Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2012

Oklahoma! 1925


Oklahoma! (1955)


Σε σκηνοθεσία Fred Zinnemann

Η αλήθεια είναι ότι μεταφράζω υπότιτλους για ενδιαφέρουσες κατά την άποψή μου  ταινίες οι οποίες δεν έχουν κυκλοφορήσει ως  DVD στην Ελλάδα με Ελληνικούς υπότιτλους. Κατόπιν εορτής έμαθα ότι το DVD της ταινίας Oklahoma, κυκλοφόρησε το 2005 επί τη ευκαιρία της συμπλήρωσης 50 χρόνων από την προβολή της ταινίας, με Ελληνικούς υπότιτλους φυσικά! Θα πρέπει βέβαια να κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό δίσκων διότι την εποχή εκείνη περιφερόμουν στα δισκάδικα και δεν το συνάντησα πουθενά. Ούτε στο διαδίκτυο βρέθηκε κανένας χριστιανός να ανεβάσει τους υπότιτλους. Την έπαθα όπως και με την ταινία: «7 νύφες για 7 αδέλφια». Δεν πειράζει όμως. Τουλάχιστον εμπέδωσα τις ταινίες.

Η εν λόγω ταινία έχει ιστορικό ενδιαφέρων από άποψη τεχνολογίας του σινεμά. Είναι η πρώτη ταινία που γυρίστηκε μe το σύστημα TOD-A-O. Δηλαδή σε φιλμ 70mm  και πολυκάναλο ήχο. Επειδή όμως ήταν η πρώτη φορά που χρησιμοποιείτο η νέα αυτή τεχνική, για λόγους ασφαλείας γινόταν ταυτόχρονα και λήψη και με κλασική cinemascope κάμερα. Έτσι έγινε δυνατόν να παιχθεί η ταινία και σε κινηματογράφους που δεν ήταν εφοδιασμένοι με το νέο σύστημα, όπως στην Ελλάδα π.χ. όπου η πρώτη ταινία TOD-A-O που είδαμε ήταν το South Pacific (1958) στον Απόλλωνα.
Η Οκλαχόμα ήταν μια Ινδιάνικη περιοχή όπου υπό την πίεση των νέων εποίκων η κυβέρνηση των ΗΠΑ τους περιόρισε σε καταυλισμούς και αργότερα ενέταξε την Οκλαχόμα ως πολιτεία στην ένωση. Οι διαμάχες όμως δεν τέλειωσαν εκεί. Οι πρώτοι έποικοι ήταν βασικά κτηνοτρόφοι και ήθελαν τις τεράστιες εκτάσεις ελεύθερες για να βόσκουν τα κοπάδια τους. Αργότερα ήλθαν και νέοι έποικοι οι οποίοι ήταν βασικά αγρότες. Περιέφραξαν κομμάτια γης για  τις καλλιέργειές τους και για τα οικόσιτα ζώα τους. Αυτό δεν άρεσε στους κτηνοτρόφους οι οποίοι θεώρησαν τους αγρότες καταπατητές και άρχισαν διαμάχες. Με το θέμα αυτό έχουν γυριστεί πολλές ταινίες «Γουέστερν». Αυτή που δείχνει αρκετά τα προβλήματα της εποχής στην Οκλαχόμα  είναι η «CIMARRON». Καμία όμως σχέση με όλα αυτά δεν έχει η παρούσα ταινία του Zinnemann. Μας παρουσιάζεται βέβαια με γλαφυρό τρόπο οι διαμάχες μεταξύ κτηνοτρόφων και αγροτών, αλλά στο τέλος πρυτανεύει  το πνεύμα συνύπαρξης και ενότητας.


Πάντως την ταινία αυτή δεν πρέπει να την δούμε ως ιστορική ταινία, αλλά ως μουσικοχορευτική. Το στόρι μπορεί να είναι αδύναμο όμως οι μελωδίες και τα χορευτικά αποζημιώνουν
Μην περιμένετε όμως ακροβατικά χορευτικά όπως στο «7 νύφες για 7 αδέλφια». Εδώ κυριαρχεί ο φαντασμαγορικός χορός σε στιλ κλασικού μπαλέτου και με αξεπέραστες μελωδίες.
Από τους ηθοποιούς να επισημάνουμε τους εξής:
Έχουμε τον Rod Steiger στον ρόλο του κακού Jud Fry. Αλλά στους ρόλους των κακών είναι εκεί που διέπρεψε ο σπουδαίος αυτός ηθοποιός.


Η Charlotte Greenwood στο ρόλο της θείας Eller είναι απολαυστική.


Ο Gordon McCrae στο ρόλο του Curly McLain προσπαθεί να κατακτήσει την καρδιά της όμορφης Laurey Williams  (Shirley Jones) που την έχει βάλει στο μάτι και ο «κακός» Jud Fry. Και οι δύο τους είναι υπέροχοι στην δημιουργία  ρομαντικής ατμόσφαιρας με τα τραγούδια τους.




Έχουμε και την Annie Carnes που την υποδύεται με πολύ μπρίο η Gloria Grahame η οποία βολοδέρνεται ανάμεσα σε δύο υποψήφιους μνηστήρες. Μεγάλη επιτυχία της θεωρείται το τραγούδι της: I Cain't Say No.


Άλλα επιτυχημένα  τραγούδια είναι τα:
Oh What a Beautiful Mornin, People Will Say We're In Love, The Farmer and the Cowman και άλλα.


Οι λάτρεις λοιπόν των μιούζικαλ των δεκαετιών 50 και 60, καθώς και αυτοί που ενδιαφέρονται για ταινίες που σχετίζονται με την ιστορία της εξέλιξης της τεχνολογίας του κινηματόγραφου, δεν πρέπει να χάσουν αυτή την ταινία.

Παρασκευή 2 Νοεμβρίου 2012

Monte Carlo or Bust! (1969)


Monte Carlo or Bust! (1969)
Those Daring Young Men in
Their Jaunty Jalopies

Τολμηροί νέοι και τα υπέροχα σαραβαλάκια τους


Σκηνοθεσία: Ken Annakin, Sam Itzkovitch

Συγγραφέας: Jack Davies

Παίζουν:

Bourvil ως Monsieur Dupont
*
Lando Buzzanca ως Marcelo
*
Walter Chiari ως Angelo
*
Peter Cook ως Major Dawlish
*
Tony Curtis ως Chester Schofield
*
Mireille Darc ως Marie-Claude
*
Marie Dubois ως Pascale
*
Gert Frobe ως Willie Schickel/Horst Muller
*
Susan Hampshire ως Betty
*
Jack Hawkins ως Count Levinovitch
*
Nicoletta Machiavelli ως Dominique
* Dudley Moore ως Lt Barrington
*
Peer Schmidt ως Otto Schwartz
*
Eric Sykes ως Perkins
*
Terry-Thomas ως Sir Cuthbert Ware-Armitage, Bt
*
William Rushton ως John O'Groats (race official)

Υπότιτλοι: Γιάννης από Ανάβυσσο

Αυτή η ταινία μπορεί να χαρακτηριστεί σπάνια από το γεγονός του ότι όχι μόνο Ελληνικοί υπότιτλοι δεν υπήρχαν, αλλά ούτε και κινέζικοι! Από τις επίσημες εταιρίες διανομής της ταινίας εννοείται. Όταν παρακλήθηκα να κάνω αν μπορούσα τίποτα, τους μόνους υπότιτλους που έβρισκα στο διαδίκτυο ήταν Σουηδικοί, Πολωνέζικοι και Ρουμάνικοι. Εγώ δεν κατέχω καμία από αυτές τις γλώσσες. Όμως με επιμονή και υπομονή κάτι κατάφερα. 
Αυτή η ταινία είναι ένα μυστήριο. Έχει προηγηθεί η επιτυχημένη ταινία: "Those Magnificent Men in their Flying Machines" του 1965.  Οι συντελεστές της ταινίας θέλησαν να κάνουν ένα σίγκουελ. Στην Αμερική παίχτηκε με τον τίτλο: "Those Daring Young Men in Their Jaunty Jalopies", για να παραπέμπει στην προηγούμενη ταινία. Η Paramount ξόδεψε πάνω από 10 εκατομμύρια δολάρια. Υπάρχουν τολμηρά και εντυπωσιακά εφέ για την εποχή.


Ο σκηνοθέτης ήταν πάλι ο Ken Annakin .Χρησιμοποιήθηκαν αρκετά από τα επιτυχημένα ονόματα της προηγούμενης ταινίας ενώ το καστ συμπλήρωσαν πολλά αξιόλογα ονόματα. Κάτι όμως δεν πήγε καλά και η ταινία δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία. Γιατί όμως;
Να πούμε ότι γενικά, με ορισμένες εξαιρέσεις, τα σίκουελ υστερούν από τις αρχικές  ταινίες. Τα αστεία τις ταινίας είναι κάπως χοντροκομμένα και ορισμένες σκηνές παραπέμπουν σε ταινίες του Τσάρλι Τσάπλιν. (Χρυσοθήρας) και του τρίο Στούτζες.
Ο πολύς Tony Curtis έχει αμφιλεγόμενο χαρακτήρα.



 Ενώ στην αρχή μας παρουσιάζεται ως ένας πανέξυπνος τύπος ο οποίος βάζει τα δυο πόδια σ’ ένα παπούτσι στον πονηρό και βρόμικο Sir Cuthbert Ware-Armitage (Terry-Thomas), στη συνέχεια μας παρουσιάζεται αρκετά παθητικός και πέφτει εύκολα θύμα της βαλτής από τον Terry-Thomas, την Betty (Susan Hampshire) την οποία, αν και ένα μικρό παιδί την υποπτεύεται ότι παίζει βρόμικο ρόλο, ο Tony Curtis φέρεται να τουμπάρεται πολύ εύκολα από την γοητεία της.


Όσο για τον Bourvil που υποδύεται τον κο Dupont, υπεύθυνο της διοργάνωσης του Ράλι, ο γίγας αυτός της Ευρωπαϊκής κωμωδίας είναι στο στοιχείο του όταν πρωταγωνιστεί σε Γαλλικές Κωμωδίας.


Ως γκεστ σταρ, τον υποβαθμίζουνε σε μαϊντανό Αγγλοσαξονικών φιλμ που διαδραματίζονται στην Ευρώπη.


Ο Terry-Thomas όμως είναι αυτός που σώζει την ταινία! Πληθωρικός και ανυπέρβλητος προσφέρει αβίαστα το γέλιο. Είναι ένας ρόλος που επιβεβαιώνει ότι αυτός δεν ήταν ένας τυχαίος ηθοποιός.



 Η ιστορία βασίζεται στο Rally Monte Carlo που ξεκίνησε το 1911 και ήταν ένας διαγωνισμός αντοχής βασικά για τους διαγωνιζόμενους. Οι διαγωνιζόμενοι ξεκινούσαν από 4 διαφορετικά σημεία της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Αθήνας, γεγονός που απετέλεσε τιμή για την Ελλάδα. Οι διαγωνιζόμενοι που κατόρθωναν να αντέξουν τις σκληρές συνθήκες της δύσκολης διαδρομής, συναντιόταν σε κάποιο σημείο των Άλπεων και από εκεί άρχιζε αγώνας ταχύτητος προς το Monte Carlo.
Να επισημάνω πως με την όποια σκληρή κριτική μου, δεν καταδικάζω την ταινία. Αντιθέτως, επισημαίνω ότι είναι μια σταγόνα δροσιάς για την εποχή που ζούμε. Απλά προειδοποιώ να μην κρατάμε μεγάλα καλάθια!
Όσοι από σας έχετε πρόσβαση στο Μπλοκ Blue-WhiteGt, θα απολαύσετε μια καταπληκτική παρουσίαση από τηνMoucca  καθώς και εξαιρετικές παρατηρήσεις από τον γνώστη του σινεμά Trisolbios.




Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012

AGORA 2009


AGORA 2009
Ο σωστός τίτλος θα ήτανε:
ΥΠΑΤΙΑ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΑΝΗ


Σκηνοθεσία:Alejandro Amenábar

Σενάριο: Alejandro Amenábar, Mateo Gil

Παίζουν: Rachel Weisz, Max Minghella και Oscar Isaac


Πάντα ονειρευόμουνα ότι θα βρισκόταν κάποτε ένας καλλιτέχνης του διαμετρήματος του Όλιβερ Στόουν ή του Μελ Μπρουκς και θα γύριζε μια υπερπαραγωγή για την μαρτυρική Ελληνίδα μαθηματικό, αστρονόμο και φιλόσοφο, ΥΠΑΤΙΑ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ.
Τελικά μας προέκυψε ο Alejandro Amenábar με την AGORA του.
Τελικά λέμε: Από ολότελα... καλή κι Παναγιώτενα!
Πόσο προσέγγισε ο σκηνοθέτης την πραγματικότητα της ιστορίας;
Για να το κρίνουμε, θα πρέπει να γνωρίζουμε την ιστορία της Υπατίας.
Προσοχή όμως κατά την επιλογή της βιβλιογραφίας, μην τύχει και πέσετε σε κανέναν αυτοαποκαλούμενο δωδεκαθεϊστή συγγραφέα, διότι δεν θα είναι αντικειμενικός. Θα σας πρότεινα το βιβλίο της Πολωνέζας Maria Dzielska, που το συνέγραψε για τις ανάγκες της διατριβής της. Εκεί μαθαίνουμε ότι η Υπατία, κόρη του Έλληνα μαθηματικού Θεωνά, συνέβαλε τα μέγιστα στην επιστήμη της αστρονομίας και των μαθηματικών. Πολλά από τα θεωρήματα του Ευκλείδη δεν θα είχαν εξηγηθεί μέχρι σήμερα αν δεν υπήρχε η Υπατία. Ανάμεσα στους μαθητές της υπήρξαν και μερικοί που έφθασαν στα ανώτερα αξιώματα της εκκλησίας. Όλοι αυτοί αλληλογραφούσαν μαζί της προβάλλοντας έναν αξιοσημείωτο σεβασμό. «Σεβαστή Κυρία, σας ασπάζομαι την χείρα», άρχιζε η προσφώνησή τους. Από αυτά συμπεραίνουμε ότι η Υπατία δεν πρέπει να ήταν ένα σοφό και ποθητό συνάμα θηλυκό όπως η ταινία θέλει να μας την παρουσιάσει, αλλά μία ασεξουαλική γυναίκα, που το μόνο που την ενδιέφερε ήταν η επιστήμη.


 Κατανοούμε όμως την έτσι παρουσία της από τον Alejandro Amenábar, διότι έπρεπε να χάσει όσο το δυνατόν λιγότερα χρήματα.
Για αρκετό καιρό η ταινία δεν είχε βρει διανομείς στην Ιταλία, ενώ στην ίδια την Ισπανία προβλήθηκε πολύ αργότερεα! Αξιοσημείωτο είναι ότι ο «Κώδικας Νταβίντσι» που ήταν φανταστικό μυθιστόρημα, συνάντησε την λυσσαλέα αντίδραση της Καθολικής εκκλησίας. Εδώ που έχουμε μια πραγματική ιστορία, χλιαρές μόνο αντιδράσεις είχαμε από παραθρησκευτικές ιδίως οργανώσεις. Μία από αυτές έφερε αντιρρήσεις στην προβολή της ταινίας με το δικαιολογητικό ότι τέτοιες ταινίες εξάπτουν τα πάθει και πιθανών να δημιουργούν μίση κατά των Χριστιανών! Δηλαδή με την λογική αυτή δεν θα έπρεπε να προβάλλονται ταινίες με θέμα το ολοκαύτωμα, διότι εξάπτουν τα πάθη και πιθανών να δημιουργούν μίση κατά του Γερμανικού λαού!
Η μετριοπάθεια της Καθολικής εκκλησίας ίσως να οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι αυτοί κατανόησαν ότι για να διαφημίσεις ένα έργο αρκεί να το κατηγορείς λυσσαλέα. Προτίμησαν λοιπόν την σιωπή. Μπορεί και πάλι αυτά που συνέβησαν στην εκκλησία της Αλεξανδρείας να θεωρούν ότι έχουν περισσότερο να κάνουν με την Ορθόδοξη εκκλησία και ήταν μια ευκαιρία να πάρουν μία ρεβάνς για τις κατηγορίες εναντίων τους για την ιερά εξέταση. Οι αρκετοί χριστιανοί μαθητές της και ο σεβασμός που την αντιμετώπιζαν, έδωσε την ευκαιρία σε Χριστιανούς απολογητές να εκφράσουν το ερώτημα: μήπως η Υπατία ήταν κρυπτοχρισινή και όσα τραγικά συνέβησαν οφείλονται στην αμορφωσιά και στην μη πληροφόρηση ορισμένων φανατικών;
Κάτι τέτοιο αποκλείεται όμως να συνέβη. Η Υπατία ήταν τόσο απορροφημένη με την επιστήμη, ώστε θεωρούσε ανόητη την όποια διαμάχη μεταξύ Χριστιανών και οπαδών τις παλαιάς θρησκείας. Εξάλλου αυτό που εξόργισε τους εχθρούς της δεν ήταν η προσήλωσή της προς την παλαιά θρησκεία, διότι σε αυτήν την περίπτωση ελπίζουμε να μεταπείσουμε κάποτε το άτομο. Ήταν η δήλωσή της ότι η επιστήμη είναι πάνω από όλα αυτά, που το προσέλαβαν σαν δήλωση αθεΐας.
Σε άλλο σημείο που η ταινία διαφέρει από την πραγματικότητα, είναι ότι ο Κύριλλος δεν ήταν κάποιος ντόπιος φανατικός που την κατάλληλη στιγμή άρπαξε το δαχτυλίδι από τον αποθανόντα πατριάρχη για να αρπάξει αυτός τον πατριαρχικό θρόνο. Ο Κύριλλος στάλθηκε από τα κεντρικά για να αναλάβει τον θρόνο της Αλεξανδρείας. Φθάνοντας εξέφρασε την δυσαρέσκειά του για την χλιαρή υποδοχή. Περνώντας έξω από το σπίτι της Υπατίας ρώτησε σε τι οφείλεται αυτή η κοσμοσυρροή. Πραγματικά λύσσαξε από την ζήλια του όταν άκουσε ότι όλοι αυτοί συγκεντρώθηκαν για να ακούσουν μια γυναίκα να διδάσκει. Το θεώρησε προσβλητικό να συμβαίνει κάτι τέτοιο την ημέρα της άφιξής του. Κάλεσε λοιπόν ορισμένους φανατικούς και άπλυτους ερημίτες από την έρημο και τους είπε: Καλά κοιμάστε; Έχουμε μια γυναίκα που διδάσκει αστρονομία και μαθηματικά, δηλαδή πράγματα του σατανά, δηλαδή πρόκειται για μία μάγισσα και σεις κάθεστε με σταυρωμένα τα χέρια;
Οι άνθρωποι αυτοί ξεσήκωσαν και άλλους φανατικούς, μπήκαν στο σπίτι της Υπατίας την ώρα που δίδασκε, την άρπαξαν από τα μαλλιά, την έσυραν έξω όπου και την θανάτωσαν δια λιθοβολισμού. Κατόπιν τεμάχισαν το πτώμα της και το έριξαν στην φωτιά. Η μυρωδιά της τσίκνας όμως προσέλκυσε πολλά σκυλιά και οι φιλόζωοι τους πέταξαν τα μισοψημένα τεμάχια της Υπατίας.
Για το θεάρεστο αυτό του έργο ο Κύριλλος ανακηρύχτηκε άγιος από την εκκλησία μας. Η μνήμη του εορτάζεται δύο φοράς τον χρόνο!


Για την μαρτυρική Υπατία, ούτε το όνομά της δεν μαθαίνουν τα παιδιά μας στο σχολείο.



Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2012

Les Misérables (1934)





Les Misérables (1934)
Οι Άθλιοι

Σκηνοθεσία: Raymond Bernard

Από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Βίκτορα Ουγκώ

και σε σενάριο του Raymond Bernard

Παίζουν: Harry Baur, Charles Vanel and Paul Azaïs κ.α.



Το πασίγνωστο μυθιστόρημα; του Βίκτορος Ουγκώ «ΟΙ Άθλιοι» έχει μεταφερθεί πολλές φορές στον κινηματογράφο, ακόμα και πρόσφατα, με όλα τα καλά της νέας τεχνολογίας και έχουν πρωταγωνιστήσει διάσημοι ηθοποιοί, τόσο Ευρωπαίοι όσο και Αμερικανοί. Με τίποτα όμως δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι εκμηδενίστηκε η αξία της μεταφοράς του 1934 από τον: Raymond Bernard.
Η μεγαλύτερη σε διάρκεια μεταφορά που έγινε ποτέ κυκλοφόρησε από την Citerion  σε 3 DVD, συνολικής διάρκειας 4,5 ωρών περίπου! Λέγεται ότι η ταινία ήταν διάρκειας 5 ωρών, αλλά μπορεί να περιλαμβάνονται ο χρόνος για τα διαλείμματα και άλλες ανούσιες σκηνές.
Η ταινία χωρίζεται λοιπόν σε 3 μέρη που κάθε ένα είναι και ένα DVD.
Αυτά είναι:
Μέρος Πρώτο: Une Tempete sous un Crane (Τρικυμία εν κρανίο)


Μέρος Δεύτερο: Les Thénardier (Οι Τεναρντιέρ)


Μέρος Τρίτο: Liberté, Cherie Liberté (Ελευθερία, αγαπητή Ελευθερία)


Η ταινία λόγο της μεγάλης της διάρκειας θα είχε την δυνατότητα να είναι η ποιο πιστή μεταφορά του μυθιστορήματος αυτού στην οθόνη. Αυτό όμως συμβαίνει μόνο στο πρώτο μέρος της ταινίας. Από κει και πέρα έχουμε παραλείψεις και διασκευές.
Οι κυριότερες διαφορές με το πρωτότυπο μυθιστόρημα είναι οι εξής:
Ο Ιαβέρης μας παρουσιάζεται περισσότερο αντιπαθής απ’ ότι στο μυθιστόρημα, παρουσιάζοντάς μας το σκληρό πρόσωπο της εξουσίας στην Γαλλία του 19ου αιώνα.


            Ο Γιάννης Αγιάννης απελευθερώνεται νωρίτερα μερικές ημέρες προτού να λήξει η ποινή του ως ανταμοιβή διότι χάρη στην δύναμή του σώθηκαν από θραύση κάποια γλυπτά σε δημόσιο κτήριο.


            Ο Γιάννης Αγιάννης ξανασυλλανβάνεται μετά την αποκάλυψη της πραγματικής ταυτότητος, αλλά αποδρά.
            Ο Γιάννης Αγιάννης καταφέρνει να αποσπάσει την μικρούλα Κοζέτ (Τιτίκα) από τους Τιναρντιέρ,





αλλά γίνεται ένα μεγάλο χρονικό άλμα και η κοπέλα μας παρουσιάζεται έφηβη να γιορτάζει τα 16α της γενέθλια και απουσιάζουν παντελώς σκηνές από την καταδίωξή τους και την καταφυγή τους σε μοναστήρι όπου αυτός βρήκε άσυλο εργαζόμενος ως κηπουρός, η δε Κοζέτ μαθήτευσε στο σχολείο με τις καλόγριες.


            Η Κοζέτ και ο Μάριος γνωρίζονται ήδη και είναι ερωτευμένοι προτού λάβουν χώρα τα συνταρακτικά επεισόδια.


            Ο Μάριος και η Éponine γνωρίζονται πριν από τα συνταρακτικά επεισόδια.


            Όταν ο Μάριος αποκαλύπτει στον Ιαβέρη την παγίδα που ετοιμάζουν οι Τιναρντιερ στον Γιάννη Αγιάννη, γνωρίζει και αποκαλύπτει σ΄ αυτόν την μία από τις δύο διευθύνσεις του.
 Ο Γιάννης Αγιάννης πεθαίνει λίγο μετά την εξομολόγησή του στον Μάριο του ποιος είναι,


μια μέρα μετά τον γάμο του ζευγαριού. Αιτία θανάτου του, μια πληγή που κατά πάσα πιθανότητα μολύνθηκε μέσα στους υπονόμους του Παρισιού.




Με όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι η ταινία υστερεί σε τίποτα. Οι περισσότεροι κριτικοί θεωρών ότι είναι η πιο πιστή μεταφορά του μυθιστορήματος στην οθόνη.
Τους υπότιτλους τους μετέφρασα εγώ.





Σάββατο 11 Αυγούστου 2012

Juarez (1939)


Juarez (1939)

Χουαρέζ



Σκηνοθεσία: William Dieterle

Σενάριο:Franz Werfel, Bertita Harding.

Παίζουν: Paul Muni, Bette Davis, Brian Aherne και άλλοι.

Το 1967, ‘όταν πέθανε ο Paul Muni, τιμής ένεκεν κάποιοι κινηματογράφοι προβάλλανε δύο παλιές του ταινίες τις οποίες και είδα. Η μία ήταν το «Η ζωή του Εμίλ Ζολά»  και η δεύτερη το «Juarez» το οποίο και πολύ με εντυπωσίασε. Λόγω της τότε πολιτικής κατάστασης στην Ελλάδα, οι ταινίες πολιτικού περιεχομένου ‘ήταν μια κάποια εκτόνωση.

Βρήκα και Ισπανικούς υπότιτλους κι έτσι συνδυάζοντας αυτούς, με τους Γαλλικούς της ταινίας και ακουστικώς από τα Αγγλικά, έφτιαξα τους Ελληνικούς.


Και λίγη ιστορία.
Μια και η ταινία είναι  ιστορική, ας ξεκινήσουμε με Ιστορία για να γίνει πιο κατανοητή.
Το 1863 το Μεξικό σπαρασσόταν από εμφύλια διαμάχη διότι τις εκλογές τις είχε κερδίσει το ρεπουμπλικανικό κόμμα με ηγέτη τον Ινδιάνο  Μπενίτο Χουαρέζ. Την εποχή εκείνη η εκκλησία και οι μεγαλογαιοκτήμονες, δηλ. 83 οικογένειες, κατείχαν το 80% της καλλιεργήσιμης γης του Μεξικού. Ο ντόπιος πληθυσμός, που ήταν κυρίως απόγονοι των Ατζέκων, ήσαν κάτι σαν σκλάβοι και οι μικροϊδιοκτήτες ευρωπαίοι φυτοζωούσαν.
Ο Μπενίτο Χουαρέζ προέβη σε μεταρρυθμίσεις. Απαλλοτρίωσε την γη από την εκκλησία και τους τσιφλικάδες και την μοίρασε στους ακτήμονες. Το κατεστημένο δεν σήκωσε ψηλά τα χέρια αλλά με πρωτοβουλία του συντηρητικού κόμματος εκδηλώθηκε πραξικόπημα προς ανατροπή της ρεπουμπλικανικής κυβέρνησης με την βοήθεια μάλιστα του Γάλλου αυτοκράτορα Ναπολέοντα του 3ου ο οποίος έστειλε Γαλλικά στρατεύματα για να καταπνίξει τις δυνάμεις που παρέμεναν πιστές στους ρεπουμπλικάνους. Τα πράγματα δεν ήταν για κανέναν εύκολα και η χώρα παρέμενε διαιρεμένη με δύο κυβερνήσεις
 Ο Ναπολέων ο 3ος ο Βοναπάρτης  ήταν ανεψιός του Μεγάλου Ναπολέοντα και είχε εκλεγεί ως πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας.


Αυτός έκανε πραξικόπημα, ανακηρύχτηκε δικτάτωρ και κατόπιν αυτοαναγορεύτηκε Αυτοκράτωρ της Γαλλίας! Κατά γενική ομολογία υπήρξε ένα από τα φαιδρότερα πρόσωπα της ιστορίας. Αυτοί που τον βοήθησαν να φθάσει ως εκεί προσβλέπανε πως έχοντας έναν ανίκανο ηγέτη θα πέρναγαν τα δικά τους.
Ο Ναπολέων εξόδευσε πολλά χρήματα και ανθρώπινες ζωές στην εκστρατεία αυτή από την οποία υπολόγιζε να του αποφέρει σημαντικό κέρδος.


Τα χρόνια όμως περνούσανε και λύση δεν έρχονταν. Τότε στις Η.Π.Α. ο εμφύλιος τελείωνε με φανερή επικράτηση των Βορίων που ήταν φιλικά προσκείμενοι στον Χουαρέζ. Στην Γαλλία φοβηθήκαν πως με την ειρήνη που θα επικρατήσει στο εσωτερικό των ΗΠΑ, οι Αμερικανοί θα θυμηθούν και θα ζητήσουν πλήρη εφαρμογή του Δόγματος Μονρόε. Το δόγμα αυτό ήταν μια διακήρυξη του προέδρου Μονρόε που δεν επέτρεπε καμία επέμβαση Ευρωπαϊκών δυνάμεων σε χώρες τις Αμερικανικής ηπείρου. Τότε συμβούλευσαν τον Ναπολέοντα να προχωρήσει σε διορισμό αυτοκράτορα για το Μεξικό, ο οποίος θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της Γαλλίας και θα φαινόταν σαν εσωτερική υπόθεση του Μεξικού. Σκεφτήκαν το  αρχιδούκα Μαξιμιλιανό, αδελφό του αυτοκράτορα τις Αυστρίας. Ο Μάξι, όπως τον αποκαλούσαν οι φίλοι του,  είχε πρόσφατα προσκληθεί στην αυλή του βασιλιά του Βελγίου για εθιμοτυπικούς δήθεν λόγους. Η πραγματικότητα ήταν ότι ο βασιλιάς είχε μια κόρη που είχε φθάσει σε ηλικία γάμου, είχε γίνει 16 ετών, και προσκαλούσε διάφορους γαλαζοαίματους μήπως και μπορέσει να την φορτώσει σε κανέναν.


Ο Μαξιμιλιανός δεν σκεπτόταν καθόλου τον γάμο την εποχή εκείνη αλλά η μικρή που εντυπωσιάστηκε από το παράστημα και την γοητεία του, του την έπεσε και όντας ωραιότατη κατάφερε να τον τυλίξει.


Στην αρχή ο Μαξιμιλιανός δεν αποδέχτηκε την πρόταση του Ναπολέοντα, όμως η φιλόδοξη νεαρή γυναίκα του τον πίεσε να το σκεφτεί. Έθεσε λοιπόν ως όρο, ότι αν ο Μεξικανικός λαός αποφάσιζε με δημοψήφισμα τον διορισμό  του ως αυτοκράτορα, τότε αυτός θα τον αποδεχόταν. Υπό τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε στο Μεξικό, με το 80% του πληθυσμού αναλφάβητο και υπό ισχυρή καταπίεση, δεν ήταν καθόλου δύσκολο να μαγειρέψουν ένα δημοψήφισμα όπως το ήθελαν. Με το 99% του πληθυσμού να αποδέχεται τον Μαξιμιλιανό τον Αψβούργο ως αυτοκράτορα.
Το νεαρό ζευγάρι, Μαξιμιλιανός και Καρλόττα, κατέπλευσαν στο Μεξικό και ανέλαβαν τα καθήκοντά τους ως αυτοκράτορες.


Τα πράγματα όμως δεν ήταν και τόσο ρόδινα. Οι ρεπουμπλικανικές στρατιωτικές δυνάμεις υπό την καθοδήγηση του Χουαρέζ επέφερναν σημαντικά χτυπήματα στις στρατιωτικές δυνάμεις του αυτοκράτορα.


Τότε οι Γάλλοι, τηρώντας την συμφωνία του «Μιραμάρε», απέστειλαν ενισχύσεις σε άνδρες και κανόνια, οι οποίες επέφεραν συντριπτικά χτυπήματα στις δυνάμεις του Χουαρέζ. Αυτός τότε συνέχισε τον αγώνα του με ανταρτοπόλεμο. Εντωμεταξύ οι Αμερικανοί αποφάσισαν να ενισχύσουν ενεργά τους ρεπουμπλικάνους με χρήματα και εξοπλισμό. Τότε οι μικροϊδιοκτήτες ευρωπαίοι οι οποίοι υποστήριξαν στην αρχή τον Χουαρέζ, αλλά δεν είχαν και καμία διάθεση να αναδείξουν ισότιμο εταίρο τους έναν Ινδιάνο, στασίασαν και προσπάθησαν να τον καπελώσουν


 Τότε αυτός έχοντας την υποστήριξη των απλών ανθρώπων, εξουδετέρωσε τους ανταγωνιστές του και έγινε πάλι κύριος της κατάστασης.

Τότε οι Αμερικανοί αποφάσισαν να αναλάβουν περισσότερο ενεργό ρόλο.
Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Παρίσι επισκέφτηκε τον Ναπολέοντα και του ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του θεωρεί πως το πνεύμα του δόγματος Μονρόε έχει παραβιαστεί και προς τούτο 4 Αμερικανικές μεραρχίες οδεύουν προς Μεξικό προκειμένου να φροντίσουν την εφαρμογή του. Έντρομος ο Ναπολέων και φοβούμενος τις συνέπειες εμπλοκής Αμερικανών στην υπόθεση διατάζει τα Γαλλικά στρατεύματα να αποχωρήσουν άμεσα από το Μεξικό αφήνοντας το αυτοκρατορικό ζεύγος στα κρύα του λουτρού.
Οι Γάλλοι συνέστησαν στον αυτοκράτορα να παραιτηθεί και να βοηθήσουν αυτόν και την γυναίκα του να διαφύγουν στην Ευρώπη. Ο Μαξιμιλιανός δεν δέχτηκε και αποφάσισε να μείνει να αγωνιστεί μέχρι τέλους. Η Καρλόττα έφυγε για την Ευρώπη προκειμένου να πείσει τον Ναπολέοντα να μην επιμένει στην εγκατάλειψή τους. Ίσως αυτός να ήταν και ένας εύσχημος τρόπος για να γλυτώσει τα χειρότερα που έρχονταν. Πάντως σε λογομαχία της με τον Ναπολέοντα υπέστη νευρική κρίση που εξελίχτηκε σε ψυχασθένεια μα αποτέλεσμα να έχει ανάγκη ψυχιατρικής φροντίδας.
Στο μεταξύ ο Μαξιμιλιανός υπέστη τα αναπόφευκτα. Πιάστηκε αιχμάλωτος, δικάστηκε από το στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε εκτέλεση δια τυφεκισμού μαζί με τους πιστούς σ΄ αυτόν στρατηγούς την 17 Ιουνίου του 1867.
Η Καρλόττα είχε διαφορετική τύχη. Έζησε μισότρελη μέχρι τα 97 της χρόνια έγκλειστη πότε στον πύργο Μιραμάρε της Αυστρίας και πότε σε ψυχιατρικά ιδρύματα. Πέθανε το 1927 και μέχρι τότε έγραφε επιστολές προς τον αγαπημένο της «Μάξι» λέγοντάς του ότι ο κόσμος άρχισε να κατανοεί το πρόβλημά τους και όπου να ‘ναι θα δικαιωθούν.

Σχετικά με την ταινία.
Αν και η ταινία ανταποκρίνεται 100% στα ιστορικά γεγονότα, οι συντελεστές της την παρουσίασαν ως μελόδραμα για να γίνει προφανώς πιο εύπεπτη από την μέση νοικοκυρά... αλλά και τον μέσο νοικοκύρη. Μην κατηγορηθούμε και για φαλλοκράτες. Ο Μαξιμιλιανός αγιοποιείται και μας παρουσιάζεται ως ο σοφός, δίκαιος, «Σοσιαλιστής βασιλιάς», που τον ξεγέλασε ο Ναπολέων.



(8)
Βέβαια στην Αυστρία άλλα λεγόντουσαν την εποχή εκείνη. Οι Αυστριακοί κοκορεύονταν ότι στην αυτοκρατορία τους ο ήλιος δεν δύει ποτέ, διότι όταν βασιλεύει στην Ευρώπη, ανατέλλει στην Αμερική και τανάπαλιν. Μας παρουσιάζεται ως να προσπαθεί να έλθει σε συνεννόηση με τον Χουαρέζ προκειμένου από κοινού να πατάξουν τους ισχυρούς και να συνδράμουν τους αδύναμους.


Μη τρελαθούμε κιόλας!
Πάντως ο σκηνοθέτης William Dieterle καταφέρνει να μας βάλει με επιτυχία στο κλίμα της εποχής και στα δραματικά γεγονότα.
Για τους πρωταγωνιστές να πούμε:
Ο Paul Muni, αν και Ευρωπαϊκής καταγωγής, καταφέρνει με επιτυχία να υποδυθεί τον Ινδιάνο πολιτικό, τον φιλόσοφο και αφοσιωμένο σε αυτό που πιστεύει πως είναι το καθήκον του και δεν αφήνεται να παρασυρθεί από συναισθηματισμούς της στιγμής.


Η Bette Davis έχει παίξει και δυσκολότερους ρόλους και δεν ήταν κανένα πρόβλημα γι αυτήν να υποδυθεί τον ρόλο της Καρλόττα.
Μα αυτός που κλέβει την παράσταση είναι οBrian Aherne στο ρόλο του Μαξιμιλιανού


Αυτός δεν ήταν τυχαίος ηθοποιός. Βραβευμένος με Όσκαρ, διέπρεψε τις δεκαετίες του 30, του 40 και του 50.
Στην ταινία ακούγεται και το Μεξικανικό τραγούδι «Λα Παλόμα» το οποίο ρίχνει μελοδραματικές πινελιές στην όλη υπόθεση. Δεν ξέρω αν αυτή ήταν η πρώτη φορά που το τραγούδι αυτό παρουσιάστηκε στην Ευρώπη.



Οι υπότιτλοι έγιναν από εμένα.