Smiles Of A Summer Night 1955
ΧΑΜΟΓΕΛΑ
ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΗΣ ΝΥΧΤΑΣ
Σκηνοθεσία: Ingmar Bergman
Σενάριο: Ingmar Bergman
Είδος: Comedy,
INGMAR BERGMAN, Romance
Διάρκεια: 01:48
Γλώσσα: Σουηδικά
Παίζουν:
Ulla Jacobsson: Anne Egerman
Eva Dahlbeck: Desiree Armfeldt
Harriet Andersson: Petra the Maid
Margit Carlqvist: Countess Charlotte Malcolm
Gunnar Bjornstrand: Fredrik
Egerman
Ίσως η πιο μεστή και καλοστημένη από τις κωμωδίες της πρώιμης
φάσης του Ingmar Bergman, «Τα Χαμόγελα μιας Καλοκαιρινής Νύχτας» αποτέλεσαν
μάλλον και το καλούπι αντίστοιχων κωμωδιών του Woody Allen.
Η ηθοποιός και τραγουδίστρια Desiree Armfeldt (Eva Dahlbeck),
χειραφετημένη και σαγηνευτική, πεπειραμένη στα γυναικεία τεχνάσματα τραβήγματος
των αρσενικών από τη μύτη, διατηρεί δεσμό με έναν αξιωματικό του Σουηδικού
στρατού (ξεκαρδιστικός ο Jarl Culle ως Κόμης Malcolm), αρεσκόμενη όμως και στο
διαρκές φλερτ του μεγαλοαστού δικηγόρου Fredrik Egerman (από τον σπουδαίο
Gunnar Bjornstrand), δις παντρεμένου, αυτή τη φορά με τη αθώα κουκλίτσα Anne,
με τον οποίο είχε παλαιότερα δεσμό. Ο γιός του Egerman ναι μεν γίνεται παιχνίδι
στις διαθέσεις της τσαχπίνας υπηρέτριας Petra (άλλη ωραιότατη ερμηνεία από την
κουνιστή και λυγιστή Harriet Anderson), αλλά κάπου ένα άλλο αίσθημα σιγοβράζει
μεταξύ των τεσσάρων της ίδιας στέγης.
Η σκηνή αντιπαράθεσης–κοκορομαχίας των δύο ανδρών είναι για
ανθολόγιο με τον Bergman να γελοιοποιεί ευγενικά τα ανδρικά στερεότυπα. «Αιώνια
παιδιά» αποφαίνεται για τους άνδρες μάλλον ο Bergman με ξεκαρδιστική
υπογράμμιση από την Petra όταν σε ερώτηση της Anne αν θα ήθελε να ήταν άνδρας,
απαντά: «Θεούλη μου! Τι απαίσια σκέψη!» Και δεν έχει άδικο όπως φαίνεται και
από την τελετουργική μανία των αρσενικών στο να υπερασπιστούν την τιμή τους
–τζούφια όμως τα σκάγια της «ρώσικης ρουλέττας» στο περίπτερο του κήπου.
Άλλωστε οι άντρες, όπως παραδέχεται ο Fredrik Egerman αλλά και ο Κόμης, είναι
διαφοροποιημένα όντα με χώρο για την σύζυγο, την εργασία, τη διασκέδαση, την
ερωμένη, δίχως κάποια εσωτερική σύγκρουση, όπως συμβαίνει με τον έρωτα στην
ενοποιημένη φύση της γυναίκας (απίθανη ομολογία εδώ του πατριαρχικού μοντέλου
των διαφορετικών σφαιρών στην υπόσταση των φύλων)…
Τα τεχνάσματα του έρωτα τα μεταχειρίζεται ο Bergman με τα
τεχνάσματα της Τέχνης: Μηχανιστικά εκδηλώνεται ο πόθος του νεαρού Egerman αφού
από ένα λάθος ενεργοποιείται ο μηχανισμός που μεταφέρει το κρεβάτι με την
ποθητή του στο δικό του δωμάτιο –κι έναν ξύλινο ερωτιδέα να σαλπίζει! Τέτοια
απίθανα γκαγκ μόνο μεγάλοι σκηνοθέτες μπορούν να στρέψουν προς γνήσιο υπαρξιακό
προβληματισμό μέσα από σκηνές στα όρια των μηδενικών πιθανοτήτων, καθώς το
λάθος που τον αφύπνισε προήλθε από την αποτυχυμένη απόπειρα «εγωιστικής» αυτοκτονίας του νεαρού αφού ο
έρωτας μέχρι τότε ήταν όνειρο απατηλό.
Η καλοκαιρινή νύχτα –η μικρότερη του έτους– θα δοκιμάσει τις
αντοχές των ζευγαριών, θα τα διασπάσει και θα χαμογελάσει τελικά στους
ερωτευμένους που ανέδειξαν οι καινούργιοι συνδυασμοί, ακόμα κι αν το ιδεώδες
του έρωτα δεν θα το αδράξουν πολλοί. «Ας είναι», όπως αποδέχονται τελικά η
Petra και ο χοντρούλης χωρατατζής εραστής της –τα χαχανίσματα τους από την
ερωτοτροπία τους σηματοδοτούν την χαραυγή που έρχεται και χαμογελά στα
καπρίτσια της προηγούμενης νύχτας. Από
τις λίγες ταινίες του Bergman όπου το φως υπερτερεί, τα «Χαμόγελα Καλοκαιρινής
Νύχτας» κεντρίζουν και ψυχαγωγούν διαρκώς, κομίζοντας άνθη για τον θεατή σαν κι
αυτά που βρέχει κάθε Ερωτιδέας!
