Faust
- Eine deutsche Volkssage (1926)
ΦΑΟΥΣΤ
Σκηνοθεσία: F.W. Murnau
Σενάριο
εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα του Goethe "Faust"
Ήχος: Βωβή
ταινία Διάρκεια: 85 λεπτά
Είδος: Drama,
Fantasy, Horror
Παίζουν: Gösta
Ekman, Emil Jannings, Camilla Horn
Μεσότιτλοι:
Ελληνικοί, μεταφρασμένοι από μένα από τους αυθεντικούς Γερμανικούς μεσότιτλους
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη
εγκυκλοπαίδεια:
Το φιλμ ξεκινάει με ένα απόσπασμα από την Αποκάλυψη
του Ιωάννη. Οι τρεις καβαλάρηδες σπέρνουν τον τρόμο. Ξαφνικά, μέσα από λαμπερό
φως ένας Αρχάγγελος παρουσιάζεται για να αναμετρηθεί με τον Σατανά. Ο
Αρχάγγελος φέρνει για παράδειγμα τον Φάουστ, έναν γέρο αλχημιστή ιεροκήρυκα που
διδάσκει το καλό. Ο Σατανάς βάζει στοίχημα, ότι θα βάλει σε πειρασμό και θα
κερδίσει την ψυχή του Φάουστ. Αν κερδίσει το στοίχημα, τότε η Γη θα του ανήκει.
Αναπάντεχα, στην πόλη έρχεται η πανούκλα. Ο Φάουστ
πασχίζει απεγνωσμένα να βρει ιατρικό, αλλά δεν καταφέρνει τίποτα, βλέποντας
τους αρρώστους να πεθαίνουν. Μέσα στην απόγνωση του αποφασίζει να δοκιμάσει μια
μαγική τελετουργία που ανακάλυψε σε ένα παλιό βιβλίο. Σε ένα ξέφωτο μια νύχτα
κάνει έκκληση στα μαγικά πνεύματα για να τον βοηθήσουν. Ο Μεφιστοφελής
παρουσιάζεται και του προτείνει μια συμφωνία, αφού του υπόσχεται ότι για
αντάλλαγμα θα του εκπληρώσει όποια επιθυμία έχει, αν ο Φάουστ αρνηθεί τον
Χριστό για πάντα. Για να τον δελεάσει μάλιστα, του προτείνει να δοκιμάσει για
μια μέρα και, αν θέλει, να το ξανασκεφτεί με την πάροδο ενός 24άωρου. Ο Φάουστ
διστάζει, αλλά έχοντας ευγενή κίνητρα δέχεται. Με την βοήθεια του Μεφιστοφελή
αρχίζει με θαυματουργό τρόπο να θεραπεύει τους αρρώστους, ώσπου αυτοί
αντιλαμβάνονται τον σύνδεσμό του με τον Σατανά και τρομαγμένοι τον πετροβολούν.
Ο Φάουστ απογοητεύεται και είναι έτοιμος να εγκαταλείψει το πείραμα, θέλοντας
να αυτοκτονήσει. Ο Σατανάς τον δελεάζει με περισσότερα θέλγητρα. Του δίνει
αιώνια νιότη και του χαρίζει την ομορφότερη γυναίκα του κόσμου, την Δούκισσα
της Πάρμα (Ιταλία). Τίμημα είναι η ζωή του Δούκα της Πάρμα, που τον σκοτώνει ο
Μεφιστοφελής ύπουλα σε ξιφομαχία. Ο Φάουστ, αφοσιωμένος στην ερωτική του νύχτα
με την Δούκισσα, ξεχνάει την προθεσμία της μιας ημέρας και αμελεί να λύσει την
συμφωνία του με τον Μεφιστοφελή. Ο καιρός περνάει και ο Φάουστ γεύεται όλες τις
καταχρήσεις της ζωής, μέχρι που τίποτε πια δεν τον ικανοποιεί. Όταν ο
Μεφιστοφελής του προτείνει να του πραγματοποιήσει ακόμη μια επιθυμία, ο Φάουστ
μελαγχολεί και θέλει να γυρίσει πίσω στην πατρίδα του. Έτσι και γίνεται. Ο
Φάουστ και ο Μεφιστοφελής επιστρέφουν στο χωριό, λίγο πριν από την Ανάσταση.
Στην εκκλησία ο Φάουστ κατά τύχη θα γνωρίσει την Γκρέτχεν, ένα αγνό κοριτσάκι
και θα την αγαπήσει. Ο Μεφιστοφελής αρχικά είναι αντίθετος με την σχέση αυτή,
αλλά σιγά σιγά καταστρώνει ένα διαβολικό σχέδιο. Καταφέρνει να κάνει την
Γκρέτχεν να αγαπήσει τον Φάουστ παράφορα, ενώ παροτρύνει τον Φάουστ μια νύχτα
να μπει στο σπίτι της Γκρέτχεν και να την αγαπήσει. Την ώρα που ο Φάουστ
βρίσκεται με την Γκρέτχεν, ο Μεφιστοφελής ξεσηκώνει μια θύελλα και ξυπνάει την
έντρομη μητέρα της Γγκρέτχεν η οποία στο αντίκρυσμα της κόρης της στην αγκαλιά
του Φάουστ παθαίνει συμφόρηση και πεθαίνει. Εκείνη την στιγμή επιστρέφει και ο
Βάλεντιν, ο αδερφός της Γκρέτχεν μεθυσμένος και οργισμένος από το καπηλειό και
προκαλεί τον Φάουστ σε ξιφομαχία. Ο Μεφιστοφελής κρυμμένος παρακολουθεί τους
δυο που ξιφομαχούν και σε μια ιδανική στιγμή σκοτώνει τον Βάλεντιν πισώπλατα. Ο
Φάουστ έντρομος φεύγει. Όλο το χωριό ξυπνάει και τρέχει για να δει τι
συμβαίνει. Ο Βάλεντιν ξεψυχάει κατηγορώντας την αδερφή του για πορνεία, της
ρίχνει το βάρος για τον θάνατο της μητέρας τους και για τον δικό του θάνατο από
το φονικό χέρι του παράνομου εραστή της. Οι χωριανοί για τιμωρία στήνουν την
Γκρέτχεν στην πλατεία και εν συνεχεία την αποφεύγουν. Ο καιρός περνάει και
έρχεται χειμώνας. Είναι Χριστούγεννα και πέφτει χιόνι. Η Γκρέτχεν που εν τω
μεταξύ έχει γεννήσει ένα μωρό, τριγυρνάει άστεγη, πεινασμένη και
τουρτουρίζοντας στους δρόμους. Κανείς δεν την βοηθάει. Όλοι της κλείνουν την
πόρτα κατάμουτρα. Το χιόνι που πέφτει της σκεπάζει τα χέρια που κρατάει το μωρό.
Εκείνη την στιγμή περνάνε στρατιώτες. Βλέπουν το μωρό σκεπασμένο από το χιόνι
και κατηγορούν την Γκρέτχεν ότι σκότωσε το παιδί της. Αμέσως την καταδικάζουν
σε θάνατο και φτιάχνουν έναν σωρό από ξύλα για να την κάψουν ζωντανή. Η
Γκρέτχεν επάνω στην πυρά καλεί τον αγαπημένο της Φάουστ να έρθει να την
βοηθήσει. Ο Φάουστ από μακρυά διαισθάνεται τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει η
αγαπημένη του και απαιτεί από τον Μεφιστοφελή να τον πάει κοντά της. Φτάνουν
όμως αργά. Ο Φάουστ στην απόγνωσή του καταριέται την νιότη, και ο Μεφιστοφελής
για να ικανοποιήσει την «επιθυμία» του τον ξανακάνει γέροντα. Ο Φάουστ με την
μορφή του γέροντα καταφέρνει να σκαρφαλώσει στην φωτιά που καίει και ενώνεται
με την ετοιμοθάνατη αγαπημένη του. Η Γκρέτχεν τον αναγνωρίζει, παρόλο που είναι
γέροντας, και οι δυο τους, λίγο πριν ξεψυχήσουν, σμίγουν για τελευταία φορά τα
χείλη τους. Ένα λαμπερό φως παρουσιάζεται και τους παίρνει μαζί του στον
ουρανό. Είναι ο αρχάγγελος που τους ήρθε για να τους σώσει. Διότι ο Φάουστ
έλυσε την συμφωνία του με τον Σατανά. Η δύναμη της αγάπης είναι αυτή που έσωσε
την ανθρωπότητα.
Και
σχόλια από τον uploader
Το σενάριο της ταινίας είναι μια παραλλαγή του
μυθιστορήματος( ποίημα) του Goethe. Στο μυθιστόρημα ο αλχημιστής γέροντας
Φάουστ είναι απογοητευμένος διότι παρόλο που μελέτησε τόσες επιστήμες, δεν
μπόρεσε να βρει και να κατανοήσει την αλήθεια. Παράλληλα ερωτεύεται μια
δεκαεξάχρονη γειτονοπούλα του, την όμορφη Μαργαρίτα. Καταλαβαίνει όμως πως η
πραγματοποίηση μιας τέτοιας αγάπης είναι ανέφικτος λόγο της μεγάλης διαφοράς
ηλικίας. Τότε εμφανίζεται ο Μεφιστοφελής και του προτείνει να τον κάνει νέο, να
μπορέσει να βρει την αλήθεια και να τον ερωτευτεί η Μαργαρίτα, αλλά σε αντάλλαγμα
να του προσφέρει την ψυχή του. Το δέλεαρ είναι μεγάλο για τον Φάουστ και τελικά
δέχεται. Μετά από διάφορες περιπέτειες όπου η αγαπημένη του Μαργαρίτα χάνει την
ζωή της, ο Φάουστ μετανιώνει και ζητά να επανέλθει στην φυσιολογική του ηλικία.
Όταν έρχεται η ώρα του θανάτου του, οι δαίμονες σπεύδουν να παραλάβουν την ψυχή
του. Οι άγγελοι όμως αντιδρούν και λένε πως αυτός ο άνθρωπος συγχωρέθηκε διότι
ως κίνητρο είχε την γνώση της αλήθειας. Σε άλλη παραλλαγή του κινηματογράφου,
οι Άγγελοι λένε ότι ο άνθρωπος αυτές συγχωρέθηκε διότι φταίχτης για όσα
συνέβησαν είναι ο "Έρως"!
Και κάτι σχετικό με γύφτους και γυφτιές
Η ταινία γυρίστηκε στην Γερμανία και ως βωβή ταινία
έχει κάρτες με μεσότιτλους στη Γερμανική γλώσσα. Παράλληλα κυκλοφόρησε και στη
Αγγλική γλωσσά. Οι μεταφράσεις όμως των μεσότιτλων στις βωβές ταινίες δεν είναι
κάτι σαν την μετάφραση υποτίτλων στις ομιλούσες. Εδώ ο μεταφραστής είναι
ελεύθερος να γράψει ότι νομίζει ότι θα ήταν ορθότερο, και δεν δεσμεύεται από
τον αρχικό συντάχτη των μεσότιτλων. Εγώ αντέγραψα τους αυθεντικούς Γερμανικούς
μεσότιτλους και στην συνέχεια τους μετέφρασα. Η αντιγραφή δεν ήταν καθόλου
εύκολη υπόθεση, μια και η γραφή ήταν με τα παλιά γοτθικά ψηφία, που ακόμα και οι
σύγχρονοι Γερμανοί δεν κατανοούν. Τέλος
πάντων.
Στο σημείο που ο Φάουστ με τον Μεφιστοφελή
επιστρέφουν κάποιο μεγάλο Σάββατο στο χωριό του πρώτου και βλέπουν πλήθος
ανθρώπων έξω από την εκκλησία, ρωτούν έναν τι συμβαίνει. Αυτός σύμφωνα με τους
Γερμανικούς μεσότιτλους τους ρωτά: "Καλά, από την Τουρκία έρχεστε;
Δεν ξέρετε ότι σήμερα είναι το Άγιο Πάσχα;"
Αυτός που συνέταξε τους Αγγλικούς υπότιτλους
έγραψε: "Καλά, από χώρα ειδωλολατρών έρχεστε; κλπ." Ο άσχετος
γύφτος που ξέρει κάποια Αγγλικά, αλλά καμία άλλη γλώσσα, στα δε Ελληνικά είναι
αγράμματος δεν έχασε την ευκαιρία να μου επιτεθεί. "Μετάφραση είναι αυτή
που κάνεις; Δεν ντρέπεσαι να κοροϊδεύει τον κόσμο; Στην ταινία ο χωρικός λέει:
από ειδωλολατρική χώρα έρχεστε; Που το βρήκες το: από την Τουρκία έρχεστε;
Προσπάθησα να εξηγήσω πως έχουν τα πράγματα, αλλά τόσο αυτός όσο και οι
υποστηρικτές του, δεν έχουν την
διανοητική ικανότητα να καταλάβουν. Το κυνήγι εις βάρος μου άρχισε αναίτια.
Ίσως να φοβήθηκε ότι θα χάσει τα πρωτεία στο θέμα υποτίτλων. Τελικά άνοιξε το
δικό του Μπλοκ στο οποίο παρουσιάζει και προσφέρει ταινίες και μας άφησε
ήσυχους. Να επισημάνω ότι υπότιτλους που υποτίθεται έχει μεταφράσει αυτός ή ο
κουμπάρος του, δηλώνει περίτρανα τους μεταφραστές. Για τους υπότιτλους των
άλλων αρκείται στο:
" Ενσωμάτωση, (υποτίτλων), Τσιγγανάκι."
