε να τον τυλίξει.

Στην αρχή ο Μαξιμιλιανός δεν αποδέχτηκε την πρόταση του Ναπολέοντα, όμως η φιλόδοξη νεαρή γυναίκα του τον πίεσε να το σκεφτεί. Έθεσε λοιπόν ως όρο, ότι αν ο Μεξικανικός λαός αποφάσιζε με δημοψήφισμα τον διορισμό  του ως αυτοκράτορα, τότε αυτός θα τον αποδεχόταν. Υπό τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε στο Μεξικό, με το 80% του πληθυσμού αναλφάβητο και υπό ισχυρή καταπίεση, δεν ήταν καθόλου δύσκολο να μαγειρέψουν ένα δημοψήφισμα όπως το ήθελαν. Με το 99% του πληθυσμού να αποδέχεται τον Μαξιμιλιανό τον Αψβούργο ως αυτοκράτορα.

Το νεαρό ζευγάρι, Μαξιμιλιανός και Καρλόττα, κατέπλευσαν στο Μεξικό και ανέλαβαν τα καθήκοντά τους ως αυτοκράτορες.

Τα πράγματα όμως δεν ήταν και τόσο ρόδινα. Οι ρεπουμπλικανικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό την καθοδήγηση του Χουαρέζ επέφερναν σημαντικά χτυπήματα στις στρατιωτικές δυνάμεις του αυτοκράτορα.

Τότε οι Γάλλοι, τηρώντας την συμφωνία του «Μιραμάρε», απέστειλαν ενισχύσεις σε άνδρες και κανόνια, οι οποίες επέφεραν συντριπτικά χτυπήματα στις δυνάμεις του Χουαρέζ. Αυτός τότε συνέχισε τον αγώνα του με ανταρτοπόλεμο. Εντωμεταξύ οι Αμερικανοί αποφάσισαν να ενισχύσουν ενεργά τους ρεπουμπλικάνους με χρήματα και εξοπλισμό. Τότε οι μικροϊδιοκτήτες ευρωπαίοι οι οποίοι υποστήριξαν στην αρχή τον Χουαρέζ, αλλά δεν είχαν και καμία διάθεση να αναδείξουν ισότιμο εταίρο τους έναν Ινδιάνο, στασίασαν και προσπάθησαν να τον καπελώσουν

 Τότε αυτός έχοντας την υποστήριξη των απλών ανθρώπων, εξουδετέρωσε τους ανταγωνιστές του και έγινε πάλι κύριος της κατάστασης.

Τότε οι Αμερικανοί αποφάσισαν να αναλάβουν περισσότερο ενεργό ρόλο.

Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Παρίσι επισκέφτηκε τον Ναπολέοντα και του ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του θεωρεί πως το πνεύμα του δόγματος Μονρόε έχει παραβιαστεί και προς τούτο 4 Αμερικανικές μεραρχίες οδεύουν προς Μεξικό προκειμένου να φροντίσουν την εφαρμογή του. Έντρομος ο Ναπολέων και φοβούμενος τις συνέπειες εμπλοκής Αμερικανών στην υπόθεση διατάζει τα Γαλλικά στρατεύματα να αποχωρήσουν άμεσα από το Μεξικό αφήνοντας το αυτοκρατορικό ζεύγος στα κρύα του λουτρού.

Οι Γάλλοι συνέστησαν στον αυτοκράτορα να παραιτηθεί και να βοηθήσουν αυτόν και την γυναίκα του να διαφύγουν στην Ευρώπη. Ο Μαξιμιλιανός δεν δέχτηκε και αποφάσισε να μείνει να αγωνιστεί μέχρι τέλους. Η Καρλόττα έφυγε για την Ευρώπη προκειμένου να πείσει τον Ναπολέοντα να μην επιμένει στην εγκατάλειψή τους. Ίσως αυτός να ήταν και ένας εύσχημος τρόπος για να γλυτώσει τα χειρότερα που έρχονταν. Πάντως σε λογομαχία της με τον Ναπολέοντα υπέστη νευρική κρίση που εξελίχτηκε σε ψυχασθένεια μα αποτέλεσμα να έχει ανάγκη ψυχιατρικής φροντίδας.

Στο μεταξύ ο Μαξιμιλιανός υπέστη τα αναπόφευκτα. Πιάστηκε αιχμάλωτος, δικάστηκε από το στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε εκτέλεση δια τυφεκισμού μαζί με τους πιστούς σ΄ αυτόν στρατηγούς την 17 Ιουνίου του 1867.

Η Καρλόττα είχε διαφορετική τύχη. Έζησε μισότρελη μέχρι τα 97 της χρόνια έγκλειστη πότε στον πύργο Μιραμάρε της Αυστρίας και πότε σε ψυχιατρικά ιδρύματα. Πέθανε το 1927 και μέχρι τότε έγραφε επιστολές προς τον αγαπημένο της «Μάξι» λέγοντάς του ότι ο κόσμος άρχισε να κατανοεί το πρόβλημά τους και όπου να ‘ναι θα δικαιωθούν.

Σχετικά με την ταινία.

Αν και η ταινία ανταποκρίνεται 100% στα ιστορικά γεγονότα, οι συντελεστές της την παρουσίασαν ως μελόδραμα για να γίνει προφανώς πιο εύπεπτη από την μέση νοικοκυρά... αλλά και τον μέσο νοικοκύρη. Μην κατηγορηθούμε και για φαλλοκράτες. Ο Μαξιμιλιανός αγιοποιείται και μας παρουσιάζεται ως ο σοφός, δίκαιος, «Σοσιαλιστής βασιλιάς», που τον ξεγέλασε ο Ναπολέων.

(8)

Βέβαια στην Αυστρία άλλα λεγόντουσαν την εποχή εκείνη. Οι Αυστριακοί κοκορεύονταν ότι στην αυτοκρατορία τους ο ήλιος δεν δύει ποτέ, διότι όταν βασιλεύει στην Ευρώπη, ανατέλλει στην Αμερική και τανάπαλιν. Μας παρουσιάζεται ως να προσπαθεί να έλθει σε συνεννόηση με τον Χουαρέζ προκειμένου από κοινού να πατάξουν τους ισχυρούς και να συνδράμουν τους αδύναμους.

Μη τρελαθούμε κιόλας!

Πάντως ο σκηνοθέτης William Dieterle καταφέρνει να μας βάλει με επιτυχία στο κλίμα της εποχής και στα δραματικά γεγονότα.

Για τους πρωταγωνιστές να πούμε:

Ο Paul Muni, αν και Ευρωπαϊκής καταγωγής, καταφέρνει με επιτυχία να υποδυθεί τον Ινδιάνο πολιτικό, τον φιλόσοφο και αφοσιωμένο σε αυτό που πιστεύει πως είναι το καθήκον του και δεν αφήνεται να παρασυρθεί από συναισθηματισμούς της στιγμής.

Η Bette Davis έχει παίξει και δυσκολότερους ρόλους και δεν ήταν κανένα πρόβλημα γι αυτήν να υποδυθεί τον ρόλο της Καρλόττα.

Μα αυτός που κλέβει την παράσταση είναι οBrian Aherne στο ρόλο του Μαξιμιλιανού

Αυτός δεν ήταν τυχαίος ηθοποιός. Βραβευμένος με Όσκαρ, διέπρεψε τις δεκαετίες του 30, του 40 και του 50.

Στην ταινία ακούγεται και το Μεξικανικό τραγούδι «Λα Παλόμα» το οποίο ρίχνει μελοδραματικές πινελιές στην όλη υπόθεση. Δεν ξέρω αν αυτή ήταν η πρώτη φορά που το τραγούδι αυτό παρουσιάστηκε στην Ευρώπη.

Οι υπότιτλοι έγιναν από εμένα.

The Hound of the Baskervilles (1939)

The Hound of the Baskervilles (1939)

ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΩΝ ΜΠΑΣΚΕΡΒΙΛ

 

Σκηνοθεσία: Sidney Lanfield

Συνεγράφη: Ernest Pascal , Arthur Conan Doyle

Παίζουν: Basil Rathbone, Nigel Bruce και Richard Greene

Πολλοί θα έχε δει κάποια βερσιόν της ταινίας αυτής με τον θρυλικό ναρκομανή ντεντέκτιβ. Όλα όμως τα σκυλιά Μπάσκερβιλ θα σας φανούνε σκυλάκια του καναπέ μετά τη θέαση της πρώτης ταινίας του 1939!
Πράγματι, είναι η μόνη ταινία της σειράς που κερδίζει επάξια τον τίτλο της ταινίας horror και όχι απλά horror αλλά και από τις κορυφαίες της κατηγορίας.

 

Όπως συμβαίνει συχνά, υπότιτλοι της ταινίας δεν βρισκόντουσαν πουθενά. Κίνησα ουρανό και γη και ανακάλυψα μια γερμανική βερσιόν με αγγλικούς και γερμανικούς υπότιτλους. Την παρήγγειλλα και κατόπιν όλα ήταν ευκολότερα, τα δε αποτελέσματα βλέπετε εδώ:

http://www.opensubtitles.org/en/subtitles/3548059/the-hound-of-the-baskervilles-el


Η ταινία με ελληνικούς υπότιτλους:
https://www.youtube.com/watch?v=Yvf-6ZVZJ98

La regle du jeu (1939)

La regle du jeu (1939)

Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ

Σκηνοθεσία: Jean Renoir

Σενάριο: Jean Renoir, Carl Koch

Παίζουν: Marcel Dalio, Nora Gregor and Paulette Dubost

Αν δείτε για πρώτη φορά το: Ο κανόνας του Παιχνιδιού, του μεγάλου Jean Renoir, θα σας έρθουν σίγουρα στο μυαλό δύο ταινίες του Λουίς Μπουνιουέλ:
Ο Εξολοθρευτής Άγγελος και το Η Κρυφή Γοητεία της Μπουρζουαζίας.
Υπάρχει όμως μία σημαντική διαφορά
Ο Renoir ασχολείται αποκλειστικά με τον ρεαλισμό και καθόλου, μα καθόλου με τον σουρεαλισμό.

 

Βάζοντας με τον ανεπανάληπτο τρόπο, αυτόν που πολύ καλά γνωρίζει, τους φακούς του να κινηματογραφούν χωρίς συμβολισμούς και χωρίς αλληγορίες, την πραγματικότητα, καταφέρνει να ξεβρακώσει πολύ πειστικά την μπουρζουαζία.
Αν και ταινία του 1939, για πολλούς είναι μέσα στις 10 καλλίτερες ( εγώ για να αποφύγω τις υπερβολές θα έλεγα στις 100 καλλίτερες ) ταινίες στην ιστορία του κινηματογράφου.

Η ταινία μας περιγράφει τη φιλοξενία που παρέχει ένας κόμης σε καλεσμένους του, που περιλαμβάνει από κυνήγι μέχρι γεύματα και πάρτι. Ατό που απασχολεί τους αργόσχολους θαμώνες είναι οι ίντριγκες και ερωτικές μηχανογραφίες.
Χαρακτηριστικό της επιφανειακής ευγένειας είναι ότι μιλάνε μεταξύ τους στον πληθυντικό ακόμα και όταν φιλονικούν και βρίζονται. Αξιόλογο είναι ακόμα το ότι δεν αρκούνται να μιλάνε στον πληθυντικό μεταξύ τους μόνο οι σύζυγοι με τις συζύγους, αλλά και οι εραστές με τις ερωμένες! Κρίμα που οι ηθική την εποχή του γυρίσματος της ταινίας δεν επέτρεπε στον φακό να παρακολουθήσει τις ερωτικές συνευρέσεις τους, για να δούμε πως ένας βιτσιόζος εραστής θα απευθυνόταν ευγενικά στην ερωμένη του λέγοντάς της: Θα είχατε την ευγενή καλοσύνη να μου επιτρέψετε να σας... Θα μπορούσατε αν δεν σας κάνει κόπο να μου... κλπ.

Το υπηρετικό προσωπικό, μιμούμενο τα αφεντικά που τα θεωρεί ανώτερους και ανθρώπους υπόδειγμα, τους ανταγωνίζονται δημιουργώντας μεταξύ τους παρόμοιες καταστάσεις.

 

Έτσι δημιουργείται μια κατάσταση που μας μεταφέρει διαρκώς από τον ρεαλισμό στο κωμειδύλλιο, από το μελόδραμα στη φάρσα και από την κωμωδία στην τραγωδία. Ή τραγωδία όμως γίνεται αισθητή μόνο σε μας τους απλούς ανθρώπους. Γι αυτούς της ανώτερης τάξης είναι ένα απλό ατυχές γεγονός, που καθόλου δεν θα τους εμποδίσει από την άλλη κιόλας ημέρα να σχεδιάζουν την επόμενή τους διασκέδαση.

Ο Jean Renoir σκηνοθετώντας αριστοτεχνικά το έργο αυτό, γελοιοποίει διακριτικά τους ήρωες χωρίς να μας προκαλεί ζήλια ή μίσος εναντίον τους, αλλά μόνον οίκτο για την κενότητά τους. Το απέριττο τοπίο, το μεγαλοπρεπές κτίριο και τα πλούσια σκηνικά κάνουν τους ήρωες να φαίνονται ασημαντότεροι μέσα στα φανταχτερά τους ρούχα. Ένα εντυπωσιακό σκηνοθετικό βάθος και ένα καταπληκτικό μοντάζ δίνουν στην ταινία την μεγαλοπρέπεια που της ταιριάζει.

 

Ο μεγάλος αυτός σκηνοθέτης, όπως συμβαίνει συχνά, δεν έτυχε της ανάλογης αναγνώρισης την εποχή που ζούσε. Έπρεπε να βρεθούν αργότερα φωτισμένοι γνώστες για να πουν ότι ο άνθρωπος αυτός πρέπει να ήλθε από άλλο προηγμένο πλανήτη, για να διδάξει στους γήινους την τέχνη του σινεμά.

 

Άλλη μία αριστουργηματική ταινία που δεν έχει κυκλοφορήσει σε DVD στην Ελλάδα